چین و روسیه، از متحدان نزدیک به ایران حملات اسرائیل به این کشوررا در نشست شورای امنیت محکوم کردند اما به نظر می‌رسد در مجموع واکنش‌های این دو کشور به این تحولات محتاطانه بوده است.
در جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد در روز جمعه، روسیه و چین حملات نظامی اسرائیل را به شدت محکوم کردند و خواستار توقف فوری تشدید تنش‌ها شدند و نسبت به پیامدهای شدید جهانی این حملات هشدار دادند.
چین گفته است این کشور آماده است تا نقشی سازنده در کاهش تنش‌ها ایفا کند.
ایران با هر دو کشور توافقات ویژه‌ای امضا کرده اما هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه این حمایت فراتر از حمایت‌های سیاسی و لفظی باشد دیده نمی‌شود.
واکنش‌ها به حملات در چین
رسانه‌های چین در گزارش‌های خود به مساله «نفوذ» در ایران اشاره کرده و به احتمال توافق تلویحی آمریکا با اسرائیل برای فشار بر ایران در موضوع هسته‌ای پرداختند.
وزارت امور خارجه چین در نشست خبری هفتگی در روز ۱۳ ژوئن، اعلام کرد که با نقض «حاکمیت، امنیت و تمامیت ارضی ایران» و «اقداماتی که موجب تشدید تنش‌ها و گسترش درگیری شوند» مخالف است.
این وزارتخانه از همه طرف‌های درگیر خواست تا «بیشتر در جهت ارتقای صلح و ثبات منطقه‌ای تلاش کنند و از تشدید بیشتر تنش‌ها پرهیز کنند» و افزود که چین مایل است نقش «سازنده‌ای در کمک به کاهش تنش‌ها» ایفا کند.
سخنگوی وزارت خارجه چین در برابر این پرسش قرار گرفت که آیا پکن از تهدید ایران به بستن تنگه هرمز در صورت حمله مجدد حمایت خواهد کرد؟ اما او به این «سؤال فرضی» پاسخ نداد و تنها گفت که تشدید دوباره اوضاع منطقه‌ای به نفع هیچ‌یک از طرف‌ها نیست.
در پی این حملات سفارتخانه‌های چین در اسرائیل و ایران، هشدارهای امنیتی صادر کرده و از همه اتباع چینی در این دو کشور خواسته‌اند تا اقدامات ایمنی لازم را در برابر حملات احتمالی دیگر انجام دهند.
پکن در واکنش به حملات سال گذشته میان اسرائیل و ایران نیز موضع مشابهی اتخاذ کرد و از هیچ یک از طرفین حمایت خاصی نکرد.
وانگ یی، وزیر خارجه وقت چین، در اکتبر ۲۰۲۴ به اسرائیل کاتز، وزیر خارجه وقت اسرائیل گفت که «ادامه جنگ و آشوب در منطقه به نفع هیچ‌یک از طرفین نیست» و چین امیدوار است که «همه طرف‌ها با احتیاط عمل کنند تا از افتادن اوضاع به چرخه‌ای معیوب جلوگیری شود».
آقای وانگ در جریان مذاکراتش با عباس عراقچی، همتای ایرانی‌اش در اکتبر ۲۰۲۴ گفت چین با تشدید و گسترش درگیری‌ها و هرگونه «اقدام ماجراجویانه نظامی» مخالف است و افزود که چین همچنان نقش سازنده‌ای در کاهش تنش‌ها ایفا خواهد کرد.
انتقاد از اقدامات اسرائیل در سخنان فو کونگ، نماینده چین در سازمان ملل متحد که در ماه اکتبر سال گذشته بیان کرد نیز مشهود بود. او درباره حملات اسرائیل به ایران ابراز «نگرانی جدی» کرد و از اسرائیل خواست تا «همه اقدامات تحریک‌آمیز» را متوقف کند.
در آخرین رأی‌گیری شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره موضوع هسته‌ای ایران در روز ۱۲ ژوئن، چین همراه با روسیه به قطعنامه‌ای که توسط آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان پشتیبانی شده بود و ایران را به نقض تعهدات خود در زمینه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای متهم می‌کرد، رأی منفی داد.
لی سونگ، نماینده چین، از جامعه جهانی خواست تا «تحریم‌ها، فشارها و تهدید به زور» را کنار بگذارد و آمریکا را به دلیل خروج از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ مقصر دانست.
مفسران چین: ایران مانند آبکش نفوذپذیر شده است
در شبکه اجتماعی چینی سینا ویبو، بسیاری از هشتگ‌های مرتبط با این درگیری‌ها داغ شدند. یکی از این هشتگ‌ها در ساعت ۰۸:۳۹ به وقت محلی به صدر فهرست جست‌وجوهای داغ رسید و ۱۶۰ میلیون بازدید و ۷۶ هزار نظر دریافت کرد.
شبکه دولتی سی‌سی‌تی‌وی تحولات جدید در درگیری ایران و اسرائیل را به‌صورت زنده در ویبو پخش کرد.
هو شی‌جین، مفسر برجسته، در ویبو نوشت: «ایران مانند آبکش نفوذپذیر شده است»، چرا که «موساد محل دقیق فرمانده کل سپاه پاسداران، سرلشکر حسین سلامی، و دست‌کم دو دانشمند هسته‌ای را که توسط نیروهای اسرائیلی کشته شدند، با دقت شناسایی کرده است» و این اقدامات را «تروریستی» خواند.
شن یی، مفسر دیگر که در ویبو پست گذاشت نیز به «نفوذ» درون ایران اشاره کرد و پرسید آیا برخی در حلقه‌های تصمیم‌گیری «به‌طور سیستماتیک با اسرائیل تبانی کرده‌اند و از نیروهای خارجی برای انجام تصفیه‌های داخلی استفاده می‌کنند».
