رفتن به محتوای اصلی

ساختار حقوقی و حقیقی قدرت، مانع اصلی لغو نظارت استصوابی
19.01.2016 - 20:36

۱ ارزیابی شما از انتخابات پیش رو ی مجلس شورای اسلامی چیست؟

انتخابات در جمهوری اسلامی، اغلب در شمار حوادث مهم طبقه بندی شده اند، اما انتخابات پیش رو به دلیل اوضاع به شدت بحرانی اقتصاد، فسادی که سراسر جامعه را فراگرفته، حدت جنگ قدرت در دستگاه حاکمه، اوضاع منطقه و دشواری های موجود در مسیر اجرایی کردن برجام، از اهمیت بیشتری بر خوردار شده است. برخی این انتخابات را صحنه رویارویی دو برنامه ارزیابی می کنند. این ارزیابی مبالغه آمیز و نادقیق است. اقتدارگرا ها هیچ برنامه ای برای اداره مملکت، جز پافشاری روی شعارهای نخنما شده، ندارند. جریان “اعتدال”، تمام تمرکزش را روی توسعه اقتصادی گذاشته است، اما رفرم جدی در اقتصاد، به موانع بزرگ سیاسی و اقتصادی بر می خورد و اعتدالیون نه برنامه ای برای عبور از موانع سیاسی دارند و نه توضیح می دهند که چگونه می خواهند مقاومت امپراطوری های عظیم اقتصادی بیت، سپاه، موتلفه و اقتصاد دولتی در مقابل رفرم را خنثی کنند و یا به یک اجماع با این مراکز قدرت روی رفرم اقتصادی برسند. رفرم د ر اقتصاد در گرو حکومت قانون و داشتن قوانین مناسب است. حاکمیت قانون هم حاصل رقابت و شفافیت است. بخش خصوصی که منتظر اجرای برجام و لغو تحریم هاست، به عنوان حامی اصلی اعتدالیون، توان مقابله با چهار امپراطوری مذکور را ندارد و خودش هم چندان در مطالبه حاکمیت قانون و شفاف سازی سیاست واقتصاد، جدی نیست. در نتیجه اوضاع در بالا، در یک چرخه معیوب و دایره شیطانی، گره خورده است و بدون گشایش سیاسی، قفل رفرم اقتصادی باز نخواهد شد. نظر به همه این ها، انتخابات مجلس در بخش سیاسی ، نه صحنه رقابت دو برنامه، بلکه یک فاز نسبتا مهم در تقابل سیاسی میان اقتدارگرایان از یک سو و نیروهای حامی توسعه سیاسی-اقتصادی از سوی دیگر است که در آن طرفین سعی می کنند با بدست آوردن اکثریت مجلس، ازموقعیت سیاسی بهتری برخوردار شوند. بر اساس شواهد تا امروز، اگر امکان یک رقابت منصفانه و سالم فراهم شود، آرای سیاسی در بخش بزرگش، در سبد توسعه طلبان ریخته خواهد شد. البته انتخابات، یک سویه مهم محلی، قومی و کمتر سیاسی هم دارد که به دلیل فساد ساختاری حاکم ، فرهنگ حامی پروری، غلبه کارچاق کنی و قدرت حزب باد و سر انجام نقش امداد های غیبی، اقتدارگرایان در شهرستان های کوچک، از شانس بهتری برای فرستادن آدم هایشان به مجلس برخوردارند.

