کانون شهروندی زنان: متن زیر، ترجمه مقاله ای است از «جان متکالف»[1] که در آوریل 2014 در «سیتی لب»[2] منتشر و توسط سارا باقری به فارسی برگردانده شده است:

فیسبوک می تواند باعث شود ما چیزهای زیادی را احساس کنیم: شادی به دلیل عروسی یک دوست، غمگینی در نتیجه طلاق بعد از آن و.... اگر هم شما یک زن باشید می تواند باعث شود شما احساسات دیگری را نیز تجربه کنید: احساس اینکه خارج از فرم هستید و یا اینکه چربی زیادی دارید.

این مسئله مورد توجه گروهی از محققان بین المللی قرار گرفته است که بعد از بررسی بیش از 800 زن در یک کالج غرب میانه که نامشان ذکر نشده، نتیجه گیری کردند که هرچقدر وقت بیشتری را در فیسبوک سر کنیم این مسئله می تواند منجر به شکل گیری احساسات منفی بیشتر و مقایسه بدن خود با دوستانمان شود. بیشتر مشکل در نظر آنها این است که فیسبوک سرزمین فانتزی برای آناتومی بدن انسان است: اینکه کسی بتواند صفحه خود را مدیریت کند، فیس بوک به افراد این اجازه را می دهد که عکس هایی با ظاهر زیبا از خود منتشر کنند (و اگر خجالت می کشند، آن را برای دیگران نفرستند). محققان مدعی شدند زنانی که از فیسبوک استفاده می کنند پس از خیره شدن به یک بدن خوش اندام و مشاهده آنها یکی پس از دیگری به تصویر بدی در خصوص بدن خود می رسند.

پاتیا اکلر از دانشگاه گلاسگو استراتکلاید یافته های خود را در کنفرانس انجمن ارتباطات بین المللی اینگونه بیان کرد:
متخصصان بهداشت عمومی که در مورد اختلالات اشتها و پیشگیری از آن تحقیق می کنند اکنون به شواهد واضحی در این خصوص رسیده اند که رسانه های اجتماعی چگونه می توانند بین تصویر یک زن از بدن خود و اختلالات اشتهایی ارتباط برقرار کنند. اکلر گفت: هرچند زمانی که در فیسبوک می گذرانیم ارتباطی با اختلالات اشتها ندارد، ولی می توان تصویر بدی را که زنان از بدن خود ترسیم می کنند را مرتبط با آن دانست. طبق نظر کارشناسان این موضوع، داشتن تصویری بد از بدن خود می تواند تدریجا منجر به ایجاد یک رابطه ناسالم با مواد غذایی گردد. توجه به ویژگی های فیزیکی در رسانه های اجتماعی بیش از رسانه های سنتی می تواند خطرناک باشد زیرا شرکت کنندگان در رسانه های اجتماعی افرادی هستند که ما آنها را می شناسیم. این مقایسه ها با ما ارتباط بیشتری دارند زیرا نسبت به افرادی انجام می شوند که به ما نزدیک ترند. درحالی که تصاویری که ما در رسانه های سنتی می بینیم می توانند غیرواقع بینانه تر و نسبت به زندگی ما فاصله بیشتری داشته باشند.

چرا محققان توجه خود را به فیسبوک جلب کرده اند و نه اینستاگرام و...؟ شاید دلیل آن این باشد که فیسبوک از بین سایر شبکه های اجتماعی نقش هدایت کننده را بر عهده دارد. دانشجویان کالج آن را دوبار در روز یا بیشتر چک می کنند. جذابیت فیسبوک نسبت به جمعیت دانشجویان دختر بیشتر است؛ همچنین تحقیقات نشان داده است که زنان جوان بیش از مردان و زنان سالمند، تصویرهایی را در سایت ها به اشتراک می گذارند. طبق پژوهشی تازه، زنان 3.5 برابر مردان از خود عکس به اشتراک می گذارند و اکثر این عکسها پس از انجام اقداماتی چون رژیم گرفتن یا ورزش کردن است.

اما همچنان ماهیت فیسبوک به گونه ای است که باعث تمرکز زنان بر ظاهر جسمی خود می شود. محققان می گویند: از آنجا که زنان عموما در فیسبوک فعال تر از مردان هستند و از آن برای حفظ روابط نزدیک خود استفاده می کنند، این احتمال بیشتر در مورد آنها وجود دارد که به اظهارنظر دیگران درباره تصویر بدن خود توجه کنند. بنابراین، فیسبوک، هرچند به طور ناخواسته، عرصه ای است برای افزایش ناخشنودی و نارضایتی از بدن خود و چربی های موجود در آن.

شاید این مسئله اغراق آمیز باشد که بگوییم فیسبوک باعث اختلالات اشتها می شود اما محققان می گویند که در نتیجه نگاه به تصاویر دیگران این امکان وجود دارد که احساسات منفی در ما تولید شود و این مسئله خود را در وهله نخست به صورت اختلالات اشتها نشان دهد یا باعث شود رفتارهای خطرناکی را انجام دهیم که ممکن است ما را دچار اختلالات بالینی در اشتها کند.

پانوشت:

1 - JOHN METCALFE

2- CITYLAB