توافق ویا جنگ؛ اپوزیسیون در هر دو حا لت چه خواهد کرد؛ سی‌پک برای ایرانیان تبعیدی چیست؟

۲. مسیر دوم: مذاکره ایران و امریکا
واقعیت‌ها:
1. مذاکره غیررسمی میان ایران و امریکا در سطح منطقه‌ای (عمان، قطر) در جریان است.
2. امریکا در پی مهار ایران است، نه براندازی آن. هدف واشنگتن «تغییر رفتار» جمهوری اسلامی‌ است، نه لزوماً تغییر نظام.
3. ایران در پی لغو یا کاهش تحریم‌هاست، ولو با حفظ حداقلی از تنش برای حفظ چانه‌زنی.
نتیجه محتمل:
1. توافقات موقت و محدود (مثلاً آزادسازی منابع مالی، کاهش سطح غنی‌سازی در برابر برداشتن برخی تحریم‌ها).
2. در نبود یک اپوزیسیون قوی، ایران توانایی چانه‌زنی بیشتری دارد، چون غرب نگران خلأ قدرت است.
۳. مسیر سوم: فروپاشی داخلی یا تغییر از درون
شرایط موجود:
1. نارضایتی عمومی گسترده است، اما سازمان‌دهی، رهبری و برنامه‌ی سیاسی جایگزین وجود ندارد.
2. هرگونه فروپاشی بدون جایگزین می‌تواند به تجزیه‌طلبی، جنگ داخلی، یا دخالت خارجی منجر شود.
3. مردم از یک‌سو خواهان سرنگونی‌اند، اما چشم‌انداز روشنی از «فردای بدون جمهوری اسلامی» ندارند.
نکته کلیدی که باید بدان اشاره کرد:
تا زمانی که اپوزیسیون منسجم، ملی و متحد شکل نگیرد، امریکا یا غرب حاضر به حمایت واقعی نخواهند بود. آن‌ها آلترناتیو نمی‌سازند، اما از آلترناتیو واقعی حمایت می‌کنند. نمونه، عراق، لیبی، افغانستان و سوریه

مسئولیت اپوزیسیون و مردم
1. اولویت روشن: براندازی جمهوری اسلامی نه فقط یک خواست، بلکه باید به استراتژی ملی تبدیل شود.
2. اتحاد ملی: ائتلافی فراگیر با حضور همه نیروهای دموکرات، ملی، قومی و مدنی لازم است.
3. پرهیز از توهم قدرت‌یابی فردی: وابستگی یا نزدیکی فردی به دولت‌های خارجی (مانند امریکا یا اسراییل) راهی به قدرت نیست. تجربه خاورمیانه نشان داده که حکومت‌های تک‌صدایی جایگزین، باعث بحران‌های بیشتر شده‌اند.
4. پادشاهی‌طلبان باید واقع‌گرا باشند: در نظام‌های دموکراتیک مدرن، بازگشت به سلطنت نه عملی است، نه مشروع و نه مطلوب. ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی نیز چنین گزینه‌ای را نمی‌پذیرند.
برای نمونه، آلمان یک جمهوری فدرال با قانون اساسی (Grundgesetz) است که در آن اصول بنیادینی مانند جمهوری‌بودن نظام و دموکراسی، طبق اصل ۷۹ بند ۳، از جمله اصول تغییرناپذیر به شمار می‌روند. به همین دلیل، حتی تغییر ساختار جمهوری به سلطنت از راه‌هایی مانند همه‌پرسی یا اصلاح قانون اساسی نیز عملاً غیرممکن است، زیرا این اصول به‌طور خاص از هرگونه تغییر محافظت شده‌اند.