در پست دیگری، هو سخنان تند ایران بدون توان بازدارندگی را «تراژدی» توصیف کرد و آن را درسی برای چین دانست که «قدرت تنها عامل تعیین‌کننده است» و «موضعی که پشتوانه قدرت نداشته باشد... نمی‌تواند در عرصه بین‌المللی به عنوان برگ چانه‌زنی به‌کار رود».
یک بلاگر ملی‌گرا به نام زیوو شیاشی گفت که اقدامات اسرائیل ثابت کرد که «حتی اگر زانو بزنی، طرف مقابل شاید تو را نبخشد».
او نوشت: «حقیقت فقط زیر مشت آهنین است. اگر پیروز شوی، حق با توست. این قانون بقا در این دنیای جنگل‌گونه است.»
در رسانه دولتی «دِ پیپر»، لیو زونگ‌مین، استاد دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای، نوشت که اقدام اسرائیل با هدف اخلال در مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا، پاسخ به بی‌تفاوتی اخیر دولت ترامپ نسبت به اسرائیل، جلوگیری از عقب‌نشینی راهبردی آمریکا در خاورمیانه، و تداوم تقابل واشنگتن و تهران انجام شده است.
اما لیو احتمال همکاری هماهنگ اسرائیل و آمریکا برای نابودی توان هسته‌ای ایران را نیز رد نکرد. او گفت اگر آمریکا نتواند از طریق مذاکره به این هدف برسد، فشار بر ایران از طریق حملات نظامی اسرائیل نیز برای واشنگتن «گزینه‌ای قابل قبول» است.
لی شائوشیان، مفسر سیاسی، نیز در گفت‌وگو با سی‌سی‌تی‌وی گفت که موضع ترامپ در گفت‌وگوی تلفنی اخیر با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، «در واقع چراغ سبز به اسرائیل برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران» بوده است.
واکنش‌ها در روسیه
تلویزیون دولتی روسیه صبح ۱۳ ژوئن واکنش چندانی به حملات شبانه اسرائیل به ایران نشان نداد.
دو شبکه اصلی دولتی، کانال روسیه ۱ و شبکه یک، گزارش دادند که اسرائیل نه تنها سایت‌های هسته‌ای بلکه مناطق غیرنظامی را نیز هدف قرار داده است.
کانال روسیه ۱ اعلام کرد که برای نخستین بار مناطق مسکونی مورد حمله قرار گرفته‌اند. با این حال، هر دو شبکه تاکید کردند که این مناطق به دلیل حضور مقامات ارشد نظامی ایرانی هدف قرار گرفته‌اند.
شبکه یک در گزارشی گفت: «با قضاوت از روی این تصاویر، نیروی هوایی اسرائیل به ساختمان‌های مسکونی نیز حمله کرده است و خانه‌ها ویران شده‌اند.»
این شبکه افزود که غیرنظامیان کشته شده‌اند.
چندین مفسر و کانال حامی جنگ اوکراین در تلگرام به سرعت غرب را به داشتن استانداردهای دو گانه متهم کردند.
کانال زاپیسکی وترانا با انتشار تصاویری از ساختمان‌ها و خودروهای ویران‌شده با لحنی تمسخر آمیز نوشت: «احتمالا این‌ها همان تاسیسات نظامی هسته‌ای هستند که اسرائیل درباره‌شان صحبت می‌کرد. ببینیم امروز واکنش جامعه بین‌المللی متمدن چه خواهد بود.»
یوری پودولیاکا نوشت منتظر است «اظهارات جامعه دموکراتیک جهانی اروپا را درباره غیر قابل قبول بودن چنین روش‌های حل مناقشه‌ای در جهان مدرن» بشنود.
او افزود: «فکر نمی‌کنم چیزی گفته شود.»
برخی مفسران دیگر بر پیامدهای احتمالی درگیری ایران و اسرائیل برای روسیه تمرکز کردند.
سرگئی مارکوف، مفسر طرفدار کرملین و نماینده پیشین پارلمان روسیه، گفت با وجود اینکه روسیه اخیرا پیمانی درباره مشارکت راهبردی فراگیر با ایران امضا کرده است، او انتظار ندارد که این کشور در این درگیری وارد شود.»
مارکوف در کانال تلگرام خود نوشت: «روسیه دوست و متحد سیاسی ایران است، اما متحد نظامی‌اش نیست. و درگیر این مناقشه نیست.»
او افزود که تنها نقش ممکن برای روسیه می‌تواند نقش میانجی «در حل سیاسی مناقشه» باشد.
او نوشت: «اما این موضوع بعدا اتفاق می‌افتد. در حال حاضر، روسیه و همه کشورهای دیگر مرحله موشکی-نظامی را نظاره خواهند کرد.»
آرتیوم شینین، مجری شبکه یک روسیه، در تلگرام با این حرف ابراز موافقت کرد و گفت: «همه چیز بسیار غیرقابل پیش‌بینی است.»
او افزود: «گزارش‌های اخیر درباره انتقال ده‌ها هزار گلوله پدافند هوایی توسط آمریکایی‌ها از اوکراین به خاورمیانه نشان می‌دهد که آمریکا شاید دارد یک بازی دوگانه انجام می‌دهد.»
او گفت: «بگذارید تماشا کنیم.»
پیمان ۱۷ ژانویه درباره مشارکت راهبردی فراگیر میان فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی ایران، «توسعه همکاری نظامی» را پیش‌بینی می‌کند، اما آندری رودنکو، معاون وزیر خارجه روسیه، در ماه آوریل گفت: «حتی اگر ایران وارد جنگ شود، روسیه موظف به ارائه کمک نظامی نیست.»
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید