اسنادی درباره نحوه حمایت دولت ترکیه از داعش

از زمانی که گروه داعش توانست با اقدامات تروریستی خود در سوریه و سپس عراق، توجه گسترده‌ای را در سطح بین المللی به خود جلب کند، بحث از ماهیت رویکرد دولت ترکیه نسبت به این گروه، همواره یک مبحث بسیار جدی در محافل مختلف بوده است. دانشگاه کلمبیا تحقیقی در این زمینه انجام داده و جنبه‌های مختلف پیوند دولت ترکیه با داعش را بررسی کرده است.

مؤسسه مطالعات حقوق بشر دانشگاه کلمبیا، به تازگی در پژوهشی به بررسی پیوندهای موجود میان دولت ترکیه و گروه تروریستی داعش پرداخته که نتایج آن در قالب گزارشی در روزنامه «هافینگتون پست» منتشر شده است. سرپرستی تیم پژوهشی این دانشگاه را در تحقیق مذکور، دیوید فیلیپس، مدیر «برنامه صلح و حقوق» در دانشگاه کلمبیا بر عهده داشته است.

 
آیا ترکیه با داعش همکاری می‌کند؟ اتهاماتی که در این زمینه متوجه ترکیه است، طیفی گسترده از همکاری نظامی و انتقال اسلحه گرفته تا حمایت لجستیکی و مالی و تأمین خدمات درمانی را شامل می‌شود. چشم بستن بر حملات داعش علیه کوبانی، اتهام دیگری است که علیه ترکیه مطرح می‌شود.
 
برنامه صلح و حقوق دانشگاه کلمبیا، تیمی از محققان آمریکایی، اروپایی و ترکیه‌ای را برگزید تا با بررسی رسانه‌های ترکیه و جهان، اعتبار این اتهامات را بررسی کنند. این گزارش بر پایه منابع فراوانی تهیه شده و اتهامات موجود علیه ترکیه در حوزه‌های مذکور را مورد بررسی قرار می‌دهد.

اتهام نخست :ترکیه برای داعش تجهیزات نظامی فراهم می کند.

۱ ـ یک فرمانده داعش در دوازدهم اوت به روزنامه «واشنگتن پست» گفت: «بیشتر مبارزانی که در ابتدای جنگ به ما پیوستند و همچنین ارسال تجهیزات برای ما، از ترکیه بوده است.

۲ ـ کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب جمهوری خواه خلق ترکیه (CHP) با استناد به یک بیانیه دفتر دادستانی آدانا متعلق به چهاردهم اکتبر ۲۰۱۴، اظهار داشت، ترکیه برای گروه‌های تروریستی اسلحه فراهم می‌کند. وی همچنین متن مصاحبه‌های رانندگان کامیونی را که از ترکیه برای داعش اسلحه می‌برند، منتشر کرد. به گفته قلیچداراوغلو، دولت ترکیه ادعا می‌کند که کامیون‌های مذکور حامل کمک‌های انسان دوستانه برای ترکمن‌ها بوده، اما ترکمن‌ها می‌گویند هیچ کمکی به دست آن‌ها نرسیده است.

۳ ـ به گفته بولنت تزجان، قائم مقام حزب جمهوری خواه خلق، سه کامیون در نوزدهم سپتامبر برای بازرسی در آدانا متوقف شدند. این کامیون‌ها در فرودگاه اسن بوغای آنکارا با بار اسلحه بارگیری شده بودند. رانندگان، کامیون‌ها را تا لب مرز آورده بودند و قرار بوده از آنجا، یک مأمور سازمان اطلاعات ترکیه آن‌ها را تحویل گرفته و به داعش و دیگر گروه‌ها در سوریه تحویل دهد. این اتفاق بار‌ها رخ داده است. زمانی که کامیون‌ها متوقف شدند، مأموران اطلاعاتی تلاش کردند جلو بازرسی آن‌ها را بگیرند؛ بازرسان در این کامیون‌ها موشک، اسلحه و مهمات پیدا کردند.

