رفتن به محتوای اصلی

وابستگی حاکمان جمهوری اسلامی به روسیه .
04.07.2022 - 00:19

 

سرسپردگی حاکمان جمهوری اسلامی به روسیه هر روز نمایان تر می شود. وابستگی جمهوری اسلامی به روسیه یاد آور رابطه بین کشورهای استعمارگر با استعمار شده می باشد. برای جمهوری اسلامی که در تعیین سیاست گذاری خارجی اش نه منافع و مصالح ملی ، بلکه منافع امت اسلام ملاک عمل است و در سیاست گذاری داخلی اش نه صحبتی از ملت ایران بلکه امت اسلامی می شود، انتظاری دیگری نمی توان داشت. جمهوری اسلامی بر سر مهمترین مسائل اقتصادی کشور مانند، احیای برجام و رفع تحریم ها، بازگشت ایران به بازار نفت و گاز، فراهم کردن زمینه برای سرمایه گذاری خارجی و ... نه منافع ایران که منافع اقتصادی روسیه را ملاک تصمیم گیری و عمل قرار می کند.

آقای ظریف در گفتگویی با لیلاز پاره ای از کار شکنی های روسیه درمخالفت با برجام را بیان کرد. روشن است که توافق ایران با غرب، یعنی ورود ایران به بازار نفت و بخصوص گاز را بدنبال داشته و این به نفع روسیه نیست. ایران با داشتن دومین ذخیره اثبات شده گاز در دنیا، با نزدیکی به دو مهمترین منطقه مصرف کننده  گاز در دنیا، یعنی اروپا و آسیای اقیانوسيه و با امکان صدور گاز هم از طریق خط لوله و هم گاز مایع، رقیب بالقوه و سرسختی برای روسیه در این صنعت است. روسیه تمام تلاش خود را بکار گرفته و خواهد گرفت تا از ورود ایران به این بازار جلوگیری نماید. گاز بازاری حیاتی و استراتژیک برای روسیه است. ادامه تنش بین ایران و غرب دقیقا خواست روسیه و در جهت منافع اش است. و حاکمان جمهوری اسلامی با سرسپردگی شان به روسیه در خدمت این هدف استراتژیک.

شواهد زیادی برای این سرسپردگی تا سرحدّ وابستگی  وجود دارد. وابستگی ای که یاد آور دوران استعماری ست. البته طرف روسیه هیج نیازی نمی بیند تا هر از گاه این وابستگی را برجسته و اعلام نماید. انتشار عکسی از سفیر روسیه لوان جاگاریان در کناررئیس جدید نمایندگی دیپلماتیک بریتانیا در ایران و یک صندلی خالی بر بالای پله‌های ورودی ساختمان سفارت روسیه، یکی از این نمونه هاست. صندلی خالی موجود در این عکس معنی دار و جالب است.  هدف این بود که نشان دهد، ایران مانند سال 1943 حق تصمیم گیری درمورد سرنوشت  خود و سیاست  گذاری خارجی  را نداشته و این دیگران هستند که تصمیم خواهند گرفت. و از آنجائیکه آمریکا و انگلیس نه تنها رابطه خوبی با جمهوری اسلامی ندارند، بلکه شعار مرگ بر آمریکا ی جمهوری اسلامی، دشمنی بر روابط حاکم است، این دو کشور امکان تاثیر گذاری و دیکته کردن سیاست های خود بر ایران را مانند سال  1943 نداشته و در نتیجه تنها روسیه می تواند چنین نقشی  را ایفا نماید. جمهوری اسلامی هم مخالفتی با اجرای چنین نقشی ندارد. همین سفیر با انتشار عکسی از خود در مقبره گریبایدف از تدوین کنندگان عهد تامه ترکمنچای، آنهم در سالگرد انقلاب 57، خواست یکبار دیکر نشان دهد که درب رابطه ایران با روسیه بر همان پاشنه ای می چرخد که در زمان سلسله قاجارمی چرخید. انتشارعکس صف منتظر فرماندهان سپاه برای تبریک به مناسبت روز ملی روسیه آخرین عکس از این دست نخواهد بود. 

