رفتن به محتوای اصلی

انتخابات 24 ژوئن و آینده دمکراسی در ترکیه
12.06.2018 - 23:48

ترکیه در آستانهء برگزاری تعیین کننده ترین انتخابات تاریخ سیاسی خود قرار دارد. اهمیت انتخابات 24 ژوئن را میتوان عمدتا جدال پرتنش طرفدارن بازگشت به نظام پارلمانی با طرفداران نظام ریاستی دانست. اما حتی این توضیح هم برای روشن شدن اهمیت انتخابات پیش رو در ترکیه کافی نیست. چرا که نظام ریاستی تحفهء نه چندان پسندیده حزب حاکم کنونی در ترکیه یعنی آکپ و در راس آن رجب طایب اردوغان است. تحفه ایی که اجرای آن قانونا بعد از انتخابات 24 ژوئن آغاز میگردد و اقتدار تمام و کمال ریاست جمهوری در ترکیه را تحکیم و تثبیت میکند. با وجود اینکه اقتدار تمام و کمال رجب طایب اردوغان عملا با اعلام "وضعیت فوق العاده" در ترکیه بعد از کودتای نافرجام 15 جولای به اجرا درآمده است. شایان ذکر است که حزب حاکم در ترکیه (حزب عدالت و توسعه – آکپ) به همراه حزب حرکت ملی تحت عنوان "اتحاد جمهور" در انتخابات اخیر صف آرایی کرده اند.

اما برای درک صحت و سقم نظام ریاستی در ترکیه باز هم توضیح فوق یعنی اقتدار تمام و کمال رئیس جمهور، کافی نیست. تبدیل نظام پارلمانی ترکیه به نظام ریاستی که یکی از نتایج حاکمیت تمام عیار 16 ساله آکپ و رهبر آتوریتر آن رجب طایب اردوغان است، را بایستی در تضمین استمرار اقتدار بی چون و چرای آن حزب و رهبر بلامنازع آن از یکسو و کم رنگ کردن نقش مجلس ملی ترکیه از دیگر سو دانست. صف آرایی دیگر در انتخابات پیش رو طرفداران بازگشت به نظام پارلمانی به رهبری حزب جمهوری خلق است که تحت عنوان "اتحاد ملت" خود را برای رقابت انتخاباتی آماده میکند.

حزب دمکراتیک خلقها (HDP) که با 13 درصد آرای مردم سومین حزب بزرگ مجلس ملی ترکیه است، به دلیل حضور احزاب راست مرکزگرا (حزب سعادت و حزب خوب و...) در صفوف "اتحاد ملت" قرار نگرفته است. اما مواضع چپ گرایانه حزب دمکراتیک خلقها دارای پایگاه قابل اعتمادی در میان رای دهندگانش است و به نظر میرسد برای ورود به مجلس ملی ترکیه (و رد شدن از مانع رای حداقل 10 درصدی مردم) با مشکلی جدی روبرو نباشد. اگر حزب دمکراتیک خلقها نتواند از مانع 10 درصدی عبور کند، دمکراسی ترکیه وارد عقب گرد و چالش بسیار جدی خواهد شد.

انتخابات 24 ژوئن ترکیه را به کجا میبرد؟
انتخابات 24 ژوئن با توجه به نتایج آن برای ترکیه بسیار سرنوشت ساز خواهد بود. چرا که؛
با استمرار اقتدار حزب حاکم ترکیه (آکپ) تجربه های تلخ 16 سال حاکمیت اردوغان تکرار خواهد شد. به بیان دیگر در سیاست داخلی عملا دمکراسی رنگ خواهد باخت، آزادیهای اساسی و از آن جمله آزادی بیان محدود تر خواهد شد و هر کس میتواند به خاطر بیان عقاید اش حتی از کار برکنار شود. اعتراضات عمومی (گزی پارکی) سرکوب خواهند شد، ترکیه به زندان روزنامه نگاران (150 روزنامه نگار) تبدیل خواهد شد. حاکمیت حقوق به سایه رانده خواهد شد و قوه مقننه به جزئی از قوه اجراییه تبدیل خواهد شد و حتی نمایندگان مجلس ملی (11 نماینده مجلس) با ارادهء دولت حاکم دستگیر و زندانی خواهند شد. اسلامی گرایی روز بروز سنگرهای سکولاریزم را درخواهد نوردید و مساجد، تکیه ها و فرق دینی میدان دار سیاست خواهند شد و جنگ قدرت میان رقبای دینی نظام سیاسی کشور را با توسل به کودتا به محاق خواهد کشاند. همچنانکه کودتای 15 جولای یک شبه ترکیه را در بحران عمیق سیاسی فرو برد و زمینه های تحکیم جناح اسلام گرای اردوغان را در مجلس و دولت تقویت کرد. آمار زن کشی به دلیل تعصب های دینی و سنت گرایی افزایش خواهد یافت و فلاکت اقتصادی در ترکیه دامن خواهد گسترد و ارزش لیر ترکیه هر روز در مقابل ارزهای خارجی (دلار و یورو) کاهش خواهد یافت و فقر اقتصادی بیشتر دامن کشور ترکیه خواهد گرفت و هشدار متخصصان اقتصاد در کشور محلی از اعراب نخواهد داشت.

در عرصه سیاست خارجی نیز رفتارها و سیاستهای اردوغان مثال سالهای قبل ادامه خواهد یافت. پریشان حالی عمیقی بر سیاست خارجی ترکیه سایه خواهد افکند. ترکیه یکی از اعضای مهم ناتو، به مواضع خصومت گرایانه با آمریکا و اروپا کشیده خواهد شد، ترکیه در برخورد با اسراییل در کنار جمهوری اسلامی قرار خواهد گرفت. در جنگ داخلی سوریه از گروههای اسلام گرا و تروریست حمایت خواهد کرد و در نهایت برای جلوگیری از تحقق فدرالیسم و دمکراتیسم در سوریه به عفرین لشکر کشی خواهد کرد با تحمیل هزینه های مالی و جانی به گسترش بحران در کشورهای همسایه دامن خواهد زد و با مداخله در سیاستهای داخلی همسایگانی مثل مصر و لیبی مجبور خواهد شد این کشورها را ترک کند! بدون توجه به متحدان غربی اش با روسیه مماشات خواهد کرد و به خرید تجهیزات نظامی از آن کشور مبادرت خواهد کرد!
ترکیه حداقل در 10 سال گذشته با این چهرهء آکپ و اردوغان که فوقا برشمردیم، روبرو بوده است. تکرار این سیاستها نتیجه ایی جز پریشان حالی بیشتر در عرصه سیاسی و اقتصادی برای ترکیه نخواهد داشت. و دقیقا به همین خاطر است که با توجه به این تجارب تلخ نتیجهء انتخابات 24 ژوئن برای ترکیه بسیار سرنوشت ساز و تعیین کنند خواهد بود.

لزوم توجه احزاب مخالف به مسئله اقلیت ها
مخالفین سیاسی اردوغان که تحت عنوان "اتحاد ملت" خود را برای انتخابات آماده میکنند، و همچنین حزب دمکراتیک خلقها، تقابل با سیاستهای حاکم و تحکیم دمکراسی در داخل ترکیه و بازگرداندن اعتبار سیاسی به دولت ترکیه در منطقه و جهان را هدف خود قرار داده اند. رسالتی که احزاب مخالف در ترکیه از آن سخن میگویند، تاکید به تفکیک قوای سه گانه (اجرایی، قضایی و مقننه) و تحکیم حاکمیت قانون و تعمیق دمکراسی در کشور از طریق کسب اکثریت آرای مردم و بازگرداندن نظام دمکراسی پارلمانی به ترکیه است.
رسالت مخالفین سیاسی و در راس آن حزب جمهوری خلق آنچنان که بیان میکنند، دقت نظر به بی حقوقی در عرصه اتنیکی و حل "مسئله کرد" در ترکیه است، چیزی که اردوغان نام آن را نه "مسئله کرد" بلکه "مسئله تروریسم" می نامد. اغلب احزاب مخالف حداقل در شناسای "مسئله کرد" و اقلیت دینی "علوی" ها اتفاق نظر دارند. هر چند که راه حل های آنان برای مواجه با این بی حقوقی ها متفاوت است. یکی از عمده ترین مسائلی که احزاب مخالف با آن روبرو هستند پایان دادن به جنگ در مناطق کرد است که اینک به مناطق کردی در سوریه و عراق نیز سرایت کرده است. استمرار این چنین جنگ هایی ابدا به نفع ترکیه و دیگرکشورهای منطقه نیست.

مقابله با مهندسی انتخابات
یکی دیگر از مسائل تلخ در انتخابات 24 ژوئن مهندسی انتخابات یا تقلب در انتخابات از سوی حزب حاکم (آکپ) است. احزاب مخالف برای تامین امنیت انتخابات و آرای مردم اقداماتی را انجام داده اند. اما این اقدامات تا چه حد میتواند از مهندسی انتخابات جلوگیری کند غیر روشن است. تقلب در انتخابات دوره های قبل یکی از بحث های پرتنش روز انتخابات و هفته های بعد از آن بوده است.
موضوع تلخ تر دیگر انتخابات 24 ژوئن که تحت "وضعیت فوق العاد" کنونی انجام میگیرد، لغو انتخابات و یا اعلام بی اعتباری نتایج انتخابات در صورت باخت حزب حاکم ترکیه (آکپ) از سوی رئیس جمهور کنونی رجب طایب اردوغان است. به بیان دیگر "عدم ترک قدرت سیاسی" در صورت باخت حزب حاکم در انتخابات همچنان در محافل سیاسی ترکیه مورد بحث و گفتگوست. اما اگر ترکیه در انتخابات 24 ژوئن به سوی چنین سناریوهایی کشیده شود چه نتایجی خواهد داشت، غیرقابل پیش بینی است.
نتیجه اینکه؛ با روشن شدن نتایج انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در دور اول یا دور دوم آن، سرنوشت ترکیه به جد ورق خواهد خورد. هر چند شانس مخالفین برای به زیر کشیدن اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری کمتر است، اما با تغییراتی که در ارزیابی های افکار عمومی در خصوص انتخابات در مطبوعات ترکیه منتشر میشود، شانس مخالفین در بدست آوردن پست ریاست جمهوری در ترکیه را نباید دست کم گرفت.
2018-06-12

برگرفته از سایت: ایران اینترنشنال
https://iranintl.com/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/%D8…

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

یونس شاملی

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.