این مطلب در دو بخش زیر است:

۱- آموزش به زبان مادری و توصیفی از آن

 ۲-چرایی اجرا نشدن آموزش به زبان مادری که در نوشتار های بعدی به آن خواهیم پرداخت.

روز های اول مدرسه و چرای آموزش به زبان مادری؟

اولا ذکر این نکته را داشته باشیم که اغلب کودکان در آغازی ترین سطوح ابتدایی در اولین روز آموزش در کشور هایی همچون ایران  (دارای اقوام و ملل با زبانها فرهنگ ها  و قومیت های متفاوت) خودشان را در محیط فیزیکی جدید متفاوت تری احساس میکنند. اتاق کلاس جدید است. اغلب همکلاسی ها غریبه هستند. معلم و مدیر و مسئول مدرسه نیزغریبه هست. مورد دیگر که در این میان بیشتر برای کودکان غیر فارس قابل بحث است ساختار آموزشی موجود یعنی فارس محور در مدرسه است که کاملا غریب تر و بیشتر از بقیه موارد ذکر شده مورد نظر است. در اینجا یک تغییر ناگهانی در زبان تعامل وجود دارد. از این رو موقعیت حاضر میتواند بسیار پیچیده تر شود. که البته رویه پیشرفت کودکان را تحت تاثیر قرار میدهد. در صورتیکه اگر آموزش با زبان مادری باشد مدرسه  میتواند کودکان را  یاری دهد تا هدایت محیط جدید را بدست گرفته و پلی بین یادگیری در مدرسه با تکیه بر تجربه ای که از خانه با خود آورده اند باشد.

از این رو در نظر داشته باشیم که سیستم های آموزشی با استفاده از زبان خانه برای دانش آموزان،  به کودکان به احتمال زیاد در روند یادگیری که خواهان دست یابی به تعامل مطلوبی هستند کمک شایانی  میرسانند. آموزش به زبان مادری این امکان را میدهد تا دانش آموزان مهارت لازمه را داشته باشند. به آنها امکان میدهد تا پیشنهاد ارائه بدهند. سوال بکنند. جواب سوال ها را بدهند. و خلاقیت و ارتباط اجتماعی خود را با دانش جدید با اشتیاق هرچه بیشتر بیافزایند. به دانش آموزان اعتماد به نفس میدهد تا اثبات ظهور در شناسه فرهنگی خود را هر چه بهتر داشته باشند.

چه اتفاقات دیگری می افتد وقتیکه کودک به زبان غیر از زبان مادری تحصیل میکند؟

از موارد دیگری که میتوان اشاره ای بر آنها داشت ذکر مطالبی از قبیل موارد زیر است: هنگامیکه دانش آموزان مدرسه را با زبانی که هنوز برایشان جدید است آغاز میکنند شروع آموزش  به سویه تکیه بر معلم به عنوان منبع روی آور شده و به انفعال تقویت داده میشود. که این سویه سکوت را در کلاس درس حاکم میکند. در طرف مقابل سرکوب پتانسیل و آزادی بیان را سرعت میبخشد.  آزادی که کودکان بتوانند آزادانه به بیان دیدگاهشان بپردازند را در دانش آموزان سلب میکند. اشتیاق را کند کرده باعث منع خلاقیت شده و تجربه آموزش را از آموختن و یادگیری ناخوشایند می سازد. 

با این وجود به شخصه تاکید بر این باور دارم که نیاز به تحقیقات بیشتر در زمینه آموزش و ارائه پیشنهاداتی که رویه تحصیل را سهل کنند هست تا این روند با پیش روی بسیار روشن تر پا به عرصه حضور قدم بگذارد.

ضرورت پرداختن به این مساله را به ذکر چند مورد که به آن ها نیز اشاره ای خواهیم داشت ادامه میدهیم. ضروری است که بدانیم:

خانواده اولین معلم کودک است.

اعضای خانواده و والدین یک نقش بسیار مهم در رویه یادگیری کودک دارند. و این حقیقت که کودکان قبل از ورود به مدرسه و سیستم یادگیری ، با تکیه بر والدین خود ، آمادگی لازم را در بخش های زبانی ، ادبیاتی ، علوم و ریاضیات به صورت پایه ای یاد گرفته اند غیر قابل چشم پوشی است و این امر با تکیه بر زبان مادری بوده و هست. یعنی اولین دایره آموزش با والدین و با زبان مادری است. بنابراین جهت پیشرفت یادگیری و آموختن کودکان ، مدارس باید با زبان خانه یا زبان مادری بوده باشد تا این بسط آموختن به صورت دایره وار گسترش یافته و ارتباط یادگیری در سطوح اولیه مدرسه با روز قبل از آن را قطع نکرده و وارد فاز غلط آموزشی که در جمهوری اسلامی ایران حاکم است نشود.

این مطلب در روز های آتی تکمیل خواهد گشت.