بحران آب نه تنها در ایران بلکه در سراسر دنیا یک بحران جدی و تهدیدی برای حیات است. اگرچه دولت جمهوری اسلامی مدعی است که اقداماتی را برای مقابله با تنشهای آبی در استانهای جنوبی ایران در نظر گرفته و بودجههایی را به آن تخصیص داده است اما واقعیت دردناک این است که در سال ۹۷ میزان بارشها در مقایسه با سال گذشته ۵۱ درصد کاهش داشته است.
در سال جاری ورودی آب به سدها به طور میانگین فقط ۳۷ درصد بوده است و هیچ اقدام عملی برای پیشگیری از هدر رفتن آب در بخش کشاورزی و مصرف خانگی انجام نشده است. عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفظت از محیط زیست ایران، آمارهایی که نشان میدهند تا ۵۰ سال آینده بسیاری از استانهای ایران سفرههای زیرزمینی آب را از دست میدهند و کاملا خشک خواهند شد را تائید کرده است. نتیجه این بحران چیزی نخواهد بود جز اینکه مردم استانهای بحران زده به دنبال آب بگردند. عیسی کلانتری میگوید: «اگر کمبود آب ایران مدیریت نشود موجب خواهد شد که ۵۰ میلیون نفر از جمعیت ایران ناگزیر به ترک این کشور شوند و در صورتی که وضع فعلی مصرف آب در بخش کشاورزی ادامه داشته باشد در کمتر از ۲۵ سال دیگر شرق وجنوب ایران خالی از سکنه خواهد شد.»
در جستوجوی آب
ما در جهانی زندگی میکنیم که بیش از ۲۵ درصد از مردم جهان به آب سالم دسترسی ندارند و بیتوجهی به تغییرات آب و هوایی به معنای آن است که ما بحرانهای شدیدتری در دسترسی به آب و غذا در پیش داریم.
هم اکنون ۱.۸ میلیارد نفر در سراسر جهان دسترسی امن و سالم به آب نداردن. در این میان زنان و کودکان ۴ ساعت در هر روز را صرف یافتن آب میکنند و دردناکتر اینکه ۵۰۰ هزار کودک سالانه بر اثر نوشیدن آب آلوده جان خود را از دست میدهند.
واقعیت این است که در زمان بروز بحرانهای آب و هوایی زنان، کودکان و گروههای آسیب پذیر دیگر در کشورهای درگیر بحران بیشتر از آن متاثر میشوند. بسیاری از افراد از این واقعیت بیاطلاع هستند که در کشورهای درحال توسعه مسئولیت یافتن آب عمدتا بر عهده زنان و دختران است و دسترسی به آب اساسا برای زنان و دختران اهمیت بیشتری دارد و حیات آنها را به خطر میاندازد.
آمار مرگ و میر بر اثر بیآبی و عدم دسترسی به آب سالم همچنان روبه افزایش است. اما زنده ماندن با وجود عدم دسترسی به آب سالم نیز کم از مردن ندارد. جستوجوی آب به ویژه برای زنانی که مسئول یافتن آب هستند به معنای از دست دادن بهرمندی از زندگی است. زنان به خاطر آب فرصت رسیدگی به امور خانواده، تحصیل، کار و روابط انسانی را از دست میدهند.
وضعیت ایران
در ایران نیز ۳۵ درصد از جمعیت کل متاثر از بحران بیآبی، آب آلوده، خشکسالی و آلودگی هوا هستند. در برخی از روستاهای کهکیلویه و بویراحمد زنان به دلیل عدم دسترسی سریع به آب و فقدان مسیر خط لوله انتقال آب روزانه ۳ تا ۴ ساعت برای رسیدن به چشمه را طی میکنند تا بشکهای آب فراهم کنند. زنان روزانه باید حداقل ۶ کیلومتر را برای رسیدن به آب طی کنند.
گزارشی که خبرگزاری تسنیم از وضعیت زنان روستاهای کیمه سفلی، وسطی و علیای زیلایی بویراحمد تهیه کرده حاکی از آن است که زنان برای تهیه مقدار اندکی آب و فرار از مرگ ساعتها وقت صرف میکنند.
عدم دسترسی به آب آشامیدنی در مناطق مرکزی و جنوبی ایران و جستوجوی آب منجر به استفاده از آبرسانی سیار شده است که با درگیری و نزاع مستمر مردم بر سر آب و افزایش آمارهای ضرب و شتم در دادگاهها شده است. در آذربایجان غربی نیز نزاع بر سر آب میان دو خانواده یک کشته و سه زخمی برجای گذاشت.
در سیستان و بلوچستان بیش از چهار هزار روستا از دسترسی به آب محروم هستند و درگیری و نزاعهای خانوادگی برای یافتن آب آنها را به فکر مهاجرت انداخته است.
جنگ هر روزه زنان برای آب
زندگی زنان تحت تاثیر مستقیم بحران آب قرار دارد. هم اکنون تلاش برای یافتن آب در کشورهای آفریقایی و برخی از کشورهای آسیایی به معنای از دست رفتن فرصت آموزش برای دختران و فرصت کار کردن برای زنان و کاهش کیفیت زندگی خانوادگی آنهاست. بحران آب توانسته فرصت پیشرفت را از زنان زیادی بگیرد. تصور کنید که هر روز بخواهید ساعتها به دنبال آب بگردید در اینصورت چرا باید دغدغه تحصیل و آموزش داشته باشید؟
همچنین فقدان دسترسی به آب کافی و سالم در کشورهایی که دچار بحران هستند حق دسترسی زنان و کودکان به توالت را گرفته است. آنها می بایست هر روز زمانی را نیز صرف یافتن توالت کنند. مدارس زیادی وجود دارند که مجهز به توالت و دستشویی نیستند؛ مسالهای که دختران جوان را از ادامه تحصیل به ویژه در دوران بلوغ باز میدارد. صرف نظر از تحصیل عدم دسترسی به توالت همچنین زنان را در خطر دائمی تجاوز قرار داده است.
علاوه بر این زنان به طور کلی نیازهای بهداشتی ویژهای مرتبط با قاعدگی، بارداری و زایمان دارند. فقدان آب کافی و سالم در افزایش تنش در وضعیت زیستی زنان تاثیر دارد. به ویژه در مناطقی که به طور کلی زنان از هرگونه امکانات رفاهی و عواملی که در بهبود کیفیت زندگی تاثیر دارند محروم هستند.
از سوی دیگر بحران آب با سوتغذیه در ارتباط است. سوتغذیه در ۲۰ درصد از جمعیت کشورهای درحال توسعه تاثیر گذاشته است و به ویژه در میان افرادی که دسترسی مناسبی به آب سالم و بهداشت ندارند شایع است. خشکسالی و افزایش بهای آب دستیابی به غذا را دشوار و گران میکند و این مسالعه تاثیرات جدی بر سلامت زنان و کودکان دارد.
با کاهش منابع آبی در ایران نیز باید منتظر گسترش بحران دسترسی به غذا و سوءتغذیه در مناطق بحرانزده بود. در حال حاضر منابع آبی و خاکی کشور که زیربنای کشاورزی و تولید غذاست تحت تاثیر بیآبی و خشکسالی است. مسالهای که در نهایت مهاجرت اقلیمی را که یکی از نتایج بحران آب و سوءتغذیه است در پی خواهد داشت؛ چیزی که امروز هم شاهد آن هستیم. گزارشها نشان میدهند مردم استانهای خشک و محروم ایران به سوی استانهای شمالی ایران کوچ میکنند. استانهای سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کهکیلویه و بویر احمد در وضعیت ناامن غذایی به سر میبرند و تبعات خشکسالی و بیآبی به سرعت در حال نمایان شدن است.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
افزودن دیدگاه جدید