۲ موانع اصلی لغو نظارت استصوابی چه هستند و در چه شرایطی این امر امکان تحقق دارد؟
ساختار حقوقی و حقیقی قدرت، جلوی لغو نظارت استصوابی ایستاده اند. قانون اساسی حق تفسیر خود را به شورای نگهبان واگذار کرده و این شورا که ربطی به ۹۹،۹۹در صد مردم ایران ندارد، بر اساس یک تفسیر من در آوردی، خودش را فراتر از قانون و صاحب اختیار مملکت تعریف می کند و این یک مشکل مر بوط به ساختار حقوقی قدرت است که چرخه شیطانی “رهبر- شورای نگهبان-مجلس خبرگان-رهبر” در مرکز آن قرار دارد . این ساختار حقوقی یک روز هم دوام نمی آورد اگر ساختار حقیقی قدرت، بیت، سپاه، موتلفه و جریانات مافیایی نفتی-نظامی-امنیتی و روحانیت حاکم مدافع آن نبودند. اگر نظارت استصوابی بر بیفتد، یکی از مهم ترین اهرم های حقوقی برای حفظ نقش فایقه ولایت مطلقه و حامیانش، از کار خواهد افتاد و مجلس از دست اقتدارگرایان بدر خواهد آمد. در نتیجه، لغو نظارت استصوابی در گرو تغیییر در ساختار حقیقی قدرت است. کاری که جنبش سبز در سودای انجامش بود و تا اطلاع ثانوی هم راه دیگری جز “راه سبز فتنه و امید”، برای شکستن اقتدار حاکم و فراهم آوردن شرایط برگزاری انتخابات آزاد و فارغ از نظارت استصوابی، در چشم انداز دیده نمیشود. راه لغو نظارت استصوابی، از ایستگاه اجرای بی تنازل قانون اساسی می گذرد. در غیاب جنبش سبز، اعمال فشار های اجتماعی، تنها می تواند سوراخ های غربال شورای نگهبان را اندکی گشاد تر کند و اعمال نظارت را با دشواری روبرو سازد. ظاهرا، اصلاح طلبان و اعتدالیون روی این پروژه متمرکز شده اند. روحانی با تاکید بر اینکه شورای نگهبان چشم است ، نه دست، این پروژه را کلید زد . در نامه اخیر آقای انصاری راد به خامنه ای این فکر روحانی به خوبی بسط داده شده است.

۳-آیا بنظر شما امکان به اکثریت رسیدن نیروهای حامی دولت در مجلس شورای اسلامی وجود دارد؟

در ایران ، چه در سیاست و چه در اقتصاد، تقریبا هیچ یک از قوانین کلاسیک، عملکرد عادی خود را ندارند ! همه چیز ممکن است و هیچ چیز قابل پیش بینی نیست! بسیاری از تصمیمات کلان در دخمه ها اتخاذ می شوند و تنها در دقیقه نود، آنگاه که آقا مجتبی، از بیت بیرون می آید، اطلاعاتی ها و خود سر ها آماده عملیات می شوند و امرای سپاه دستشان را رو می کنند، می توان حدس زد که از صندوق چه چیزی در می آید یا قرار است در بیاید. با این همه، با قید احتیاط می توان گفت که جبهه وسیع توسعه طلبان، از انسجام نسبی، رهبری کارآمد و راهبرد انتخاباتی مناسبی برخوردار است و می تواند در تعیین قواعد بازی نقش قاطعی داشته باشد و در نتیجه باید بتواند در منزوی کردن افراطیون راست و تقسیم کرسی های مجلس با جریانات موسوم به “اصولگرایان معتدل” موفق شود.

۴ میزان حضور و حد تاثیر گذاری نیروهای همسو با رفسنجانی در مجلس خبرگان را چگونه می بینید؟
خبرگان حیات خلوت روحانیون محافظه کاریست که ادامه حیات خودشان و بقای حکومت ولایی را در گرو حمایت از خامنه ای و اطاعت از اوامر “ولی امر مسلمین جهان” می دانند و اصلا معلوم نیست که خود رفسنجانی را هم این بار به جمعشان راه بدهند. من با این فکر که در انتخابات خبرگان شرکت کنیم تا باعث حضور کسانی مثل رفسنجانی و سید حسن خمینی در آن شویم، هیچ همدلی ندارم. مجلس خبرگان از درون قابل فتح نیست و حضور چند چهره معتدل ، هیچ تاثیری بر عملکرد آن ندارد. از نگاهی صرفا پراگماتیستی و بر مبنای محاسبه هزینه –فایده ، ضرر شرکت در انتخابات خبرگان، چند برابر سود آن است نمی توان برای رفتن به طبقه بالاتر، سوار پله برقی شد که از بالا به به پایین و با سرعتی بیشتر از ما، در حرکت است. روی چنین پله ای، با هر قدمی که به جلو بر می داریم ، از هدف دور می شویم! پله با سرعت بیشتری از زیر پایمان فرار می کند.! به خبرگان مشروعیت بخشیدن بهای سنگینی است که به فرستادن چند نفر به این دخمه نمی ارزد.

۵ آیا دولت و مجلس شورای اسلامی همسو میتوانند منشا تغییراتی در جامعه شود؟ در چه زمینه های امکان تغییر وجود دارد؟

تجربه مجلس ششم نشان می دهد در شرایطی که طبق قانون اساسی اختیارات نامحدودی به رهبر تفویض شده و قوه قضاییه و همه قوای قهریه تحت امر و زیر کنترل خامنه ایست و شورای نگهبان هم بالای سر مجلس نشسته است، خیلی نباید از مجلس و دولت توقع داشت. از اینجا که ایستاده ایم، تا بیرجند مردم سالاری، هفت- هشت گدار است . مجلس گدار دوم است و تا گدار مخمل پوشی و دیدار یار، هنوز چند منزل راه است! در عین حال، یک مجلس همسو، از مجلس فعلی بهتر است . چوب لای چرخ دولت نمی گذارد . هزینه مقابله با اصلاحات را بالا می برد و در شرایط بحرانی، نظیر مرگ خامنه ای ویا در شرایط برآمد اجتماعی یک مجلس اطلاح طلب-اعتدالگرا می تواند نقش سیاسی مهمی، از جمله در ایجاد شراایط گذار مسالمت آمیز بازی کند.

نظرتان راجع به حرکت اخیر جنبش همبستگی برای حقوق بشر و دمکراسی در ایران چیست؟6-

سوال دشواری است. حرکت، به لحاظ تاکتیکی، بسیار عالی، بجا، هوشمدنانه و شایسته بیشترین پشتیبانی است . در گذشته بار ها این فکر در خارج از کشور مطرح شده است که نیروهای دموکرات، کاندیداهای خود را برای انتخابات مجلس و ریاست جمهوای مطرح کنند و مستقل از نظر شورای نگهبان ، کمپین و وزن کشی موازی را سازمان بدهند، چهره سازی کنند، مدیا را به خدمت بگیرند و گفتمان دمکراتیک را فراگیر تر سازند. حالا دوستانی در داخل با تشخیص درست شرایط و لحظه، دست به این کار زده اند. در عین حال چند ابهام آزار دهنده وجود دارد: باآنکه تقریبا همه این دوستان از مسولین جبهه ملی هستند، جبهه در موضعگیری رسمی خود، آنها را به شدت تخطیه کرده است. می توان درک کرد که پیرمردان ارتدکس جبهه به اینگونه ” بازی های کودکانه!” علاقه ای نداشته باشند و سیاست سنتی صبر و انتظار تا انتخابات آزاد را خوشتر بدارند، اما به نظر می رسد که این همه داستان نباشد و توضیح برخی مسایل از سوی هر دو جناح برای روشنگری ضروری باشد. جدای از این، به نظر می رسد که در شروع این کار، هماهنگی کافی با دمکرات ها و جمهوریخواهان در خارج صورت نگرفته باشد و با توجه به فضای سهم خواهانه موجود در میان نیرو های اپوزیسیون، معمولا حرکات بدون هماهنگی با زعمای قوم در خارج، با بی مهری مواجه می شوند. من امیدوارم که دوستان در فرصت باقی مانده ، به هماهنگی با دیگران و شفاف سازی در رابطه با جبهه ملی بپردازند و شانس فراگیر شدن کمپین پشتیبانی را افزایش بدهند

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

کیانوش توکلی

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.