۴ ـ روزنامه «جمهوریت» گزارش داده که فؤاد آونی، یک فعال توئیتری که گزارش تحقیق درباره فساد مالی در ترکیه را نیز منتشر کرده بود، از وجود فایل‌های صوتی خبر داده که تأیید می‌کند ترکیه برای گروه‌های تروریستی وابسته به القاعده کمک‌های مالی و نظامی فرستاده است. در این فایل‌های صوتی، اردوغان به نیروهای مسلح ترکیه فشار می‌آورد که وارد جنگ با سوریه شوند. اردوغان درخواست می‌کند که هاکان فیدان، رئیس سازمان اطلاعات ترکیه، بهانه‌ای برای حمله به سوریه پیدا کند.

۵ ـ هاکان فیدان به داود اوغلو، نخست وزیر ترکیه، یاسر گولر، از مقامات ارشد وزارت دفاع و فریدون سینیراوغلو، از مقامات وزارت خارجه ترکیه گفته:اگر نیاز باشد، من چهار نفر را به سوریه خواهم فرستاد و از طریق شلیک هشت موشک به سمت خاک ترکیه، بهانه ورود به جنگ را فراهم خواهد کرد. من آن‌ها را وامی دارم به مقبره سلیمان شاه حمله کنند.

۶ ـ اسناد مربوط به نوزدهم سپتامبر نشان می‌دهد که بندر بن سلطان، شاهزاده سعودی، منابع مالی لازم برای انتقال اسلحه به سوریه از ترکیه را فراهم کرده است. یک هواپیمای آلمانی، محموله‌ای از سلاح را به فرودگاه اتی مسقوط در ترکیه آورده و در آنجا، این محموله در سه کامیون قرار گرفته که دو تای آن‌ها برای داعش ارسال شده است.

اتهام دوم: ترکیه حمایت لجستیکی و مسیر حمل و نقل در اختیار داعش گذاشته است

۱ ـ بر اساس گزارشی که سیزدهم ژوئن در روزنامه «رادیکال» منتشر شده، معمر گولر، وزیر کشور ترکیه فرمانی بدین مضمون امضا کرده است: ما با در نظر گرفتن منافع منطقه‌ای خود، به شبه نظامیان جبهه النصره در مبارزه‌شان علیه PYD، شاخه سوری سازمان کارگران کرد ترکیه (PKK) در داخل مرزهای خود یاری می‌رسانیم... هاتای یک منطقه راهبردی برای مبارزینی است که از خاک ما به سوریه می‌روند. حمایت لجستیکی از گروه‌های اسلامی افزایش خواهد یافت و آموزش نظامی، خدمات بیمارستانی و عبور امن آن‌ها در هاتای رخ خواهد داد... سازمان اطلاعات و دفتر امور مذهبی، امور اقامت مبارزان در اقامتگاه‌های عمومی را هماهنگ خواهند کرد.

۲ ـ روزنامه «دیلی میل» در ۲۵ اوت ۲۰۱۴ گزارش داد، بسیاری از شبه نظامیان پس از عبور از ترکیه، در سوریه و عراق به داعش پیوسته‌اند؛ اما ترکیه برای متوقف کردن آن‌ها تلاشی نکرده است. این گزارش نشان می‌داد که چگونه نظامیان خارجی، به ویژه از کشور انگلیس، از طریق خاک ترکیه به سوریه و عراق می‌روند. آن‌ها مرز ترکیه را «دروازه جهاد» می‌خوانند. سربازان ترکیه یا عبور این افراد را نادیده می‌گیرند و یا افراد مذکور با پرداخت مبلغ ناچیز ۱۰ دلار اجازه عبور از مرز را پیدا می‌کنند.

۳ ـ شبکه خبری اسکای نیوز اسنادی به دست آورده که نشان می‌دهد دولت ترکیه پاسپورت شبه نظامیان خارجی را که قصد دارند با عبور از مرز ترکیه به سوریه رفته و به داعش ملحق شوند، مهر می‌کند.

۴ ـ شبکه خبری بی‌بی سی با برخی روستانشینان ترک مصاحبه کرده که می‌گویند اتوبوس‌هایی شبانه به روستاهای آن‌ها می‌آیند و شبه نظامیان را برای مبارزه علیه کرد‌ها در سوریه و عراق ـ و نه مبارزه با ارتش سوریه ـ به دو کشور مذکور انتقال می‌دهند.

۵ ـ یک مقام ارشد مصری در نهم اکتبر ۲۰۱۴ اظهار داشت، سازمان اطلاعات ترکیه، تصاویر ماهواره‌ای و دیگر انواع اطلاعات را در اختیار داعش می‌گذارد.

اتهام سوم: ترکیه به تروریست‌های داعش آموزش نظامی داده است

۱ ـ شبکه خبری «سی ان ان ترک» در ۲۹ ژوئیه گزارش داد که قلب ترکیه، مناطقی همچون «دوزجه» و «آداپازاری» به مراکز تجمع تروریست‌ها تبدیل شده است. برخی ویدئوهای مربوط به این موضوع در یکی از سایت‌های طرفدار داعش در ترکیه منتشر شده است. بنا بر گزارش سی ان ان ترک، در صورتی که نیروهای امنیتی ترکیه می‌خواستند، می‌توانستند جلو این تحولات را بگیرند.

۲ ـ ترک‌هایی که به یکی از گروه‌های وابسته به داعش پیوسته بودند، در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۴ در استانبول یک گردهمایی برگزار کردند.

۳ ـ یک فایل ویدئویی، افراد وابسته به داعش را نشان می‌دهد که در اومرلی، محله‌ای از استانبول، نماز جماعت می‌خوانند. در واکنش به این ویدئو، تانریکولو، نماینده پارلمان ترکیه و عضو ارشد حزب جمهوری خواه خلق، وزیر کشور را مورد سؤال قرار داد و پرسش‌های زیر را مطرح نمود: آیا صحت دارد که اردوگاه یا اردوگاه‌هایی در استانبول به یک گروه وابسته به داعش اختصاص داده شده است؟ ماهیت این گروه وابسته چیست؟ افراد تشکیل دهنده آن چه کسانی هستند؟ آیا این شایعه صحت دارد، همان مکانی که به عنوان اردوگاه در اختیار آن‌ها قرار داده شده، برای آموزش نظامی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

۴ ـ کمال قلیچداراوغلو در چهاردهم اکتبر به دولت ترکیه هشدار داد که منابع مالی در اختیار گروه‌های تروریستی نگذارد و این گروه‌ها را آموزش ندهد. وی گفت: این درست نیست که گروه‌های مسلح در خاک ترکیه آموزش ببینند. شما جنگجویان خارجی را به ترکیه می‌آورید، پول در جیبشان و اسلحه در دستشان می‌گذارید و از آن‌ها می‌خواهید در سوریه مسلمانان را بکشند. ما به آن‌ها (دولت) گفتیم که کمک به داعش را متوقف کنند. احمد داوداوغلو از ما می‌خواهید سند ارائه دهیم. همه می‌دانند که آن‌ها به داعش کمک می‌کنند.

۵ ـ بر اساس گزارش سازمان اطلاعات اردن، ترکیه تروریست‌های داعش را برای مأموریت‌های ویژه آموزش می‌دهد.

اتهام چهارم: ترکیه خدمات درمانی در اختیار تروریست‌های داعش می‌گذارد

۱ ـ یک فرمانده داعش در دوازدهم اوت ۲۰۱۴ به واشنگتن پست گفت: «ما به طور معمول، برخی مبارزان ـ حتی اعضای بلندمرتبه دولت اسلامی (داعش) ـ را برای درمان به بیمارستان‌های ترکیه می‌فرستیم.

۲ ـ روزنامه «طرف» در دوازدهم اکتبر ۲۰۱۴ گزارش داد که دنگیر میر محمد فیرات، یکی از بنیانگذاران حزب عدالت و توسعه (حزب حاکم ترکیه) گفته، ترکیه از گروه‌های تروریستی حمایت می‌کرده و هنوز هم از آن‌ها حمایت می‌کند و در بیمارستان‌هایش آن‌ها را درمان می‌کند. وی اظهار داشته: به منظور تضعیف تحولات جاری در روجاوا (کردستان سوریه) دولت ترکیه گروه‌های افراط گرا را مسلح کرده و به آن‌ها امتیاز می‌دهد... دولت به زخمی‌ها کمک می‌کند. وزیر بهداشت جمله‌ای شبیه به این گفته که مداوای زخمی‌های داعش یک وظیفه انسانی است.

۳ ـ روزنامه طرف در گزارش دیگری می‌نویسد، یکی از فرماندهان ارشد داعش و دست راست البغدادی، به همراه تعدادی دیگر از اعضای این گروه در بیمارستان سانلی اورفای ترکیه تحت درمان قرار گرفته‌ و دولت ترکیه هزینه درمان آن‌ها را پرداخت کرده است.

منابع مطلع به این روزنامه گفته‌اند، شبه نظامیان داعش در بیمارستان‌های سرتاسر جنوب شرقی ترکیه تحت درمان قرار می‌گیرند. از زمان آغاز حملات هوایی ائتلاف علیه مواضع داعش، هر روز شمار بیشتری از شبه نظامیان برای درمان به این بیمارستان‌ها فرستاده می‌شوند. این روزنامه نام هشت تن از افرادی که از مرز سانلی اورفا برای درمان وارد ترکیه شده‌اند، نیز ذکر می‌کند.

اتهام پنجم: ترکیه با خرید نفت از داعش حمایت مالی می‌کند

۱- در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۴، روزنامه نیویورک تایمز از تلاش‌های دولت اوباما برای فشار بر ترکیه جهت جلوگیری از فروش مقادیر گسترده نفت توسط داعش خبر داد. جیمز فیلیپس، پژوهشگر ارشد «بنیاد هریتیج» می‌گوید ترکیه  کامل جلو شبکه فروش نفت داعش را نگرفته، زیرا این کشور قیمت پایین نفت عرضه شده از سوی داعش سود می‌برد و حتی برخی مقامات دولت آنکارا نیز از این موضوع منتفع می‌شوند. 

۲- فهیم تاسکن در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۴ در روزنامه «رادیکال» درباره خطوط لوله غیرقانونی نوشت که نفت را از ترکیه به مناطق مرزی ترکیه منتقل می‌کنند. این نفت به بهای اندک ۱.۲۵ لیر به ازای هر لیتر به فروش می‌رسد. البته تاسکن معتقد است که احتمالاً بسیاری از این خطوط لوله پس از سه سال فعالیت دچار مشکل شده و استفاده از آن‌ها متوقف شده باشد. 

۳- به گزارش «دیکن» و «اودا تی وی»، دیوید کوهن، از مقامات وزارت دادگستری آمریکا گفته تعدادی از اتباع ترکیه با فعالیت به عنوان دلال و واسطه، به فروش نفت داعش از طریق ترکیه کمک می‌کنند. 

۴- در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۴، یک عضو پارلمان آلمان و از اعضای حزب سبز این کشور ترکیه را به صدور اجازه انتقال تسلیحات برای داعش از طریق خاک خود و همچنین کمک به فروش نفت این گروه متهم کرد. 

اتهام ششم: ترکیه داعش را در زمینه عضوگیری یاری می‌کند

۱- کریم قلیچداراوغلو در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۴ گفت دفا‌تر داعش در استانبول و گازیانتپ برای جذب اعضای جدید مورد استفاده قرار می‌گیرد. در دهم اکتبر ۲۰۱۴ نیز مفتی کُنیا گفت ۱۰۰ نفر از مردم این منطقه به تازگی به داعش پیوسته‌اند. 