کارشکنی روسیه برای جلوگیری از امضای احیای برجام بعد از حمله روسیه به اکرائین وارد فاز جدیدی شده است. درحالیکه غرب و اروپا، روسیه را به خاطر تجاوز به اکراین تحریم کرده و بهره گیری ازخط لوله گاز نورد استریم 2، علیرغم به پایان رسیدن پروژه، شروع نشده و نه تنها درونمای روشنی برای استفاده ازاین خط و صدورگازروسیه به اروپا دیده نمی شود، بلکه برعکس پایان صدور گاز روسیه به اروپا قابل پیش بینی است، فرصت مناسبی برای ایران ایجاد شده بود تا با بازگشت به بازار نفت و  ورود به بازار مهم گاز،سالانه دهها میلیارد دلار بر درآمد ارزی کشور اضافه کند. اما روسیه از نفوذی که بر دستگاه حکومتی جمهوری اسلامی دارد، استفاده  کرده و مانع بهره گیری تاریخی کشومان از این فرصت شد. درست درزمانیکه مذاکرات احیای برجام در وین به نقطه پایانی اش رسیده بود و انتظار می رفت که طرفین آنرا امضا نمایند، نماینده روسیه در مذاکرات، آقای میخائیل اولیانوف توئیت کرد که:« در موقعیتی نیستیم که احیای برجام را تسهیل کنیم.» یعنی به صراحت گفت، جلوی امضای آن را می گیریم. و جلوی آن را گرفتند. این موضع بار دیگر از سوی کاخ کرملین،ساعتی پس از رسیدن وزیر خارجه ایران به مسکو، به صراحت بیان شد. مسکو به غرب هشدار داد که آمریکا و متحدانش باید منافع مسکو را در توافق هسته‌ای با ایران در نظر بگیرند. و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی تا حد یک مقام وزارت امور خارجه روسیه موافقت خودرا به این موضع نشان داد.

غرب و بخصوص اروپا برای تنوع بخشیدن به سبد سوختی و کاستن وابستگی به گاز روسیه، از جمله تلاش کرده و می کند تا برجام به شکلی احیا گردد. اروپا به جمهوری اسلامی برای ورود گاز ایران به بازار، چراغ سبز نشان داد. درآخرین تلاش اروپا، مذاکرات با میانجی گری قطر دردوحه انجام گرفت که آنهم بی نتیجه پایان یافت. سفر لاورف وزیر امور خارجه روسیه، آنهم چند روز قبل از شروع نشست در دوحه، نشانه ای بود که روسیه کماکان موافق احیای برجام نیست. این بار در بالا ترین سطح وزارت امور خارجی روسیه، سیاست به جمهوری اسلامی دیکته شد تا دیگرعذری پذیرفته نباشد. با این سفر روشن بود که نتیجه چه خواهد شد. این فرصت هم از دست خواهد رفت و کشورهای دیگری مانند، قطر، عربستان، مصر، لبنان و اسرائیل جای خالی ایران را پر خواهند کرد. در یک کلام روسیه نمی خواهد که برجام احیا شود. و بدتر ازآن روسیه در مقابل هرگونه نزدیکی جمهوری اسلامی با غرب خواهد ایستاد. و با نفوذی که در دستگاه حکومتی خامنه ای دارد، توان اجرای این سیاست را داراست.

در آخرین پرده از این نمایش وابستگی، در فاصله کوتاهی بعد از پایان بی‌نتیجه مذاکرات دوحه، وزارت خارجه روسیه با انتشار گزارشی اعلام کرد که علی باقری‌کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران به مسکو رفته است و گفت‌وگوهایی درباره آنچه در دوحه رخ داده، انجام شده است. در حالی  که وزارت خارجه ایران هیچ خبری در ارتباط با سفر علی باقری‌کنی به روسیه اعلام نکرده بود. و بعد از برملا شدن این سفر بود که طرف جمهوری اسلامی، اذعان به این سفر کرده است. تحقیر و وابسته نشان دادن جمهوری اسلامی بیش از این امکان ندارد. قصد آقای باقری از این سفر جز دادن  گزارش از نشست و مذاکره در قطر به مافوقش نبود. چرا که در این نشست نماینده ای از روسیه و چین شرکت نداشته اند. و با توجه به گفته وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی که در مصاحبه با یک روزنامه کرواسی (که در سایت وزارت خارجه منتشرشده)گفته است: «اگر قرار است همه طرفها به برجام برگردند،باید به گونه ای عمل بشود که روسیه هم نفع خودش را ببرد.» سرسپردگی از تمام کلمات این جمله می بارد. مادام که جمهوری اسلامی باقی بماند، دراین سیاست خارجی فرصت سوز و زیان بخش، تغییری بوجود نخواهد آمد .

منوچهر مقصودنیا. 12 تیر1401

 

 

 

 

 

 

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

کیانوش توکلی

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.