امروز خوشبختانه اصلاح طلبی بعد از خیزش دی ماه 96 شکست سختی خورده و آن دوستان و هودارانشان در خارج در پنج ماه گذشته به مواضع تحول طلبی نزدیک شده اند که مایه دلگرمی است. اما این بار بحث این نوشته نقدی از اکثریت آینده نگرهای ایرانی خارج کشور است. نقطه ضعف اکثریت آینده نگرهای ایرانی خارج کشور این است که متأسفانه دانش آنها اساساً در زمینه فیوچریسم بسیار نازل است و از آنجا که اکثراً از جنبش مارکسیستی آمده اند در بسیاری از عرصه های فکری همان دیدگاه های کمونیستی را با خود آورده اند و تصور می کنند که آن نظرات، آینده نگری است که نیست. و نه تنها این دوستان آثار پایه ای فیوچریسم را مطالعه نکرده اند، بلکه نام نویسندگانی نظیر مایکل مرین یا باک مینستر فولر که دومی از بنیانگذاران آینده نگری مدرن است، حتی به گوششان نخورده ولی با کارهای مارکس و لنین و مائو خوب آشنایی دارند. در داخل کشور این طور نیست و واقعاً کسانی که خود را آینده نگر می خوانند با آثار فیوچریستی آشنایی بسیار خوبی دارند. در گذشته پیش از انقلاب در واقع جریان مشابهی اما اکثراً در داخل ایران وجود داشت، منظور آنکه بخشی از سازمان مجاهدین خلق از آن سازمان جدا شده و مارکسیست شده بودند اما همه دانش آنها در عرصه های مختلف فکری و سیاسی، اسلامی بود و نه مارکسیستی، یعنی حتی رهبران آنها در عرصه مارکسیسم دانشی بسیار محدود داشتند و به همین دلیل اساساً در مورد خیلی از موضوعات مورد توجه جنبش آنروز، هنوز بحثهای اسلامی را طرح می کردند با این تصور که نظراتشان مارکسیستی است که نبود. امروز جریان مشابهی در جنبش آینده نگری ایران در خارج کشور وجود دارد و برخی دوستان در خارج کشور که خود را حتی در سطح رهبری سیاسی و فکری تصور می کنند، اساساً مطالعه شان در بسیاری از عرصه های اقتصادی، اجتماعی و علمی، مارکسیستی است و نه فیوچریستی. این خوب است که آینده نگری مورد توجه بسیاری از فعالان سیاسی در خارج کشور قرار گرفته اما اگر برای آنها سالها طول کشیده تا با نظرات مارکسیستی در عرصه های فلسفی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و علمی آشنا شوند، بهتر است بجای آنکه نظراتی مارکسیستی را اینطرف و آنطرف البته با ژستی متواضعانه و فروتنانه در مصاحبه ها و نوشته ها بعنوان بحث آینده نگری ارائه کنند، همان اندازه که در زندگی گذشته شان وقت صرف کرده اند تا با آثار مارکسیستی آشنا شوند، اکنون نیز وقت صرف کنند که دیدگاه های فیوچریستی را فراگیرند وگرنه نظیر آن است که کسی زبان فارسی را در حد ادبیات عالی بداند و با آموختن الفبای لاتین تصور کند که معلم انگلیسی می تواند بشود و ابداً ذکر این حرف بخاطر توهین به کسی نیست اما هدف این است که از گمراه کردن مردم درباره دیدگاه فیوچریستی جلوگیری شود. کافی است به یکی از نشریاتی که در عرصه آینده نگری در داخل ایران منتشر می شود و درباره آن دو سال پیش مطلبی نوشته شد، نگاهی بیاندازید، که نشان می دهد حتی 10 درصد کاری را که نویسندگان آن مجله در داخل ایران می کنند، هیچ جریان آینده نگری در خارج نه تنها نمی کند بلکه کادرهای خارج حتی سوادی در آن سطح ندارند که مطالب منتشر شده از سوی آن نشریه را درک کنند. خودتان بخوانید و قضاوت کنید (2). لازم به تذکر مجدد است که شخصاً هیچیک از ناشران و نویسندگان نشریه مورد بحث را نمی شناسم و تصادفاً آنرا چند سال پیش در اینترنت پیدا کرده و مورد مطالعه قرار داده ام.

به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران

سام قندچی

IRANSCOPE.COM

http://www.ghandchi.com

بیستم اردیبهشت ماه 1397

May 10, 2018

پانویس:

1. اصلاح طلبی، گذشته نگری است نه آینده نگری

http://www.ghandchi.com/1169-eslahtalabi-gozashtehnegari.htm

اشتباه آینده نگرهای آمریکا را مرتکب نشویم

http://www.ghandchi.com/1324-ayandehnegar.htm

2. نگاهی به نشریه آینده نگر اتاق بازرگانی تهران

http://www.ghandchi.com/1198-ayandehnegar-otaaghe-tehran.htm