حسن روحانی در پیام خود به افزایش تولید کشاورزی، صنعتی و خودکفایی در تولید گندم، رشد ۸ درصدی اقتصاد بعد از ۱۱ سال، رشد تولید و صادرات نفت و گاز اشاره کرده است و گفته: "آنچه در سال گذشته در مهار تورم، در رشد اقتصادی و اشتغال به دست آوردیم، در ۲۵ سال گذشته بینظیر بود."
در حالی که آقای روحانی گزارشی از عملکرد اقتصادی دولتش ارائه کرده و دستاوردهای اقتصادی مورد نظرش را در کنار تحولات دیگر زمینهساز "نشاط مردم" دانسته است، آقای خامنهای گفته است اقدامهای مسئولان در زمینه اقتصادی با انتظارات "فاصله زیادی" داشته است.
رهبر ایران معتقد است "تلخیها و سختیها عمدتا مربوط به مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم است" و شادیهای سالی که گذشت به "عزت ملی، امنیت ملی، همت جوانانه در میان ملت ایران و حرکات مومنانه فراگیر" مربوط میشود.
آقای خامنهای در پیامش جایگاه بالایی به امنیت ایران داده و گفته است در حالی که "منطقه دچار ناامنی است، ملت ایران بحمدالله در طول سال یک امنیت پایدار را تجربه کرد." در مقابل این تاکید آیتالله خامنهای بر تامین امنیت، حسن روحانی گفته است که ضمن تامین امنیت "نباید فضا امنیتی باشد. ما در همه عرصههای فرهنگی و اجتماعی به دنبال این هستیم که فضای امنیتی را کنار بگذاریم."
رهبر ایران راهپیماییهای ۲۲ بهمن، روز قدس، حضور در مراسم مذهبی، عزاداریهای محرم و سفر چند صدهزار نفر ایرانی به کربلا برای مراسم اربعین را جزء "نقاط مثبت و شادیآفرین" ذکر کرده است؛ مسائلی که در پیام نوروزی حسن روحانی غایب هستند.
حسن روحانی آتشسوزی پلاسکو، حادثه قطار سمنان و مرگ اکبر هاشمی رفسنجانی را از "تلخکامیهای" سال ۱۳۹۵ دانسته و خطاب به مردم ایران گفته که "با حضور حماسیتان در تشییع جنازهها توانستید غمها را بزدایید". این حوادث و تشییعجنازههای پس از آن در پیام رهبر ایران جایی ندارند.
آقای روحانی در پیام خود جایگاهی محوری به اجرای توافق هستهای و نتایج مثبت آن برای ایران داده، اما آیتالله خامنهای هیچ کجای پیامش مستقیما به توافق هستهای و نتایج آن نپرداخته است.
مساله کانونی دیگر در پیام حسن روحانی انتخابات ۱۳۹۶ است. او گفته است که "پیام نوروز برای ما، پیام زدودن کینهها است". اشاره به رفع "کینه" در کنار اشاره به انتخابات میتواند یادآور درخواست محمد خاتمی برای "آشتی ملی" باشد، درخواستی که آیتالله خامنهای بتندی آن را رد کرد.
فارغ از اینکه میشود "زدودن کینه در سال انتخابات" را به دعوت تلاش برای تغییر فضای سیاسی ایران پس از انتخابات و اعتراضات ۱۳۸۸ تعبیر کرد یا نه، تفاوت مهم دیگر پیامهای نوروزی حسن روحانی و آیتالله علی خامنهای در انتخابات ۱۳۹۶ است.
حسن روحانی در آغاز و پایان پیامش به انتخابات پیش رو پرداخته و خواهان "مشارکت حداکثری، رقابت سالم و انتخابات قانونی" شده است، اما انتخابات ۱۳۹۶، با همه اهمیتی که میتواند در شکل دادن به سیاست ایران داشته باشد، به کلی در پیام نوروزی رهبر ایران غایب است.
آیتالله علی خامنهای از سال ۱۳۷۶ به این سو، هر سالی که انتخابات ریاست جمهوری برگزار میشده، در پیام نوروزی اشارهای هم به انتخابات کرده است، البته به جز سال ۱۳۸۸.
۱۱ اختلاف علنی رهبر و رئیس جمهور ایران
درست یک روز بعد از آن که حسن روحانی گفت ایران باید از فوایدی که گستردگی زبان انگلیسی در هند برای اقتصاد آن کشور دارد درس بگیرد، آیتالله علی خامنهای تاریخ استعمار بریتانیا در هند را یادآوری کرد و آن را دلیلی برای عقب نگاه داشته شدن هند دانست.
اختلاف نظر میان رهبر و رئیس جمهور در ایران اتفاق تازهای نیست، اما صراحتی که حسن روحانی و آیتالله خامنهای در نمایش عمومی اختلاف نظرهایشان در موارد متعدد دارند کم سابقه است.
این مجموعه نگاهی است به برخی از عمدهترین موارد اختلاف نظری که رهبر و رئیس جمهور ایران به طور عمومی بیان کردهاند.
دین دولتی و دولت دینی
-"دولت دینی با دین دولتی هیچ فرقی ندارد. دولت جزو مردم است؛ دین دولتی یعنی دین مردمی؛ همان دینی که مردم دارند، دولت هم همان دین را دارد."
آیتالله خامنهای - ١٩ دی ٩٢
"دولت دینی خیلی دولت خوبی است ولی دین دولتی را نمی دانم. دین را نباید به دست دولت بدهیم."
حسن روحانی - ١٠ خرداد ٩٣
اشتغال زنان
"چرا باید انسانی را که از لحاظ ساخت طبیعی - چه از لحاظ جسمی، چه از لحاظ عاطفی - برای یک منطقهی ویژهای از زندگی بشر ساخته شده، از آن منطقهی ویژه جدا کنیم، به منطقهی ویژهی دیگری که برای یک ساخت دیگر، برای یک ترکیب دیگری خدای متعال آماده کرده بکشانیم؟ چرا؟ این چه منطق عقلایی دارد، چه دلسوزیای در این هست؟ چرا باید کاری که مردانه است به زن داده بشود؟ این چه افتخاری است برای زن، که کاری را انجام بدهد که مردانه است؟"
آیتالله خامنهای - ٣٠ فروردین ٩٣
"کجا است که ما امروز حضور زنان را احساس نمیکنیم، در مدرسی دانشگاه، در معلمی دبستان و دبیرستان. در مراکز تحقیقاتی در آزمایشگاهها، در مطب پزشکان در بیمارستانها... چرا عدهای حضور زن را تهدید احساس میکنند. زن چه تهدیدی است؟... تردید نکنید حضور زنان در صحنههای اجتماعی فرصت است و تهدید نیست."
"آنهایی که از آزادی زن به معنای مشروع اسلامیاش و از حضور زن و از تعالی زن میترسند یا ایده و اعتقادی دارند لطفا این اعتقاد غلط را پای دین و اسلام ننویسند."
حسن روحانی - ٣١ فروردین ٩٣
حکومت و بهشت
"گاهى شنیده میشود کسانى در گوشه و کنار وقتى صحبت از هدایت و راهنمایى و بیان حقایق دینى و مانند اینها میشود، میگویند آقا، مگر ما موظفیم مردم را به بهشت برسانیم؟ خب بله! بله، همین است. فرق حاکم اسلامى با حکام دیگر در همین است: حاکم اسلامى میخواهد کارى کند که مردم به بهشت برسند."
آیتالله خامنهای - ٢٣ اردیبهشت ٩٣
"اینقدر در زندگی مردم مداخله نکنید، ولو به خاطر دلسوزی؛ بگذاریم مردم خودشان راه بهشت را انتخاب کنند، نمیتوان با زور و شلاق مردم را به بهشت برد. پیامبر شلاق در دست نداشت."
حسن روحانی - ٣ خرداد ٩٣
"بعضی بیکار هستند و دچار توهمات میشوند... مدام غصه دین و آخرت مردم را میخورند در حالی که نه میدانند، دین چیست و نه آخرت. اما همیشه غصه آخرت را می خورند."
حسن روحانی - ١٠ خرداد ٩٣
علوم انسانی
"مبناى علوم انسانى غربى، مبناى غیرالهى است، مبناى مادّى است، مبناى غیر توحیدى است؛ این با مبانى اسلامى سازگار نیست، با مبانى دینى سازگار نیست. علوم انسانى آنوقتى صحیح و مفید و تربیتکنندهى صحیح انسان خواهد بود و به فرد و جامعه نفع خواهد رساند که براساس تفکّر الهى و جهانبینى الهى باشد؛ این امروز در دانشهاى علوم انسانى در وضع کنونى وجود ندارد."
آیتالله خامنهای - ١١ تیر ٩٣
"مگر میشود امروز در کیفرشناسی بحث کنیم و از نظرات علمی و جامعهشناسی غرب استفاده نکنیم؟ این چه ظلمی به دانشگاه است؟ این چه دانشگاهی است که در آن کرسی جرمشناسی باشد و از اساتید به نام دنیا استفاده نشود. معنی آن این نیست که نظرات آنها لزوما درست باشد. اصلا نظرات علمی در دنیای امروز هم قابل نقد و ابطال است. با یک استدلال بالاتر شما میتوانید باطلش کنید. مگر غیر این است؟"
"استدلال میکنید و یکی دیگر میآید آن را رد میکند. یکی میآید میگوید حرکت جوهری هست و یکی میآید رد میکند. این که مهم نیست. اصلا معنی علم همین است. علم وحی نیست."
