اجلاس سران کشورهای اسلامی و عربی به منظور پایان دادن به سه جنگ غزه، لبنان و ایران، در ریاض برگزار شد. این در شرایطی است که رویدادهای بزرگ منطقه را دچار آشوب کرده‌اند و نبردها همچنان ادامه دارد. هدف از نشست ریاض شروع یا تحریک به آغاز جنگی جدید نبود. این نشست با هدف متوقف کردن جنگ و حفاظت از منطقه در برابر پیامدهای احتمالی و خطرناک آن، از جمله آواره شدن دو میلیون فلسطینی، اشغال جنوب لبنان، و گسترش درگیری اسرائیل در عراق و سوریه برگزار شد.
اجلاس سران کشورهای عربی و اسلامی نشان‌دهنده ائتلافی وسیع از اندونزی تا مراکش و از اقیانوس آرام تا اقیانوس اطلس بود و به درخواست‌ها و نگرانی‌های کشورهای منطقه که در معرض تهدیدهای و تنش‌های نظامی قرار دارند،، از لبنان تا یمن، توجه کرد.
این نشست یکی از معدود نشست‌هایی بود که به دلیل توافق بر سر موارد مطرح‌شده و صدور یک بیانیه مشترک ، بدون اختلاف‌نظر بر سر نتایج آن پایان یافت.
با توجه به جبهه‌های متعدد و سرعت تحولات، به نظر می‌رسید توجه این نشست بیشتر بر برنامه‌های «روز بعد از جنگ» متمرکز بود. بیشتر مباحث این نشست حول این محور بود که دستاوردهای نظامی در میدان نبرد نباید به بهای تضییع حقوق مسلم ملت‌ها و کشورها تمام شود. به‌ویژه درباره مسائلی چون جلوگیری از کوچ اجباری ساکنان نوار غزه، پایان محاصره و تضعیف تشکیلات خودگردان در سرزمین‌های فلسطین از جمله نوار غزه و جلوگیری از نقض حاکمیت کشورها گفت‌وگو شد.
به دلیل کثرت برخوردها و پرونده‌های بحران، در پیش‌نویس بیانیه‌ای که وزرای خارجه به سران ارائه کردند، نکات زیادی گنجانده شد اما مهم‌ترین مسئله‌ای که در این بیانیه به آن اشاره شده، نقش تشکیلات خودگردان فلسطین در تمامی امور مربوط به فلسطین است.
شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، به‌عنوان میزبان نشست، در سخنرانی خود توضیح داد: «ما برای تاکید بر محوریت موضوع فلسطین حرکتی مشترک انجام دادیم و برای راه‌حل دو کشوری، ائتلاف بین‌المللی راه‌اندازی کردیم».
او افزود: «پادشاهی عربستان سعودی با هرگونه مشکل‌تراشی که مانع کار سازمان‌های امدادرسانی بشردوستانه در نوار غزه شود، مخالف است.»
در حالی که اسرائيل به دنبال آواره کردن فلسطینی‌ها و طفره رفتن از تعهدات بین‌المللی در قبال فلسطینی‌ها است، ولیعهد عربستان سعودی گفت که «فلسطین واجد شرایط عضویت کامل در سازمان ملل متحد است».
این موضوع در بیانیه پایانی اجلاس سران نیز منعکس و در آن تاکید شد که تشکیلات خودگردان باید مسئولیت‌هایش را در قبال تمامی اراضی اشغالی فلسطین از جمله نوار غزه به‌طور موثر بر عهده گیرد و آن را با کرانه باختری از جمله شهر بیت‌المقدس متحد کند.
در این بیانیه ضمن تاکید بر ادامه و استمرار حمایت مالی از فلسطین آمده است که به‌منظور حمایت اقتصادی از دولت فلسطین، باید برای ادامه انتقال کمک‌های بشردوستانه تلاش‌های ویژه صورت گیرد و از برنامه‌های بهبود اقتصادی و بازسازی نوار غزه حمایت کامل و همه‌جانبه به عمل آید.
این بیانیه از مانع‌تراشی اسرائيل در انتقال درآمدهای مالیاتی فلسطین انتقاد کرد و متعهد شد برای آزادسازی وجوه مالیاتی فلسطینی‌ها به جامعه بین‌المللی متوسل شود تا مقام‌های اسرائیلی را برای پرداخت وجوه یادشده تحت فشار قرار دهند.
موضوع دیگری که در این نشست بررسی شد، مقابله با پیامدهای دردناک جنگ و فاجعه‌ای است که در تاریخ منطقه سابقه نداشته است. اسرائيل سراسر نوار غزه را ویران کرده، جنوب لبنان در حال خالی از سکنه شدن است و میلیون‌ها نفر از خانه‌هایشان آواره شده‌اند.
درباره لبنان، نیز شرکت‌کنندگان به حمایت از دولت لبنان به‌منظور حفظ حاکمیت کامل آن کشور و جلوگیری از تکرار فاجعه تاکید کردند و حمایتشان را از آنچه هیئت لبنانی به ریاست نجیب میقاتی خواستار آن بود، اعلام کردند و احترام به نهادهای قانونی لبنان، حق آن‌ها برای اعمال حاکمیت و تسلط دولت لبنان بر تمامی قلمرو آن کشور را خواستار شدند.
شرکت‌کنندگان ضمن تاکید بر لزوم حمایت از نیروهای مسلح لبنان به‌عنوان تنها ضامن وحدت و ثبات لبنان، از شهروندان لبنان خواستند در انتخاب رئیس‌جمهوری کشورشان شتاب کنند.
انتخاب تاریخ برگزاری اجلاس سران کشورهای عربی و اسلامی در ریاض، پیش از بازگشت ترامپ به کاخ سفید، اتفاقی نبود. کشورهای شرکت‌کننده به‌عنوان یک گروه بزرگ، مواضع همسان و واحدی را در قبال بحران خاورمیانه اعلام کردند و اختلاف‌نظر میان برخی کشورهای عربی و اسلامی هم بر وحدت و همسویی اعضای این مجموعه بزرگ از کشورها تاثیر نگذاشت. این باعث شد که اجلاس ریاض به عنوان یک جبهه متحد و هم‌نظر در برابر جهانیان ظاهر شد.
برگرفته از روزنامه الشرق‌الاوسط
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید