رفتن به محتوای اصلی

ازدواج کودکان در ایران از نگاه آمار و ارقام
23.07.2018 - 21:38

ازدواج کودکان،بیماری مزمنی زیرپوست جامعه است کە گاهی فکر می‌کنیم این موضوع بخشی از آداب و سنن گذشته بوده ودیگروجود ندارد، اما در اقصا نقاط ایران در حال ثبت شدن است،سازمان ملل به هر نوع ازدواج زیر 18 سال ازدواج کودکان اطلاق می‌کند،ولی خیلی از کشورها بخصوص ایران از این قانون تبعیت نمی‌کنند.
ازدواج کودکان ازجمله معضلات امروز جامعه ایران است که اخبار مربوط به این موضوع کمتر شنیده می‌شود،داستان غم‌انگیز کودکانی که بجای مدرسه رفتن و کودکی کردن یک‌شبه از دنیای بچگی به دنیای بزرگ‌سالی پرتاب می‌شوند.
سازمان یونیسف ازدواج کودکان را از نشانه‌های بارز نقض حقوق بشر و نمونه‌هایی از خشونت جنسیتی می‌داند،مطابق استانداردهای جهانی هر نوع ازدواج دختران و پسران زیر سن 18 سال قبل از اینکه به لحاظ جسمی و روانی آمادگی پذیرش مسئولیت‌های زناشویی و نگهداری از بچه را داشته باشند ازدواج کودک معرفی و منع شده،بااین‌حال در خیلی از کشورها سن ازدواج‌های قانونی زیر 18سال می‌باشد،مثلاً در کشور اکوادور سن ازدواج قانونی برای پسران 14 و برای دختران 12 سال در نظر گرفته‌شده،اکثر کشورهای مسلمان هم از این قانون تبعیت نمی‌کنند،مثلاً در عربستان سعودی و سودان سن ازدواج برای پسران و دختران 10 سال است.
سن ازدواج در ایران پیش از انقلاب 1357 و در زمان محمد رضاشاه پهلوی 18 سال برای دختران و 20 سال برای پسران بود و ازدواج بین 15 تا 18 سال منوط به اجازه والدین و حکم رسمی دادگاه بود،این قانون با وقوع انقلاب اسلامی مخالف شرع اسلام تشخیص داده شد و در سال 1361 سن ازدواج برای پسران 15 و برای دختران 9 سال در نظر گرفته شد این قانون برای بار دوم در سال 1371 تغیر یافت و سن ازدواج برای دختران 13 و پسران 15 سال شکل گرفت.البته این قانون مستثنا هم دارد مثلاً اگر قیم کودک( پدر یا پدربزرگش) سن خاصی برای ازدواج کودک در نظر گرفته باشد و از طرفی دادگاه نیز به این نتیجه برسد که او به‌قدر کافی بالغ شده ،کودک حتی در سن پایین‌تر هم مانعی برای ازدواج ندارد.
نگاه مردسالارانه در تفکر سنتی حاکم بر بخشی از جامعه یکی دیگر از دلایل رواج ازدواج دختران کم سن و سال می‌باشد که آن‌ها را بشدت آسیب‌پذیر می‌کند،البته این نگاه مردسالارانه و تفکر سنتی به‌غیراز مذهب و قوانین شریعت، متأثر از عوامل محیطی هم هست،مثلاً طبق مطالعات میدانی انجام‌شده توسط کامیل احمدی و همکارانش که در کتاب" طنین سکوت" نوشته شده است استان خراسان رضوی ازلحاظ آماری بیشترین میزان را در ازدواج‌های زودهنگام در بین پسران بین"10 تا 14 و دختران 15تا 19 سال" دارد.
در این استان اغلب ازدواجها درون خانواده و طایفه انجام می‌شود و کودکی و جوان بودن عروس از امتیازات او به‌حساب می‌آید،اما شاید جالب باشد بدانید یکی از مهم‌ترین عوامل محیطی در دامن زدن به ازدواج کودکان "آب"است.استان خراسان از استان‌های کم آب ایران است درعین‌حال زندگی خیلی از مردمانش از راه کشاورزی تأمین می‌شود بنابراین معاش مردم این استان بشدت به قنات‌ها و منابع موجود در این منطقه وابسته است و مالکیت و اب هم در ازدواج زود هنگام بی‌تأثیر نیست.
کامیل احمدی در مراسم رونمایی کتاب "طنین سکوت" گفتە است:ازدواج حتا مجدد یا ازدواج کودکانشون با دختران زیبارو یا دختران کم سن و سالتری برخودار هستند،یا در بعضی از مناطق دیگر خانواده تا ثروتمندتر باشه کشاورز زمینش بیشتر باشه،همچنین در مناطق کردنشین پولی که بعنوان نوعی شیربها یا در ازای پول به خانواده دختر داده میشود تحت عنوان قلان خانده میشود،به اصطلاح تاثیردارد،در حقیقت اب بعنوان یک سرمایه کشاورزی یک سرمایه برای خانواده ثروتمند میتواند تاثیر داشته باشد در کیفیت در کم سن و سال بودن عروس و در زیبارویی این دختر بچه ها.
در بخشهایی دیگر از ایران مثل اذربایجان شرقی در نواحی روستایی و فقیر نشین ازدواج زودهنگام بیشتر رواج دارد، در بعضی از روستاهای سراب دختران حتی در سن 1یا 2 سالگی نامزد میشوند یا حتی گاهی دختر در رحم مادرش نامزد شده و تقریبا هیچ بچه مجردی بالای 5 سال در این روستا وجود ندارد.
خون بس هم نوع دیگه ای از ازدواج کودکان است که در نواحی از خوزستان به چشم میخورد،این نوع ازدواج برای پایان دادن به یک نزاع به واسطه تصمیم بزرگان دعوا صورت میگیرد بدین صورت که یکی از دختران طرفین نزاع بدون در نظر گرفتن سن و شرایط جسمانی دختر بعنوان عروس به خانواده مقابل داده میشود.
در دنیا هرساله بیش از 12 میلیون دختر زیر 18 سال ازدواج میکنند و در حال حاضر بیشتراز 650 میلیون زن در دنیا وجود دارند که در زمان کودکی ازدواج کردند.در ایران آمار مشخص و دقیقی از ازداواج کودکان وجود ندارد بااین حال و بنا بر آمار منتشر شده از اداره ثبت اسناد کشور، 17درصد از ازدواجها در کشور را دختران زیر 18 سال تشکیل میدهند و در سال 95 بیشتر از 5 درصد ازدواجها در سنین زیر 15 سال اتفاق افتاده،البته این امارها کمتر از چیزی هست که مشاهده میکنیم،حتی بسیاری از ازدواجها ثبت رسمی نمیشوند مثل کودکانی که مادرانشان فاقد شناسنامه هستند و یا دختر بچه هایی که به ازدواج موقت یا صیغه اشخاص در میایند و یا کودکانی که فروخته میشوند.
ازدواج زودهنگام دارای پیامدهای اجتماعی،روحی،روانی و جسمی میباشد. یکی از پیامدهای آن، طلاق و بیوه شدن این دختر بچه هاست،برخی روحانیون براین باورند که ازدواج در سنین پایین موجب استحکام خانواده میشوند درحالیکه بیشتر طلاقها حاصل این ازدواجهاست.
پامدهای ازدواج در کودکان و نوجوانان نسبت به بزرگسالان به مراتب شرایط سخت تری را به دنبال دارد،چون ازدواج در سن پایین موجب میشود کودکان فرصت ادامه تحصیل را نداشته باشند در نتیجه شانس کمتری برای کسب درامد دارند،فرزندان انها بیشتر در فقر و تنگدستی بزرگ میشوند و چرخه فقر بازتولید میشود.
خشونت خانگی هم یکی دیگر از آسیبهاییست که متوجه کودکانی که به ازدواج زودهنگام تن داده اند میشود.
بنابر گزارشات یونسیف:میزان خشونت های خانگی در ازدواجهای زودهنگام بسیار بالاتر از سایر ازدواجهاست.در دنیا دخترانی که زیر 18 سال ازدواج میکنند دوبرابر دخترانی که بالای 18 سال ازدواج کردەاند در معرض کتک خوردن و تهدید شدن توسط همسرانشان قرار میگیرند،شدت این خشونتها تا جایی ادامه دارد که یکی از کارشناسان به نام "علی طایفی" پژوهشگراجتماعی از ان بعنوان تجاوز جنسی نام میبرد،ایشان اظهار دارند تجاوز به کودک تنها حرکتی نیست که در خیابانها ومیادین عمومی رخ دهد بلکه در خانه های ماهم تجاوز به کودک رخ میدهد،این تجاوز به کودک از طریق اقوام و به اصطلاح فامیل نیست که دختر بچه ها مورد تجاوز قرار گیرند،بلکه توسط خود والدین زیر نام ازدواج،به آن مشروعیت میبخشند و کودک را در بستری میفرستند که تجاوزگر به نام شوهر تجاوز میکند و ما له له میکنیم و که این شدیدترین، بی شرمانه ترین و زشت ترین نقض حقوق کودک در جامعه ی ماست.
در کنار صدمات روحی، صدمات جسمی ناشی از روابط جنسی و خطرات دوران بارداری نیز زندگی این کودکان را در معرض خطر جدی قرار میدهد.

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

سمانه گرمرودی

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.