حسن روحانی - ١١ بهمن ٩٣
شورای نگهبان و رد صلاحیتها
"آن جایی که باید بگوید فردی برای شرکت در انتخابات صالح است یا نه هیئتهای اجرایی هستند و ما هیئت اجرایی نداریم که یک جناح را تأیید صلاحیت کند و یک جناح دیگر را تأیید صلاحیت نکند. شورای نگهبان چشم است و چشم نمیتواند کار دست را بکند، نظارت و اجرا نباید مخلوط شوند، باید به قانون اساسی کاملا توجه کرده و عمل کنیم."
"مگر مجلس اول پس از انقلاب اسلامی که در آن زمان حتی شورای نگهبان نیز وجود نداشت و همه حتی گروهکهای مخرب در آن حضور داشتند بهترین مجلس تاریخ این کشور نبود؟"
حسن روحانی - ٢٨ مرداد ٩٤
"شورای نگهبان چشم بینای نظام در انتخابات است و در همه دنیا، چنین نهادی با اسمها و عناوین متفاوت وجود دارد. نظارت شورای نگهبان در انتخابات، استصوابی و موثر است و این نظارت بخشی از همان حقالناس است و باید آن را رعایت و حفظ کرد."
"شورای نگهبان مراقبت میکند که اگر به علت برخی کوتاهیها، افراد بیصلاحیت، بهعنوان نامزد وارد عرصه انتخابات شدند، جلویش را بگیرد و این حق قانونی، منطقی و عقلی شورا است."
آیتالله خامنهای - ١٨ شهریور ٩٤
مذاکره با آمریکا
"درس و پیام امام حسین درس برادری، وحدت، گذشت و قبول توبه از یکدیگر است و درس کربلا هم درس تعامل سازنده و مذاکره در چارچوب منطق و موازین میباشد."
حسن روحانی - ٣٠ مهر ٩٣
"ما ملت بزرگی هستیم که نشان دادیم پیچیدهترین و مهمترین مساله سیاسی جهان یعنی موضوع هستهای را پای میز مذاکره حل و فصل کردهایم. بنابراین قادریم سایر مسائل را هم در منطقه وجهان پای میز مذاکره حل و فصل کنیم."
حسن روحانی - ٤ مرداد ٩٤
"یک عدهای در قضیه مذاکره و مسئله مذاکره سهلانگاری میکنند، سهلاندیشی میکنند، مطلب را درست نمیفهمند. حالا بعضیها بیخیالند... که حالا با آنها کاری نداریم اما بعضی بیخیال هم نیستند لکن سهلاندیشند، عمق مسائل را نمیفهند. میگویند آقا شما چرا با مذاکره با آمریکا مخالفت میکنید؟ خب امیرالمؤمنین هم مذاکره کرد با فلانکس، امام حسین هم مذاکره [کرد]."
"مذاکره با آمریکا ممنوع است بهخاطر ضررهای بیشماری که دارد و منفعتی که اصلا ندارد؛ این فرق میکند با مذاکره با فلان دولتی که نه چنین امکاناتی دارد، نه چنان انگیزهای دارد؛ اینها با همدیگر متفاوت است، این را نمیفهمند."
آیتالله خامنهای - ١٥ مهر ٩٤
نفوذ
"مذاکره آمریکا با جمهوری اسلامی ایران، یعنی نفوذ؛ تعریفی که آنها برای مذاکره کردند این است و آنها میخواهند راه را برای تحمیل باز کنند... مذاکره با اینها یعنی راه را باز کردن برای اینکه بتوانند، هم در زمینه اقتصادی، هم در زمینهی فرهنگی، هم در زمینههای سیاسی و امنیتی کشور نفوذ کنند."
آیتالله خامنهای - ١٥ مهر ٩٤
"انتخابات سال ٩٢ نشان داده هرچه از این کارها بشود تاثیر معکوس دارد. مردم خوب میفهمند معنای نفوذ چیست. مردم خوب میفهمند استکبار معنایش چیست. میدانند تاریخ رفتار آمریکا با ایران چگونه بوده. مردم منافع ملی خودشان را میفهمند و آینده کشور را احساس میکنند. بیخود نرویم پرونده سازی بکنیم و بگوییم این خط خط نفوذ است."
حسن روحانی - ١٣ آبان ٩٤
لیست انگلیسی
"رادیوی انگلیسی دارد به مردم تهران دستورالعمل میدهد به فلانی رأی بدهید، به فلانی رأی ندهید! معنای این چیست؟ انگلیسیها دلشان تنگ شده برای دخالت کردن در ایران."
آیتالله خامنهای - ٢٨ بهمن ٩٤
'"مردم به خوبی نامزدها را میشناسند و با درک و فهم خود بهترینها را برمیگزینند. نمیخواهد شماها با جملاتی استعمارگران پیر قدیمی از کارافتاده را بزرگ کنید و ملت ایران را کوچک کنید. اشتباه میکنید."
حسن روحانی - ٥ اسفند ٩٤
"مردم فهیم، غیور و سربلند، این کشور را یک گام دیگر به پیش بردند و مسیر توسعه را مشخص کردند و گفتند در میان سلیقههای مختلف کدام سلیقه به نظر مردم نزدیکتر است."
حسن روحانی - ١١ اسفند ٩٤
انقلابی بودن
"وظیفه مجلس خبرگان عبارت است از: انقلابی ماندن، انقلابی فکر کردن و انقلابی عمل کردن."
آیتالله خامنهای - ٢٠ اسفند ٩٤
"برای اخلاق، وحدت ملی، برادری و خلق نکو انقلاب شد وگرنه بنده بگویم انقلابیام چه فایدهای دارد. انقلاب به معنای مطیع خداوند است. این که مردم از دست و زبان ما در امان باشند."
حسن روحانی - ٢٢ اسفند ٩٤
برجام ۲
"ملت بزرگ ما که همیشه پیشگام بودند، برجام دو را در ۷ اسفند سال گذشته کلیـد زدند. برجام دو همان اقدام مشترک ملی در داخل کشور است که با وحدت، آشتی و با همدلی شروع خواهد شد؛ برجامی که قبل از اقتصاد از اخلاق آغاز میشود."
حسن روحانی - ١ فروردین ٩٥
"[میگویند] برجام ۲ و ۳ و ۴ و الیغیرذلک بایستی بهوجود بیاید تا ما بتوانیم راحت زندگی کنیم. این منطقی است که سعی میکنند این منطق را در بین نخبگان جامعه و از سوی نخبگان جامعه به افکار عمومی جامعه منتقل کنند. معنای این حرف چیست؟ معنای این حرف این است که جمهوری اسلامی از مسائل اساسیای که به حکم اسلام و به حکم برجستگیهای نظام جمهوری اسلامی پایبند به آنها است، صرفِنظر کند: از مسئلهی فلسطین صرفنظر کند."
آیتالله خامنهای - ١ فروردین ٩٥
زبان انگلیسی و هند
"متاسفانه در برخی مواقع به جای ترویج زبان فارسی، زبان انگلیسی ترویج می شود و اکنون کار به جایی رسیده است که آموزش زبان انگلیسی به مهد کودک ها کشیده شده است... - زبان علم فقط انگلیسی نیست... اصرار بر ترویج انحصاری انگلیسی ناسالم است... زبانهای دیگر مثل اسپانیولی، فرانسه، آلمانی و کشورهای شرقی هم زبان علمند. این سخنان به معنای تعطیل کردن آموزش زبان انگلیسی در مدارس نیست."
آیتالله خامنهای - ١٣ اردیبهشت ٩٥
"اینکه کدام زبان و چه تعداد زبان خارجی بیاموزیم هم به امکانات ما و هم به تعداد معلمین آشنای ما به زبانهای خارجی ارتباط دارد و البته هم به خواست مردم مرتبط است. مردم خودشان باید بخواهند و دانشآموز هم باید خودش بخواهد و باید بتواند انتخاب کند چند زبان میخواهد بیاموزد."
"شما ببینید در شبه قاره هند به خاطر اینکه این جمعیت عظیم به زبان انگلیسی تقریبا مسلط هستند شما ببینید که در فناوری اطلاعات چه کارهایی انجام دادهاند و چه شغل بزرگی را این شبه قاره به دست آورده است."
حسن روحانی - ١٥ اردیبهشت ٩٥
"نهرو در خاطرات خود میگوید قبل از آنکه انگلیسیها بر هند تسلط پیدا کنند هند یک تمدن پیشرفته داشت نسبت به آن زمان و حتی صنعت و محصولات پیشرفته داشتند. انگلیسیها وارد شدند، حاکمیت آن کشور بزرگ و پهناور را به دست گرفتند و آن را به عقب برگرداندند برای آنکه خودشان رشد کنند. دولت کوچک و دورافتاده انگلیس بر اثر غارت هند به قدرت رسید و آن کشور را به خاک سیاه نشاندند."
آیتالله خامنهای - ١٦ اردیبهشت ٩٥
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
افزودن دیدگاه جدید