ایران سلاح هسته‌ای ندارد، اما مواد لازم برای ساخت آن را دارد

رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی هشدار داده اگرچه «ایران در حال حاضر سلاح هسته‌ای ندارد، اما مواد لازم برای ساخت آن را دارد.»

آقای گروسی در گفتگویی با فایننشال تایمز که امروز ، جمعه ۱۶ خرداد/۶ ژوئن منتشر شد، همچنین هشدار داد در صورتی که ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد، این موضوع می‌تواند باعث «واکنشی زنجیره‌ای در خاورمیانه» شود.

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین تأکید کرد که شکست در مذاکرات هسته‌ای جاری بین آمریکا و ایران «احتمالاً به اقدام نظامی» علیه ایران منجر خواهد شد. تهدیدی که هم از سوی ایالات متحده و هم از سوی اسرائیل مطرح شده است.

در همین حال بریتانیا، فرانسه و آلمان که از امضاکنندگان توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ بودند، در حال بررسی این هستند که آیا بند مکانیسم ماشه و تحریم‌های سازمان ملل را دوباره فعال کنند یا نه. گزینه‌ای که مهلت آن در دهمین سالگرد توافق، یعنی ماه اکتبرسال جاری به پایان می‌رسد.

در تحولی دیگر و در آستانه نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران بار دیگر به سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان در مورد حمایت آنها از پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران هشدار داد و آن را «اشتباه راهبردی بزرگ» توصیف کرد.
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، صبح جمعه ۱۶ خرداد ماه، ۶ ژوئن، در شبکه ایکس نوشت که «به جای تعامل با حسن‌نیت، سه کشور اروپایی دست به اقدامی مغرضانه علیه ایران در شورای حکام آژانس زده‌اند.»

او در ادامه به این سه کشور هشدار داد: «در حالی‌که اروپا در آستانه‌‌ی یک اشتباه راهبردی بزرگ دیگر قرار دارد، سخن من را به یاد داشته باشید: ایران در برابر هرگونه نقض حقوق خود، واکنشی قاطع نشان خواهد داد.»

او افزود: «مسئولیت کامل و انحصاری بر عهده‌‌ی بازیگران بی‌مسئولیتی است که برای وارد کردن خود، به هر کاری دست می‌زنند.»

عباس عراقچی در یادداشتش به زبان انگلیسی نوشت: «پس از سال‌ها همکاری خوب با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی — که به صدور قطعنامه‌ای منجر شد که ادعاهای مغرضانه درباره‌ی "ابعاد نظامی احتمالی" برنامه‌ی هسته‌ای صلح‌آمیز ایران را مختومه کرد — کشور من بار دیگر به «عدم پایبندی» متهم شده است.»

هفته گذشته رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش خود را به شورای حکام آژانس انرژی اتمی ارائه داد و قرار است هفته آینده،‌ از ۲۰ خرداد/۹ ژوئن جلسه شورای حکام تشکیل شود.

گزارش شده که آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان قصد دارند بر پایه یافته‌های آژانس قطعنامه‌ای‌ جدید در این نشست ارائه کنند.

اگر این قطعنامه به تصویب برسد برای نخستین بار در حدود ۲۰ سال گذشته است که ایران رسما به نقض تعهدات هسته‌ای خود متهم می‌شود.

محتوای گزارش محرمانه آقای گروسی رسما منتشر نشده اما رسانه‌هایی که متن آن را دیده‌اند، از جمله بی‌بی‌سی، می‌گویند ایران در آن به انجام «فعالیت‌های هسته‌ای مخفیانه» با استفاده از «مواد هسته‌ای اعلام‌نشده در سه سایت» متهم شده است.

در گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی،‌ انباشت سریع اورانیوم با غنای بالای در ایران، «باعث نگرانی جدی» توصیف و همچنین از «همکاری کمتر از حد انتظار» تهران در زمینه نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران به‌شدت انتقاد شده است.

