رفتن به محتوای اصلی

ترکیە پاشنە آشیل استراتژی امریکا در منطقە،
14.10.2016 - 23:52

 

بحران سوریە مراحل حساسی پشت سر میگذارد، حلب توسط نظام سوریە در آستانە بازپسگیری یا سقوط است. تسلط بر حلب کفە ترازوی جنگ را بنفع دولت بشار اسد تغییر میدهد. پیروزی سوریە ( بخوان روسیە ) در حلب حیثیت وغرور ملی امریکائیان را زیر سوال میبرد و از قرار معلوم پیداست کە دولتمردان آن کشور دست روی دست نخواهند گذاشت، بویژە اینکە شکست امریکا در سوریە ممکن است جریان دموکرات امریکا را برای سالها نزد افکار عمومی آن کشور سرافکندە شود. با این وجود اوضاع برای سوریها بە همین آسانی نیست، چراکە علیرغم برتری نظامی دولت سوریە تا این لحظە نشانەای از تعدیل معارضین سوری در قبال رژیم اسد بچشم نمیخورد و کماکان  بە کمتر از سقوط رژیم اسد تن در نمیدهند، در سطح منطقەای نیز کشورهای دشمن سوریە کماکان بە کمتر از سقوط رژیم اسد تن نمیدهند.  

در این میان در سطح دیپلماتیک تلاشهای نفسگیری در جریان است تا بلکە راە حلی برای خاتمە جنگ یافتە شود اما با توجە بە پیش بینی سران قدرتهای اصلی در بحران سوریە امید چندانی بچشم نمیخورد. بنابراین هرچند فرصتهای دیپلماتیک هنوز زیاد است اما فضای جنگی بر منطقە حاکم است و نظر غالب این است کە در صورت شکست دیپلماتیک جنگ اصلی از این ببعد شروع خواهد شد.

در جبهە موصل نیز صف آرایی دو جریان مخالف هم نگرانی جدی در فردای آزادی موصل ایجاد کردەاست.  برای جریان شیعی، حضور ترکیە بە درد سر برای عراق درآمدە ،  از نظر ترکیە نیز احتمال مشارکت  پ.ک.ک در جنگ موصل موجب خشم آن کشور شدەاست.

حمایت اخیر امریکا از عراق در جریان برخورد دیپلماتیک آن کشور با ترکیە و اعلام اینکە ترکیە بخشی از ائتلاف جهانی برای آزادسازی موصل نیست ترکیە را سرخوردە نمود کە میتوان دهن کجی امریکا بە ترکیە را واکنشی بە نزدیکی ترکیە بسوی روسیە دانست.

امریکا با ترکیە اختلاف جدی دارد و بعید نیست امریکا نیروهای پ.ک.ک در جنگ موصل را بە ترکیە ترجیح دهد. آنچە مسلم است ترکیە دربرگیرندە منافعی برای امریکانیان نماندەاست و بنوعی مانع پروژەهای کلان امریکا در منطقە است. بازگشت ترکیە بە رویکرد شرقی اش ـ کە از بدو روی کارآمدن حزب عدالت و توسعە شروع شد ـ  در برهە کنونی و عادی سازی روابطش با روسیە برای امریکا قابل قبول نیست. حمایت امریکا از پ.ی.د و محتملا از پ.ک.ک نیز خوشایند دولت ترکیە نیست و امنیت ترکیە را متزلزل خواهد نمود، اما تنها راە امریکا برای تسلط بر انرژی منطقە همکاری با نیروهای مخالف ترکیە یعنی کوردهاست. در بحران سوریە نیز باید گفت کە  یکپارچگی سوریە کە خواستە ترکیە است با منافع امریکا همخوانی ندارد، امکان پیروزهای سنیها بر کل سوریە منتفی است و امکان سقوط رژیم اسد ممکن نیست، همچون شرایطی منافع امریکا تنها با کوردها تامین خواهد شد.

تمام نشانەها حاکی از این است کە امریکا پروژە انتقال انرژی منطقە را در سطح گستردەای در نظر دارد. فاز اول این پروژە کوردستان سوریە و عراق، فاز دوم عراق و فاز نهایی آن ایران. ایران منافع نیم بند و کوتاە مدتی با روسیە  در بحران سوریە دارد اما منافع ایران در درازمدت با غرب است. منافعی کە با اجرای برجام محقق خواهد شد. همکاری ایران با روسیە تنها اعتباری در مقابل کشورهای سنی محسوب میشود.  منافع ایران با ترکیە از دیرباز معطوف بە کنترل مسئلە کورد بودە است اما تحولات منطقەای فراتر از مسئلە کورد است و ایران ناگزیز بە عبور از مسئلە کورد خواهد بود. 

بلحاظ سنتی سوریە در دایرە منافع روسیە قرار دارد و بعبارتی دیگر جنگ سوریە در حوزە منافع روسیە تعریف میشود. دستیابی امریکا و کشورهای غربی بە بخشی از خاک سوریە و یا تسلط گروهی از طرفداران امریکا بر آن کشور بمعنی از دست دادن بخشی از سهم روسهاست. با دایل بسیاری روسیه مجبور بە تحویل بخشی از سوریە خواهد بود.

طرح تفکیک سوریە بر اساس یک نظام فدرال در سە حوزە علوی، سنی و کوردی ( بە اضافە منطقە دوروزیها در درون منطقە سنیها ) از پروژە های فرانسە در سال ١٩٢٢ بودەاست. در طرح فرانسە منطقەای کە امروزە بنام ڕۆژئاوای کوردستان شکل گرفتە وجود نداشتە و آنرا بعنوان ایالت حلب ثبت کردەاند. طرح فدرالیزە کردن سوریە وجە مشترک میان روسها و فرانسویان هست اما در هرکدام از آن دو کشور بر سر حدود و ثغورجغرافیایی مناطق فدرال اختلاف نظر دارند. از نظر روسها حوزە جغرافیایی سوریە علوی بمراتب گستردەتر و شامل حلب هم میگردد در حالیکە در نقشە فرانسە منطقە سوریە علوی محدود در حد کشور لبنان است. جنگ حلب تلاش روسیە برای ضمیمە آن بر سوریە علوی است. 

مختصر کلام باید گفت کە پدیدەای بنام صلح در سوریە تنها با تجزیە آن کشور میسر خواهد شد.

 

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

هادی صوفی زادە

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.