۲- «اودا تی وی» گزارش داده که سایت «تقوا خبر» به عنوان یک منبع تبلیغاتی برای داعش فعالیت می‌کند تا افراد ترک زبان را در ترکیه و آلمان جذب نماید. آدرسی که نشانگر محل ثبت این وبسایت است، نشانی مدرسه‌ای با عنوان «عرفان کالجی» است که از سوی بنیاد «ایلیم یایما وقفی» تأسیس شده و اردوغان و داووداوغلو نیز از جمله موسسان این بنیاد به شمار می‌روند؛ بنابراین، می‌توان گفت این وب سایت از داخل مدرسه‌ای فعالیت می‌کند که توسط بنیاد وابسته به اعضای حزب و عدالت و توسعه تأسیس شده است. 

۳- سوات قیلیچ، وزیر ورزش و از اعضای حزب عدالت و توسعه، با گروهی از افراط گرایان حامی داعش در آلمان دیدار کرده است. گروهی که قیلیچ با آن‌ها دیدار داشته، به واسطه فعالیت‌های تبلیغاتی خود برای داعش و همچنین حمایت مالی از انجام حملات انتحاری در سوریه و عراق شناخته شده است. 

۴- اودا تی وی» ویدئویی را نیز منتشر کرده که نشان می‌دهد شبه نظامیان داعش در حال راندن اتوبوسی در استانبول هستند. 

اتهام هفتم: نیروهای ترک به همراه داعش می‌جنگند

در هفتم اکتبر ۲۰۱۴، گروه IBDA-C، یک گروه شبه نظامی در ترکیه، حمایت خود را از داعش اعلام کرد. یک تبعه ترکیه که از فرماندهان داعش است، اظهار داشته که «ترکیه در تمام این ماجرا دخیل است» و «۱۰ هزار عضو داعش به ترکیه خواهند آمد». یک عضو «هدی پار» (یک حزب سیاسی بنیادگرای کرد) مدعی است که مقامات این حزب از داعش انتقاد می‌کنند، اما در حقیقت با آن احساس همسویی دارند. یک عضو «حزب اتحاد بزرگ» (BBP) نیز مدعی است به زودی مقامات حزب اقدام ملی (MHP) حمایت خود را از داعش اعلام می‌کنند.

 افزون بر این، گفته می‌شود اعضای داعش به طور مکرر برای استراحت به ترکیه می‌روند؛ به گونه‌ای که گویا در دوره مرخصی از خدمت نظامی هستند. این افراد می‌گویند ترکیه به زودی دستخوش یک «تحول اسلامی» خواهد شد و ترک‌ها باید برای «جهاد» آماده باشند.

۲- سیمور هرش، روزنامه نگار آمریکایی می‌نویسد داعش در سوریه با استفاده از گاز سارین حمله شیمیایی انجام داده و ترکیه نیز از این موضوع آگاه بوده است. هدف این کار نیز در آن زمان این بوده که اوباما مطابق خط قرمز اعلام شده از سوی خود، برای مقابله با استفاده از سلاح شیمیایی به سوریه حمله کند.

۳- در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴، دمیر جلیک، از اعضای پارلمان ترکیه و عضو حزب دموکراتیک خلق (HDP) اظهار داشت نیروهای ویژه ترکیه به همراه داعش مشغول جنگ هستند.

اتهام هشتم: ترکیه در نبرد کوبانی به داعش کمک کرده است

۱- انور مسلم، شهردار کوبانی در ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۴ گفت: «بر اساس اطلاعاتی که ما دو روز پیش از وقوع درگیری دریافت کردیم، قطارهایی پر از نیرو و مهمات به مقصد شمال کوبانی حرکت کرده و در راه در برخی روستاهای ترکیه توقف داشته است... چرا داعش تنها در شرق کوبانی قدرتمند است؟ چرا این گروه در جنوب یا غرب قوی نیست؟ از آنجا که این قطار‌ها در روستاهای واقع در شرق کوبانی توقف داشته‌اند، ما حدس می‌زنیم که آن‌ها حامل نیرو و مهمات برای داعش بوده‌اند». در تاریخ ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۴ نیز یک عضو حزب جمهوری خواه خلق که از کوبانی دیدار کرده بود، گفت همه چیز، از لباس‌های اعضای داعش گرفته تا سلاح‌های آن‌ها از ترکیه آمده است.

۲- ویدئویی منتشر شده که نشان می‌دهد کاروان نظامی ترکیه، شامل تعدادی تانک و همچنین مهمات، تحت پرچم داعش آزادانه در منطقه سرابلوس و همچنین گذر مرزی کارکامیش رفت و آمد می‌کند.

۳- صالح مسلم، رهبر حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوریه گفته در فاصله روزهای ۲۰ تا ۲۴ اکتبر، ۱۲۰ نیروی شبه نظامی از طریق ترکیه وارد سوریه شده‌اند.

۴- در مقاله‌ای که در ۲۹ اکتبر در نیویورک تایمز منتشر شده، آمده که ترکیه اجازه می‌دهد نیروهای داعش و تجهیزات این گروه آزادانه از طریق مرز این کشور منتقل شود.

۵- «دیکن» گزارش داده که نیروهای داعش با استفاده از قطارهای مناطق مرزی ترکیه، وارد و جلو چشم سربازان ترک، وارد سوریه شده‌اند. آن‌ها پس از ورود به سوریه با نیروهای حزب اتحاد دموکراتیک کرد‌ها روبه رو شده و متوقف شده‌اند.

۶- یک فرمانده کرد در کوبانی می‌گوید نیروهای داعش، مهر ورود ترکیه را بر پاسپورت‌های خود دارند.

۷- کردهایی که قصد ملحق شدن به مبارزه در کوبانی را داشتند، توسط پلیس ترکیه در مرز این کشور با سوریه متوقف شده و بازگردانده شده‌اند.

۸- «اودا تی وی» عکسی را منتشر کرده که در آن یک سرباز ترکیه با حالتی صمیمانه در میان نیروهای داعش دیده می‌شود.

اتهام نهم: ترکیه و داعش جهان بینی مشترکی دارند

۱- روزنامه «حریت» در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۴ نوشت: «احساسات اعضای بلندمرتبه حزب عدالت و توسعه تنها به ترکیه محدود نمی‌شود. من زمانی که جملات تحسین آمیز درباره داعش را حتی از زبان مقامات محلی در شانلی اورفا شنیدم، شوکه شدم. یکی از این مقامات می‌گفت «آن‌ها مانند ما هستند و در نبرد برای استقلال، با هفت قدرت بزرگ می‌جنگند». دیگری می‌گفت «به جای پ.ک.ک من ترجیح می‌دهم داعش در همسایگی ما باشد.

۲- چنگیز جاندار، روزنامه نگار شناخته شده و مورد احترام ترک، چنین استدلال می‌کند که ترکیه در عراق و سوریه در نقش یک «قابله» ظاهر شده و داعش و به متولد شدن داعش و دیگر گروه‌های افراطی کمک کرده است.

۳- یک عضو شورای حزب عدالت و توسعه در صفحه «فیس بوک» خود نوشت: «خوشبختانه داعش وجود دارد... مهمات شما هرگز به پایان نخواهد رسید.

۴- یک نهاد نظارت بر امنیت اجتماعی در ترکیه در مکاتبات داخلی خود از آرم داعش استفاده می‌کند.

۵- گفته می‌شود بلال اردوغان و مقامات دولت ترکیه با تروریست‌های داعش دیدار داشته‌اند.

======================================

رسانه اسلامگرایان شیعه (تابناک) گزارش فوق را در سایت خود درج کرده و به روی نامبارک خود نیاورده است که داعش و اسلامگرایان ترکیه همان راه اسلامگرایان ایران را زیر پرچم الله ادامه می دهند و  این شتر دیر یا زود در خانه سیدعلی خامنه ای هم می خوابد.

======================================