تهران با انتقاد شدید از این گزارش، درباره هر گونه «بهره‌برداری سیاسی» قدرت‌های غربی از آن هشدار داده بود و تاکید کرده بود که «ایران هیچ فعالیت یا مواد اعلام‌نشده‌ای ندارد و به همکاری گسترده با آژانس ادامه داده است.»

گزارش آژانس در حالی منتشر شده است که ایران و آمریکا از اواخر فروردین سال جاری تا کنون پنج دور مذاکرات هسته‌ای با میانجیگری عمان در شهرهای مسقط و رم داشته‌اند. هدف این مذاکرات مهار فعالیت‌های هسته‌ای ایران در برابر رفع تحریم های ایالات متحده است. فعالیت‌هایی که از زمان خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا از توافق هسته‌ای برجام، به‌سرعت گسترش یافته است.

با فروپاشی تدریجی توافق برجام، ایران سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را از ۳/۶۷ درصد تعیین‌شده در توافق، به ۶۰ درصد رسانده است؛ رقمی که به سطح تسلیحاتی، یعنی حدود ۹۰ درصد، بسیار نزدیک است.

عراقچی: نتیجه رفتار نادرست سه کشور اروپایی،‌ تولد واقعی غنی‌سازی اورانیوم در ایران بود

عباس عراقچی در یادداشت خود در شبکه ایکس به قطعنامه شورای حکام در سپتامبر ۲۰۰۵ اشاره کرده است و نوشت: «زمانی‌که این سه کشور در سال ۲۰۰۵ نیز همین رفتار نادرست را در پیش گرفتند، نتیجه آن از بسیاری جهات، تولد واقعی غنی‌سازی اورانیوم در ایران بود. آیا واقعاً سه کشور اروپایی طی دو دهه گذشته هیچ درسی نیاموخته‌اند؟»

او افزود: «اتهام‌زنی نادرست به ایران مبنی بر نقض پادمان‌ها — آن هم بر اساس گزارش‌هایی سست و سیاسی‌شده — آشکارا با هدف ایجاد بحران صورت می‌گیرد.»

در سپتامبر ۲۰۰۵ در حالیکه ایران تهدید کرد ممکن است بازرسی‌های سرزده آژانس را لغو کند،‌ آمریکا و کشورهای اروپایی هشدار دادند که آماده ارسال پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند.

چند روز پس از شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی با اکثریت آرا قطعنامه‌ای را علیه ایران تصویب کرد و از ایران خواست مذاکرات را با سه کشور اروپایی از سر بگیرد و «پروتکل الحاقی را به تصويب قوه مقننه برساند و برنامه غنی سازی اورانيوم را متوقف کند.

این قطعنامه راه ارسال پرونده اتمی ایران به شورای امنیت را باز کرد و سرانجام این پرونده کمتر از شش ماه بعد از قطعنامه شورای حکام آژانس، به شورای امنیت ارسال شد.

شورای امنيت سازمان ملل متحد در اولین واکنش با صدور بیانیه‌ای از ایران خواست به خواسته‌های شورای حکام عمل کند اما با خودداری ایران از اجرای این درخواست، شورای امنیت در ژوئیه سال ۲۰۰۶ با صدور اولین قطعنامه از ايران خواست که تمام فعاليت‌های هسته ای بحث انگیزخود را ظرف یک ماه به حال تعليق درآورد و در غير اينصورت با تحريم‌ها مواجه خواهد شد.

آن زمان قطعنامه با ۱۴ رای موافق به تصویب رسید. قطرکه آن زمان تنها عضو عرب شورای امنیت بود با قطعنامه مخالف بود. دولت قطر قطعنامه را موجه دانسته ولی زمان آن را اشتباه خوانده بود.

پارسال هم شورای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به قطعنامه پیشنهادی بریتانیا، فرانسه و آلمان درباره پرونده هسته‌ای ایران رای موافق داد.

این قطعنامه از ایران می‌خواست که برای رفع نگرانی‌ها آژانس «فورا» با بازرسان همکاری کند و به ابهام‌های موجود درباره برنامه‌هسته‌ایش پاسخ «قانع کننده» دهد.