همزیستی مسالمت آمیز خدایان اساطیری یونان باستان با قدیسان مسیحی ارتدوکس
امسال دلتنگی دلگیر برای ساحل دریای مازندران، خزر زیبای و پاک دوران کودکی و نوجوانی خود را، با رفتن به جزیره کرت کمی التیام بخشیدم. من، همسرم، پسرم و دخترم دو هفته بدون اینترنت، درست مثل دوران قبل از رواج اینترنت، در سواحل زیبا، گرم و پاکیزه کرت گذراندیم. اخبار را از روزنامه و تلویزیون خواندیم و دیدیم و از مهربانی و مهمان نوازی مردم سخت کوش یونان سرشار شدیم.
نمی خواهم از لذت شنا در دریای پاکیزه و گرم بگویم. نمی خواهم از غذای لذیذ که با درآمیختگی فرهنگی با ترک ها، مزه غذای ایرانی دارد را بگویم، از ماست، پنیر، لور، از هندوانه، از زیتون، از حلوا ارده، از کنجد عسلی، از راحت الحلقوم، نمی خواهم از نوای موسیقی چنگ، لیر و ائولوس بگویم که نوای شرقی دارد. می خواهم از دستاوردهای دیگر این عزیزان بگویم.
موزه نیکوس کازانتزاکیس
آیا می شود با نویسندگان کار دیگری جز جمع کردن آنها در یک اتوبوس و تلاش در جهت واژگون آنها در یک دره کرد؟
آیا می شود با نویسندگان کار دیگری جز دقمرگ کردن آنها با خودسانسوری و بعد توقیف کردن آثار با خودسانسوری نوشته شده آنها در انتظار اجازه انتشار طولانی تر از عمر نویسندگان کرد؟
آیا می شود با نویسندگان کار دیگری جز شکستن سنگ قبرهای آنها کرد؟
ظاهرن می شود کار دیگری هم کرد. می شود به نویسنده ارج نهاد و آثارش را به جهان و جهانیان معرفی کرد.
می شود برای نویسنده موزه ساخت و زندگی، آثار و دورانش را به نمایش گذاشت. و با این کار برای ده ها و یا حتی صدها نفر کار ایجاد کرد. عده ای موزه را نگهداری و مدیریت می کنند. عده ای مشتاقان را با اتوبوس به موزه می آورند. عده ای حول و حوش موزه، یاددگاری و سوغاتی یونان، آب، نوشیدنی و غذا می فروشند.
موزه نیکوس کازانتزاکیس با هتل ما فاصله چندانی ندارد. یک روز فقط ۱۲ یورو خانواده چهارنفری ما با زندگی، آثار و دوران نیکوس کازانتزاکیس (۱۸۸۳–۱۹۵۷) فلیسوف، نویسنده، شاعر، خبرنگار، مترجم و جهانگرد یونانی آشنا شدیم.
معرفی آثار هنری برگرفته از نوشته های کازانتزاکیس
خانم راهنمای زیبا، جوان و تحصیل کرده که زندگی، آثار و دوران نویسنده را خوب می شناسد و از دغدغه او درباره جامعه بشری و سرنوشت انسان و تحلیل های ژرف او درباره انسان و سرنوشتش آگاه است، مرخصی تابستانی ما را با یک سفر تاریخی و ادبی و هنری در باره کازانتزاکیس پربار می کند.
راهنما می گوید وقتی نیکوس کازانتزاکیس در تاریخ ۱۸ فوریه ۱۸۸۳ میلادی در شهر هراکلیون به دنیا آمد، اینجا در اشغال حکومت عثمانی بود. او با مبارزه مردم کرت علیه حکومت عثمانی رشد و نمو کرد. در مدرسه فرانسویان زیر دست راهبان کاتولیک تحصیل کرد و در رشته حقوق از دانشگاه آتن دکترا گرفت.
در موزه از وسایل شخصی نویسنده و خانواده اش، دست نوشته ها، سندها، نامه، اولین نسخه یونانی کتاب ها و ترجمه ها به زبان های گوناگون، عکس ها، آثار هنری، و همچنین اسناد مربوط به رمان ها، تئاترها، پوسترها، برنامه ها، صحنه و لباس ها، همانطور که در نمایشها و فیلم های مختلف در سراسر جهان ارائه شد را دیدیم. همچنین برنامه های رادیو و تلویزیون و نیز مجموعه ای از بررسی ها و نقدها در روزنامه های یونانی و خارجی که درباره آثار نویسنده منتشر شده است.
یک فیلم ویدیوئی به پنج زبان یونانی، فرانسوی، انگلیسی، آلمانی و هلندی، تحولات زندگی نویسنده را نشان می دهد هم در دسترس است. نویسنده ای پرکار که در عرصه های مختلف شاهکارهای ارزنده خلق کرد.
