یورش اسرائیل به تهران؛ آیا جنگ کنونی به جنگی بزرگ منجر می شود؟
اکنون با آشکار شدن تخریب تجهیزات موشکی رژیم تهران و آسیب زدن به تاسیسات پارچین و پایگاه های سپاه ، پرسش هایی جدید مطرح می شود :
۱- آیا ایران به حمله نظامی کنونی اسرائیل پاسخ میدهد؟
۲- آیا جنگ کنونی در خاورمیانه به جنگی بزرگ در منطقه منجر می شود؟
۳- آیا انسان معاصر ، جنگ جهانی سوم را ، (در پی جنگ در خاورمیانه و جنگ در اوکراین) شاهد خواهد بود؟
۴- آیااصلن رویدادهای کنونی پتانسیل تبدیل شدن به جنگی بزرگ را دارند؟
هرچند که زمان و زمانه آهنگی دیگر دارد، اما، نگاهی به جنگ های بزرگ جهانی در یک سده گذشته نشان می دهد،پیش آمدهایی ضعیف تر از حوادث این روزهای منطقه، به جنگ جهانی و جنگ های بزرگ دیگر منجر شده است. مثلا ترور ولیعهد اتریش، جرقه جنگ جهانی اول را زد. یا خودسوزی یک سبزی فروش در تونس، موجب تغییر حکومت در تونس و مصر شد و تغییرات و بحران های دومینووار را در منطقه باعث شد.
گمانه ی پاره ای از کار شناسان جنگ بر این اساس است که ؛ رویدادها و بحران های کنونی منطقه کاملا پتانسیل ایجاد جنگی بزرگ را دارند. این بحران ها حتی بزرگتر، عمیق تر و برانگیزانده تر از رویدادهای منجر به دو جنگ جهانی اول و دوم هستند اما سوال اساسی اینجاست که آیا این بحران های انباشته منجر به جنگ جهانی یا جنگ منطقه ای بزرگ می شوند؟
پاسخ آری و خیر است.
چرا آری و چرا خیر؟
چرا خیر ؟ زیرا ؛ تعداد و تعدد و عمق بحران ها ، لزومأ به جنگی بزرگ منتج نمی شود. آنچه به جنگ تمام عیار منجر می شود، پیکرمندی و هم افزایی بحران ها با یکدیگر است که در ساختاری همسو، بهمن وار بر حکومت ها و مردمان فرو می‌ریزند و جنگی گسترده ایجاد می‌کنند. در این وضعیت یک رویداد ساده می‌تواند مانند نخ تسبیح، دمینو وار ، بحران های هم افزا و همسو را منتظم کند و کارکرد یک جرقه برای شعله ور کردن جنگ را داشته باشد. اما چنانچه بحران ها غیر همسو باشند و یا آنکه نظم مستقر ، با مهندسی و مدیریت بحرانها ، میان بحران ها، «فاصله گذاری» کند، یا آنها را در وضعیتی شلخته و بهم ریخته قرار دهد، آنگاه هر چقدر بحران ها بزرگ و ژرف باشند، لزوما به "جنگ تمام عیار" منجر نمی شوند. در این وضعیت اگر ده‌ها نفر سبزی فروش هم، خودسوزی کنند، تنها "جنگ های باز دارنده " ایجاد می‌شود و سپس ، طرفین شمشیر ها را غلاف می کنند .
وقوع جنگ بزرگ نیازمند به ساختار منظم و منتظم بحران های انباشته می باشد . اکنون در خاورمیانه نیز باید پیکرمندی بحران ها را دیده بانی و کالبد شکافی کرد. چنانچه این انتظام وجود داشته باشد؛ وقوع جنگی بزرگ حتمی است.
پس ، آیا بحران های کنونی در منطقه، منتظم، هم افزا و پیکرمند هستند؟ پاسخ این است که نیروهایی در منطقه تلاش می کنند بحران ها را هم افزا و منتظم کنند و نیروهایی دیگر که در جهت ناهم افزایی و شلخته سازی و بهم ریختگی بحران ها تلاش می کنند.
در واقع، این روزها، در خاورمیانه ، دو جنگ قابل شناسایی است.
جنگ نخست ، جنگ مشهود ؛ جنگ میان اسرائیل ( به سرگردگی جناح راست افراطی لیکود ) و "جبهه مقاومت" (به سرگردگی حکومت ولایی ) ، که هر روز شاهد خون و کشتار هستیم .
جنگ دوم ، جنگ نامشهود؛ جنگ اراده ها ، که در زیرپوست خاورمیانه در جریان است .
جنگ اراده ها دو پاره دارد که در مقابل یکدیگر صف آرایی کرده اند:
پاره نخست ؛ اراده معطوف به ایجاد جنگی بزرگ در خاورمیانه که توسط بخشی ( و فقط بخشی ) از کابینه جنگی نتانیاهو، و بخشی ( و فقط بخشی ) از حکومت ولایی و سرداران پخمه سپاه و حزب الله و حماس و هوثی ها (و شاید روسیه ) به پیش می‌رود.
پاره دوم؛ اراده معطوف به کنترل جنگ و تبدیل جنگ بزرگ به جنگ باز دارنده در منطقه که توسط اروپا ، دولت بایدن ( لااقل تا پیش از انتخابات) و بسیاری از کشورهای منطقه پیش می‌رود.
هر کدام از این دو اراده که بتوانند اراده خود را پیش ببرند و بر اراده رقیب پیروز شوند؛ وقوع جنگ بزرگ و یا کنترل وضعیت دشمن در منطقه را باعث می‌شوند. بنابراین:
۱- جنگ بزرگ در راه است چنانچه اراده معطوف به جنگ بتواند، زمینه و پیشران های جنگ بزرگ را منتظم و فعال کند.
۲- مدیریت و کنترل تخاصم در راه است چنانچه اراده معطوف به صلح و کنترل جنگ بتواند پیشران های جنگ بزرگ را تصعیف و نامنتظم کند.
آنچه این روزها توسط دستگاه دیپلماسی آمریکا و اروپا و کشورهای منطقه انجام می شود در یک عبارات خلاصه می شود:
«نامنتظم کردن و بهم ریختن رویدادهای منتهی به جنگ بزرگ»؛ و دیپلماسی هوشمندانه به منظور مدیریت صحنه توسط صلح طلبان و مخالفین جنگ .
جمع بندی ؛ سرجمع رخدادهای منطقه نشان می دهد؛
۱- تاکنون اراده معطوف به صلح و کنترل جنگ ، تا به امروز ، موفق تر از اراده معطوف به جنگ گسترده در منطقه بوده است.
۲- بر این گمانم که ایران به حمله نظامی ۲۶ اکتبر اسرائیل پاسخ نمی دهد.
۳- بر این تصورم که رویدادهای کنونی پتانسیل تبدیل شدن به جنگی بزرگ را ندارند.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
ایران گلوبال
توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید