کانون شهروندی زنان: خودکشی امروزه بزرگ‌ترین قاتل دختران نوجوان در سطح جهان است. دلیل این مسئله در مقاله زیر که توسط نیشا لیلیا دیو[1] در نشریه «تلگراف» در می 2015 به نگارش درآمده و توسط سارا باقری ترجمه شده، ذکر می‌شود. نیشا لیلیا دیو از کارشناسان می‌پرسد چرا این پدیده در حال اتفاق افتادن است و چگونه ما نتوانسته‌ایم به این مسئله مهم توجه کنیم؟

در پایان سال گذشته آماری تکان‌دهنده در گزارش سازمان بهداشت جهانی منتشر شد. طبق این آمار، خودکشی عامل پیشگام مرگ دختران نوجوان در سراسر جهان بوده است.

بیشتر دخترانی که بین سن 15 تا 19 سال بوده‌اند بیش از اینکه در اثر تصادفات جاده‌ای، بیماری و عوارض ناشی از حاملگی بمیرند، در اثر خودکشی جان باخته‌اند.

در طی سال‌ها، اعتقاد بر این بود که فرزندآوری علت اکثر مرگ‌ها در این گروه سنی محسوب می‌گردد؛ اما تقریباً در دهه اخیر- آمارها آخرین بار در این مقیاس در سال 2000 گردآوری شده‌اند- خودکشی از عامل فوق پیش افتاده است. بر طبق داده‌های بازنگری شده سازمان بهداشت جهانی در سال 2000، مقیاس مرگ در اثر خودکشی در آغاز هزاره سوم بیش از مرگ‌ و میر مادران در اثر فرزندآوری بوده است. اما هنوز هم به دلایل مختلف ما به این امر توجه نداریم.

من این آمار را ماه گذشته از «سارا دگنان کامبو»، رئیس مرکز بین‌المللی تحقیقات زنان (ICRW) در صبحانه‌ای که در «بنیاد گیتز» با هم صرف کردیم، شنیدم.

بسیاری از مهمانانی که همکار من بودند در زمینه حقوق جهانی یا سلامت زنان کار می‌کنند. آن‌ها نیز مانند من از شنیدن این خبر مات و مبهوت هستند.

«سوزان پترونی»، مدیر ارشد مرکز بین‌المللی تحقیقات زنان، عنوان کرد که من کاملاً مطمئن نیستم که چرا ما پیش از این متوجه این مسئله نشدیم. به گفته وی مرگ‌ و میر مادران تا حد زیادی کاهش یافته است که امری شگفت‌انگیز است. کاهش مرگ‌ و میر مادران به‌گونه‌ای بوده است که در میان دختران 15 تا 19 سال، 137.4 مرگ از هر هزار دختر در سال 2000 اتفاق افتاده است درحالی‌که این رقم در حال حاضر به 112.6 مرگ از هر هزار دختر رسیده است. این یک دستاورد شگفت‌انگیز است.

مسئله‌ای که اکنون در کانون توجه است، این است که در نهایت آنچه بزرگ‌ترین قاتل دختران نوجوان در سراسر جهان است، چیزی جز خودکشی نیست.

این گزارش 6 منطقه جهانی را بررسی کرده است. در اروپا، خودکشی قاتل اول دختران نوجوان است. در آفریقا، خودکشی حتی جزو 5 عامل اصلی مرگ دختران نیز نیست زیرا به گفته پترونی مرگ‌ و میر مادران و ایدز عوامل اصلی آن هستند.

ولی در هر منطقه از جهان، به‌جز آفریقا، خودکشی جزو سه دلیل اصلی مرگ دختران بین 15 تا 19 سال است. (در مورد پسران عامل اصلی مرگ‌ومیر تصادفات جاده‌ای است). تعجب‌آور است که چرا این عامل کمتر از میزان واقعی گزارش‌ می¬شود.

عوامل اصلی مرگ در دختران نوجوان
- 1. خودکشی
- 2. شرایط بچه‌دار شدن مادران
- 3. ایدز و ویروس HIV
- 4. تصادفات جاده‌ای
- 5. بیماری‌های اسهالی
- منبع: سازمان بهداشت جهانی

«روزان پیرس»، سرپرست ارشد موسسه «خط کودک»[2] در بریتانیا می‌گوید: «ما دقیقاً میزان مرگ‌ و میر در اثر خودکشی را نمی‌دانیم زیرا پزشکی قانونی اغلب این عامل را در گزارش‌های خود ثبت نمی‌کند. دلیل این مسئله گاهی درخواست خانواده‌ها و گاهی حمایت از احساسات و عواطف خانواده‌هاست».

در کشورهایی که رسوایی و بدنامی ناشی از خودکشی بسیار بالاست میزان آن به مراتب کمتر از کشوری مانند انگلستان گزارش می‌شود. همچنین طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی در کشورهای فقیرتر، داده‌های ناهمگونی در خصوص تولد و مرگ وجود دارد چه برسد به جزئیات قابل اتکایی که دلایل مرگ‌ومیر را مشخص کند.

در آسیای جنوب شرقی، این مسئله شدید است: خودکشی سه برابر هر عامل دیگری دلیل مرگ‌ ومیر دختران نوجوان است. (خودکشی در مدیترانه شرقی که شامل پاکستان و خاورمیانه می‌باشد، دومین نرخ مرگ‌ و میر دختران است).

پروفسور «ویکرام پاتل»، پزشکی که اخیراً طبق نظر مجله تایمز جزو 100 انسان تأثیرگذار در کار خود در خصوص سلامت روانی محسوب می¬شود، در تشخیص خود رک و بی‌پرده است: «اصلی‌ترین دلیل عقلایی، تبعیض جنسیتی است. زندگی زنان جوان (در آسیای جنوب شرقی) از هر جهت تفاوت بسیاری با زندگی مردان جوان دارد». نرخ خودکشی مردان در این گروه سنی 21.41 به ازای هر 100000 نفر است و در دختران 27.82 مرگ به ازای هر 100000 نفر.

این سن برای دختران حساس است زیرا ممکن است در این سن مدرسه را کنار بگذارند و مجبور شوند خود را وقف مسئولیت‌های خانگی کنند و تمام توانایی‌ها و آرزوهای آنان به دست فراموشی سپرده شود. رسیدن به سن بلوغ می‌تواند برای آن‌ها بدین معنی باشد که دیگر اجازه ندارند، خارج از خانه به معاشرت با دیگران بپردازند. گاهی این بدان معناست که آن‌ها دیگر به‌هیچ‌وجه نمی¬توانند خارج از خانه باشند و گاه نیز به معنای ازدواج اجباری برای آنهاست.

پروفسور «پاتل»، مدیر بنیان‌گذار مرکز جهانی سلامت ذهنی، در دانشکده بهداشت و طب گرمسیری لندن بود اما اکنون اکثر وقت خود را در دهلی می‌گذراند یعنی جایی که برای بنیاد بهداشت هند کار می‌کند. وی می‌گوید سرزمین هند مملو از تصاویر آرمانی و عاشقانه است. توانایی انتخاب سبک زندگی خود ایده‌ای است که توسط بالیوود مورد پشتیبانی قرار می‌گیرد. اما قضیه برای زنان جوان بدین منوال نیست.

«سوزان پترونی» می‌گوید که عروسان جوان اغلب به دور از همسالان خود هستند. آن‌ها در معرض رابطه جنسی زودهنگام و ناخواسته هستند و نسبت به افرادی که دیرتر ازدواج می‌کنند، الگوهای خشونت را بیشتر تجربه می‌کنند. تمام این موارد آن‌ها را بیشتر مستعد خودکشی می‌کند.

پروفسور پاتل می‌گوید در هند، نرخ خودکشی زنان در مناطقی که بهترین اقتصاد و آموزش را دارد، دارای بالاترین رقم است شاید به این دلیل که زنان این مناطق دارای آرمان‌های بزرگ‌تری هستند و محیط اجتماعی، آن‌ها را محدود می‌کند.

در نظر پروفسور پاتل، «50 درصد افرادی که در چین و هند اقدام به خودکشی می‌کنند، دارای بیماری روانی نیستند. آن‌ها از ناامیدی منطقی رنج می‌برند». به نظر می‌آید که میزان خودکشی مردان نوجوان که در مجموع پایین‌تر از زنان است، در این منطقه بسیار بالاست. مصاحبه‌ای که پروفسور پاتل با افرادی که از خودکشی جان سالم به در برده‌اند، ترتیب داده است، وی را به این اعتقاد رسانده است که مسئله جنسیت برای دختران معمولاً دلیل اصلی خودکشی است. برای پسران نیز عدم امنیت مالی دلیل عمده است. پسران فشار زیادی را برای تأمین زندگی و موفقیت در آن متحمل می‌شوند؛ این دغدغه نیز ناشی از جنسیت آن‌هاست ولی متفاوت با احساسی است که دختران از آن رنج می‌برند اما همچنان به‌شدت ریشه در نقش جنسیتی آن‌ها دارد.

پانوشت:

1 - Nisha Lilia Diu
2 - Childline