داستان
زوربای یونانی (۱۹۴۶)
مسیح بازمصلوب (۱۹۴۸)
او با نوشتن کتاب مسیح بازمصلوب کلیساهای کاتولیک و ارتدکس را به انتقاد گرفت. در سال ۱۹۵۴ میلادی این کتاب در فهرست کتاب‌های ممنوعه قرار گرفت. در کتاب مسیح بازمصلوب آمده است:
سرانجام مانولیوس پرسید: پدر چگونه می‌توان خدا را دوست داشت؟ با دوست داشتن انسان‌ها فرزندم انسان‌ها را چگونه می‌توان دوست داشت؟ با مبارزه برای کشاندنشان به راه راست راه راست کدام است؟ راهی که رو به بالا دارد.
آخرین وسوسه مسیح (۱۹۵۱)
کاپیتان میکالیس (۱۹۵۰)
مار و نیلوفر
سن فرانسیس (۱۹۵۶)
نمایشنامه
سودوم و گومورا
بودا
سپیده می‌دمد
کمدی یا نماز وحشت
اودیسه (۱۹۳۸)
او با ده سال کار ادیسه را در ادامه شاهکار هومر در ۳۳۳۳۳ بیت هفده سیلابی سرود.
فلسفه
سیر و سلوک (۱۹۲۳)
این کتاب بنیان فلسفی و چکیده تفکرات او در باره انسان است. هرچه پس از آن نوشت بازکردن و روشن کردن اندیشه های این کتاب بود.
منجیان خدا: ورزه‌های روحانی
سفرنامه ها
گزارش به خاک یونان(۱۹۶۱)
فرشتگان قبرس
مناظر سحرآمیز یونان
ترجمه‌ها
کازانتزاکیس نه تنها یونان را به جهان معرفی کرد بلکه جهان را نیز به یونانی ها شناساند. بسیاری از شاهکارهای ادبی و فلسفی را به زبان یونانی ترجمه و تفسیر کرده‌است. آثار هومر، دانته، گوته، نیچه، فاوست، داروین، شکسپیر و گارسیا لورکا از جمله ترجمه‌های او هستند.
بازسازی اتاق کار نیکوس کازانتزاکیس
دستنوشته های نیکوس کازانتزاکیس
پس از مرگ نیکوس کازانتزاکیس اسقف یونان وی را مرتد خواند و گفت که نمی‌توان وی را در هیچ‌یک از کلیساهای یونان به خاک سپرد. در ستیز با این فتوا بیش از ۵۰ هزار نفر در زادگاهش نویسنده جمع شدند و او در حیاط پدری اش به خاک سپردند.
بر آرامگاه نیکوس کازانتزاکیس که در گوشه حیاط پدری او که مرا به یاد همه زنده یادان مبارز ما که در گوشه حیاط یا باغ پدریشان دفن شدند می اندازد، آمده است: «آرزویی ندارم، ترسی ندارم، آزادم»
سنگ نوشته آرامگاه نیکوس کازانتزاکیس
یکی دیگر از پدیده جالب در یونان این بود که خدایان اساطیری یونان باستان و خدای کلیسای ارتدوکس هیچ ستیزه و درگیری با هم نداشتند. هیچکدام جای دیگری را تنگ نکرده اند. به یاد کشمکش تاریخی و کنونی ایرانیت و اسلامیت در ایران می افتم. به یاد دشمنی با داریوش، زردشت، مزدک و مانی. راهنمایان یونانی با همان بی طرفی رشک برانگیزی از آپولون، آتنا، آرتمیس، آرس، آفرودیته، پوسیدون، دمتر، زئوس، هرا، هرمس، هستیا و هفائستوس حرف می زنند که درباره متورا، کلیسای پاناگیا چالکئون، نیایشگاه یوحنای قدیس، غار مکاشفه توضیح می دهند. مجسمه مسیح و قدیسان مسیحی و زئوس و آتنا کنار هم در فروشگاه ها فروخته می شوند.
چقدر تنگ نظری برای ما گران تمام می شود؟ چقدر می توانیم از یونانی ها بیاموزیم؟ همین سه‌شنبه (۳ مرداد/ ۲۵ ژوییه) بود که پلیس و ماموران شخصی‌پوش از برپایی مراسم هفدهمین سالگرد مرگ احمد شاملو، شاعر بزرگ ما، جلوگیری کردند و در در آن مراسم بزرگ‌داشت سه شهروند را بازداشت و به مکانی نامعلوم بردند.
برای مطالعه بیشتر:
Nikos Kazantzakis Museum, 1983 - 2010
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید