Karakterlər:
Qnça 8-9 yaşında qız,gülsatan
Aydın 24 yaşında məllim,yazıçı
Cəlal 26 yaşında məllim,nəqqaş(rəssam),Aydının dostu
Ana Qonçanın anası,30 yaş.
Kiçik qız 9yaş.Qonçanın tanışı
Kiçik oğlan 10yaş.Qonçanın tanışı
Doktur Mərizxanada
Pərəstar Mərizxanada
Iki polis Piyada yolunda
Şofer Xıyavanda
Tükançı Tükanda
Yoladan geçənlər Kişi və arvad-uşaqlar
Qonça Ay xanım təzə gül...ay ağa təzə gül... sal yada , qoyma qala... gəl apar ha, ucuz dur ucuz...
İki uşaq, qız və oğlan, onun yanına gəlirlər.Qızın qucağında bir nəçə dəstə gül vardı. Və oğlan ipinən boynuna asılmış bir taxta qutunun içinə, fəndək, sığara, səkkiz və ha belə bir şeylər qoyub, satır.
Qız uşağı Heç satıbsan?
Qonça Yox.
Qız uşağı Məndə bir şey satmamışam.
Oğlan uşağı Amma mən, bir paket sığara satmışam.
Qız uşağı Yalan deyir,satmıyıbdı(satmayıbdı).
Qonça Gop elirsən?
Oğlan uşağı Yo vallah, fəqət bir paket sığara satmışam.
Bu arada uşaqlar görurlər iki kişi polis gəlir.Tu dabana qaçırlar.Qonça gül sətilin götürüb tükana soxulur.
Tükançı (şeyləri düzə-düzə)Uşaq olar bizi incitmiyəsən? Axırda bir gün polis səni tutacaq...bunu anayan deməliyəm belə olmaz.
Qonça ( qorxub.) Süküt.
Polislər gəlib tükanın qabağından geçirlər.Qonça ehtiyatla,qapıdan sol-sağa bax-baxa eşiyə çıxır.
Aydın həmişəki kimi, həftədə bir yol kiçik qızdan gül almaq üçün tükanın qabağından geçir.
Aydın səlam xanım qız, mənim dəstə gülümü saxlayıbsan mı?
Qonça (sətili görsətərək)Bəli ağa saxlamışam.Baxın hansını istərsiz götürün.
Aydın (bir dəstə gül seçib)Çoxdandı sənnən tanışam. Olar mı adıyın soruşum ?
Qonça Adım Qonça.
Aydın Mənimdə adım Aydın. Mən uşaqlara mədirəsədə dərs verirəm.
Qonça Bəs siz ağa məllim siz.
Aydın Hən. Səndə mədirəsəyə gedirsən?
Qonça Yox. Mənim sicillim yoxdu.Atam istirdi alsın ki öldü.Anam deyir lazım deyil mədirəsəyə gedim.Gərəx işliyim. Hərnə çıxsa genə xeyirdi.
Aydın İstəyirsən mədirəsəyə gedəsən?
Qonça Həyə,istirəm.Amma mən gərəx işliyəm.Biz kasıbıx.
Aydın Al,buda gülün polu. Gələn pənşəmbəyə genə bir dəstə saxlarsan.
Qonça (ciblərində xırda pol axtara-axtara)Olsun saxlaram.
Aydın Canım xırda pol axtarma,lazım dəyil.Qalanı qalsın sənə.Xuda fis(xoda hafiz)
Qonça xuda fis.
Aydın tükandan bir az ozaxlaşıbdır.Polislər dönb gəlirlar. Qonça onları körərcək şey-şüyün götürüb qaçır.Birdən-birə maşın tormuzunun səsi gəlir. Aydın dönüb görür Qonça xıyavanda yerə sərələnibdir.
Aydın (qaçır)Qo...n ç...a!
Şofer Yetim qalasan! Maşın qabağına qaçırsan məni yazıq eliyəsən mi?
Aydın Söyüş eləmə, yardım et onu mərizxanaya aparaq.
Aydın Yox!Tanışımdır ...
Polislər gəlib təsadüfə yetişib və uşağı mərizxanaya göndərirlər. Tükançı
Qonçagılın qonşuna telfon eliyib onun anasına xəbər verrir.
Mərizxanada otağ.Doktur,pərəstar,Aydın,Qnçanın anası, mərizin yanındadırlar.Qonça
ayılıbdı, amma hələə halı yaxcı dəyil.
Doktur Şans gətirib ki bir şey olmuyudu.Amma bir həftə burda qalmalıdı.
(Doktur və pərəstar gedirlər.)
Qonça Mama! Qorxma, mən ölməmışəm. Bircə yarpaq kim əsirəm!
Ana (Ağlıya-ağlıya) Bala ölümdən qürtüldün.
Aydın Əsməğində gedər,qorxma.
Qonça Mama!Güllərim necə oldu?
Ana Bilmirəm qızım.
Aydın Hmısın yığıb gətirmişik.Onları mən evə aparacağam.Buda onların polu, anan alır; razısan mı?(polu verir)
Ana Çox sağ olun.
Qonça Həyə razıyam.Əmı çox təşəkkur elirəm,siz mənim babam kimi çox merbansız.
Aydın Hahış elirəm. Bir iş görməmişəm. Mən indi gedirəm,sabah genə gəlib sənə başvuracağam.Xoda hafız. (Aydin otaqdan çıxır.)
Qonça Xodafız.
Ana Xodahafız.
*
Aydının otağı.Miz,səndəl,mobel.Bir neçədənə yazıçı tablusu duvarda.Kitablar qəfəsədə.Labtop yazı mizizinin üstündə və iki böyük güldan, mizin bucaqlarında. Aydın oturub mizin qabağında,əlində kitab telfon zəng çalır. Cəlal Aydının dostu istir onu görsün; və bir azdan sonra içəri gəlir.
Cəlal Heç bəlldi sən hardasan?İki gündü zəng vururam yoxsan.
Aydın Bilirsən niyə yoxam?
Calal Yox,bilmirəm.
Aydın Bəs bil ki başım ağrır,istirəm başıma bəla açam!
Cəlal Mubarək olsun.Evlənirsən mi?
Aydın Goy get baba də,eləbir kefin kəlib;hələ bir belən səfehləməmişəm.
Cəlal Yaxcı,bəs dərdin nədir?
Aydın Bir kiçik dostum var,adı Qonçadır,xıyavanda gül satır.İstirəm eyər olsa bu günlər adını mədirəsəyə yazdıram.Əlbətdə xərcini gərək cibimdən verəm,bu heçzad huququmdan.Atası ölübdu,anasınında bir düzəməlli işi yoxdu.Bəs indi bildin başımın harası ağrır?
Cəlal Bildim,başıyın içi ağrır,beynin xarabdı,əğlin işləmir. Tutduq bu işi gördün, və vürdü sabah sən bir çətinlikə düşdün, ya başıyan bir bəla gəldi,onda bu uşaq necə olacqdı;kim ona yetişəcək? Bu gülləridə ondan alıbsan?Bəs büna görə buranı gülüstan bağı eləmisən.
Aydın Həyə,ondan almışam.Yaxcı dir ki indi biləsən, əyə bir gün əmi Aydın olmasa,əmi Cəlal həmişə onun başı ustə var.
Cəlal Vay dədəm vay! Sən mənidə bu işlərə qatırsan?Yox qardaş yox, məni hesab eləmə,mən bu tələyə düşmərəm.
Aydın Gorxma,mənə bir şey olmaz.İndi əmi Səhənd durur,sabahda olmasa əmi savalan ki ha var.
Cəlal Yox qardaş yox,məni qatma! Mənim Səhənd Savalandan başımçıxmaz.Ağrımaz başımada dəsmal bağlıyabilmərəm.Mənim minəccimlikdəndə heç başım çıxmaz.
Aydın Çıxar yaxcıda çıxar,mən olmasam görərsən ki çıxar.
Cəlal Sən olmasan məndə ölmüşəm.Ölüdən bircə yas çıxar.Olar mı bir mənə deyəsən bu işlərin hasılı nədir?
Aydın Sonucu budur ki sən eliyəbilərsən bir gözəl rəsim mənnən dostumdan
çəkəsən.Oda olar sənin böyük əsərin.
Cəlal Yox!Çəkmərəm.Mən onu çəkərəm ki görürəm,daha sənin xiyal-röyayın çəkəbilmərəm.
Aydın Bunuda görərsən və çəkərsən.Arxayın ol!
Cəlal Fikir elə, bir uşağı mədirəsəyə göndərməklə xıyavandan uşaqlar yığışar mi? Bir uşağın xərcin verdin hər şey düzəlib qürtüldü?.Minlər uşaq xıyavanda var, onlarla istırsən nə edəsən? Canım gözüm yox, bu yol ki sən gedirsən "Hatəmtai" yoludu.Mənim yolum deyil.Mən bilmirəm dəli sən, aşıq san,Hatəmtai san, nəsən?Yox,sən bunların hamısısan!Amma mən bilirəm ki bunların heç birisi deyiləm.Tutaq yüz nəfər uşağı yığdın bir evə, obirilərə ne eliyəcəksən?İndi gəldik bir şəhərin xiyavan uşaqların yığdın bir evə, başqa şəhərlərdəkilərlə nə edəcəksən?Onların xərc-e-məxarıcın hardan gətirəcəksən?
Aydın Dövlət və cəmahatdan alacağam.
Cəlal Nə dölət pol verər, nədə cəmahat!Əyər versələrdə elə az olar ki bir şeyə dəyməz.Yada burda-urda nəçədənə ev açarsan;,genədə minlər uşaq xiyavanda avaraqalarlar.Müşkül kökdən,irişədən gərək kəsilsin,yox baş budaqdan.
Aydın Müşkülü həm irişədən və həmdə baş budaqdan kəsərık.Xıyalın rahat olsun.Həç bir şeye onutmarıq.
Cəlal Yaxcı,kəs görək.
Aydın Medirəsəyə adyazmadan bir ay geçir.Pis vəxtdi. Sən xanım müdürnən dostsan,danış yeni şagirdı qəbul etsin; məndə uşağın anasın çəkərəm idarəyə sicilli alsın. Bilirsən eliyəbilmərik əli qoyub əl üstünə oturub hürüt-hürüt baxaq.Və bu qonçalarda açılmamış solsunlar.Bunların odunda yanıb kül olmaq gərək.İndi sən bunun adın nə qoyursan qoy,dəlilik,ağılsızlıq,vurğunluq,önəmli deyil,önəmli budur ki bunlara bir iş görək, heç olmazsa dodaqlarında gülüş qonçaları açılsın.İstəyirsən gedib evlənib qolam olasan? Ya gedib dərs oxuyub doktura alasan? Bunu bil, eyər bu işlərin dalısıca getsən, dokura alıb mız sahabı olsan,özüm gəlib çıxıb miziyin ustunə oturacağam!Toyuq əvəl gəlib ya yumurta ;mənə tuyuq-yumurta məsələsi çıxartma;müşkülü həm irişədən vürarıq həmdə baş budaqdan; bir dəstə ordan vurar, bir dəstədə burdan. Bu dədə-nənəli müşküllər, gərək hər taydan tapdalansınlar.
Tablularıyın polun goy qırağa, məndə nə kitab çıxartdım polun qoyaram onun ustunə,lazım olacaq.
Cəlal Yaxcı.Bəs mən gedib danışaram.
Aydın Danışaram yox, gərək razı edəsən.
Cəlal Niyaran qalma! İndi de görüm nə vaxt bu uşağınan tanış oldun?
(söhbət eliyə-eliyə otaqdan eşiyə gedirlər)
شخصیت های این قسمت:
قونچا دخترک 8-9ساله-گل فروش
آیدین 24 ساله معلم -نویسنده
جلال 26 ساله معلم، نقاش ، دوست آیدین
مادر 30 ساله ، مادر قونچا
دخترک 9ساله گل فروش، آشنای قونچا
پسرک 10 ساله آشنای قونچا
دکتر در بیماستان
پرستار در بیمارستان
دو پلیس در پیاده رو
راننده در خیابان
مغازه دار در دکان
رهگذران زن و مرد و بچه ها
صحنه اول
خیابان
غنچه(قونچا) با مانتوی کهنه و روسری، در پیاده رو خیابان، جلوی دکان بقالی، پهلوی میزیکه بر روی آن جعبه -جعبه میوه های گوناگون قرار دارد ، کنار سطل پلاستیکی پر از دسته گلهای مختلف ایستاده، و در حالیکه دو دسته گل در دست دارد داد میزند. مردم از زن و مرد و کودک در آمد و شد اند. صدای ماشینها فضا را پرکرده است.
قونچا آی آقا! گلهای تازه دارم. آی خانم! گلهای تازه دارم...خانم یه دسته گل ببر! آقا یه دسته گل ببر! فراموش نکن،بیا ببر! ارزونه ها، ارزون...
دو بچه دخترو پسر پیش او میایند. دخترک چند دسته گل دربغل دارد، و پسرک در جعبه ی چوبی ایکه با نخ به گردنش آویخته سیگار و فندک و آدامس و این چیزها میفروشد.
دخترک چیزی فرختی؟
قونچا نه.
دخترک منهم نفروخته ام.
پسرک اما من یک بسته سیگار فرخته ام...
دخترک چاخان میگه . چیزی نفرخته.
قونچا آره؟ چاخان میگی؟
پسرک نه بخدا فقط یه بسته سیگار فروخته ام.
در میان صحبت، بچه ها یکهو متوجه میشوند که دو نفر پلیس دارند میایند. و پا به فرار میگذارند. قونچا سطل گل را برداشته وارد مغازه میشود.
مغازه دار- بچه میشه اذیت نکنی؟ یه روز پلیس ترا میگیره...باید با مادرت در این مورد صحبت کنم.
(قونچا ترسیده .سکوت میکند. مغازه دار وسایلش را مرتب میکند. پلیسها رد میشوند. و قونچا از در مغازه با احتیاط- و در حالیکه که سمت راست و چپ پیاده رو را می پاید- بیرون میاید.)
آیدین طبق معمول، هفته ای یکبار - از مقابل مغازه رد میشود که دسته کلی از دخترک بخرد.
آیدین سلام دختر خانم ، دسته گل منو نگهداشته ای؟
قونچا آره آقا. نگاه کنید هرکدامو دوست دارید بردارید.(سطل را نشان میدهد و او یک دسته گل بر میدارد.)
آیدین خیلی وقته با هم آشنا هستیم . میشه بپرسم اسمت چیه؟
قونچا قونچا.
آیدین منهم آیدین هستم. تو مدرسه به بچه ها درس مدم.
قونچا پس شما آقا معلم هستین.
آیدین بله. توهم مدرسه میری؟
قونچا نه. من شناسنامه ندارم. پدرم میخواست بگیره اما فوت کرد. مامانم میگه لازم نیس مدرسه برم. باید کار کنم. هرچی در بیاد بهتره.
آیدین دوست داری مدرسه بری؟
قونچا آره دوست دارم. اما باید کار کنم. ما فقیریم.
آیدین مامانت کار نمیکنه؟
قونچا چرا میکنه. تو خونه کار میکنه. اما پول کمه، نمیرسه. همیشه اش میگه پول نداریم.
آیدین بیا این هم پول گل . برای پنجشنبه ی آینده باز یه چیزی برام نگه میداری.
قونچا باشه. (و تو جیب هایش دنبال پول خرد میگرد که نمی یابد.)
آیدین جانم، لازم نیس دنبال پول خرد بگردی بقیه اش باشد برای تو. خداحافظ.
قونچا خدا حافظ.
آیدین کمی از مغازه دور شده است. پلیس ها برگشته دارند میایند. قونچا وسایل خود را برداشته فرار میکند. ناگها صدای ترمز ماشین بلند میشود. آیدین بر گشته می بیند، قونچا دراز به دراز روی آسفالت خیابان افتاده است!
آیدین قو..نچ...ا... : قو..نچ...ا...( میدود.)
راننده بی پدر و مادر جلو ماشین میدوی، میخواهی منو بدبخت کنی؟ (قونچا بیهوش شده)
آیدین فحش نده مرد. کمک کن ببریمش بیمارستان.
راننده آقا این بچه ی شماست؟
آیدین نه. آشنای منه...
پلیس ها میرسند. تصادف رسیدگی میشود و بچه را به بیمارستان میبرند. مغازه دار زنگ زده و توسط همسایه به مادر قونچا خبر میدهد.
صحنه دوم
بیمارستان
اتاق بیمارستان. دکتر و پرستار و مادر دخترک و آیدین بالای سر قونچا هستند. او به هوش آمده ولی حالش خوب نیست.
دکتر شانس آورده که چیزی نشده . ولی یک هفته باید اینجا بمونه. (پرستار و دکتر از اتاق خارج میشوند)
قونچا مامان نترس. من نمرده ام. فقط بدنم مثل برگ [درخت] میلرزه.
مادر (در حال گریه ) دخترم از مرگ نجات یافتی.
آیدین نترس ، آنهم درست میشه. باید استراحت کنی.
قونچا مامان گلام چه شدند؟
مادر نمیدنم دخترم.
آیدین همه اش را جمع کرده آوردیم . خیالت راحت باشد. آنها را من می برم خانه و پولش را هم به مامانت میدهم .راضی هستی؟(پول را میدهد.)
مادر ممنون.
قونچا بله. عمو ، خیلی متشکرم از شما. شما مثل بابای من خیلی مهربان هستید.
آیدین خواهش میکنم. من کاری نکرده ام... میرم ولی فردا باز به تو سر میزنم. خدافظ. ( او از اتاق خارج میشود.)
قونچا خدافظ
مادر خدافظ
صحنه سوم
دوست
اتاق آیدین. میز و صندلی و مبل. چند عدد عکس- از نویسندگان- روی دیوار.کتابها در قفسه . و لپ توپی روی میز تحریز. و دو گلدان بزرگ پر گل در گوشه های میز. او مشغول مطالعه کتاب است. تلفن زنگ میزند. جلال دوست آیدین میخواهد او را ببیند.جلال بعد از مدت کوتاهی وارد میشود.
جلال هیچ معلومه تو کجایی؟ دو روز ه بهت زنگ میزنم نیستی.
آیدین میدونی چرا نیستم؟
جلال نه، نمیدونم.
آیدین پس بدون، میخواهم برای خودم درد سر درست کنم.
جلال مبارک باشه. میخواهی ازدواج کنی؟
آیدین برو بابا. تو هم که دلت خوشه. ازدواج چیه. اینقدر هم بی عقل نیستم.
جلال خوب پس چه سر دردی داری؟
آیدین- یک دوست کوچولو دارم، اسمش قونچاست، کار گل فروشی میکنه. میخواهم همین روزها ببرم مدرسه، ثبت نام اش کنم. البته باید مخارجش را هم بپردازم. از این چندرغاز حقوقم. پدرش فوت کرده و مادرش کار درست حسابی ندارد. خوب حالی شدی کجای سرم درد میکنه؟
جلال فهمیدم . داخل سرت. مغزت کار نمیکنه و فکرت اشکال داره. حال گرفتیم تو این کار را کردی. ولی فردا مشکلی برایت پیش آمد و نتوانستی به این بچه برسی، آنوقت چی میشه؟ این گلها را هم از او خریدی، واسه همینه که اینجا را" باغ گلستان" کردی؟
آیدین بله از او خریده ام. ولی حالا بهتره بدونی اگر روزی عمو آیدین نباشه حتماً عمو جلالش هست.
جلال وای خدای من! تو منو هم قاطی این کارها میکنی؟ نه جانم. نه. روی من ابداً حساب نکن. من به این تله نمیافتم.
آیدین نترس. من چیزیم نمیشود. حالا ساوالان هست. وقتی هم نباشه سهند که هست.
جلال نه برادر ، نه ، روی من حساب نکن. من سهند و ساولان سرم نمیشود.
آیدین میشود خوب هم میشود. وقتی من نباشم می بینی که میشود.
جلال تو نباشی منهم مرده ام. مرده فقط سوگواری میاره. میشه به من بگی نتیجه این کارها چیه؟
آیدین نتیجه اش اینه که تو میتونی یه تابلوی زیبا از منو دوستم بکشی. میشه شاهکارت.
جلال نه، نمیکشم. من آنچه می بینم میکشم. نه آنچه را که خیال و رویای توست.
آیدین اینو هم می بینی و می کشی. مطمئن باش.
حلال تو فکر میکنی با فرستادن یه بچه به مدرسه، بچه ها از خیابان جمع میشوند؟ مخارج یه بچه رو دادی همه چیز درست شد؟ هزاران بچه ی خیابانی هستند، آنها را میخواهی چکار کنی؟ نه جانم ، این راهی که تو میروی راه حاتم طایی ست. نه راه من. نمیدانم تو دیونه ای، عاشقی، حاتم طایی هستی، چه هستی؛ نه، تو همه اینها هستی. ولی من میدونم که هیچکدام اینها نیستم. گیرم صدتا بچه را جمع کردی و برایشان خانه ساختی. با بقیه میخواهی چکار کنی. حالا برای بچه های یک شهر اینکار رو کردی با بچه های همه شهرها میخواهی چکارکنی؟ پول و هزینه اش را از کجا تأمین میکنی؟
آیدین از مردم و دولت.
جلال نه مردم هزینه میکنند و نه دولت. تازه اگر هم بکنند چندرغازی میدهند که بدرد مشکل نمیخورد. اینجا و آنجا چند تا خانه درست میشود و فقط عده ای از بچه ها میتواننداز آنها استفاده کنند. بقیه باز آواره ی خیابانها هستند. مشکل باید از ریشه حل بشود. نه از شاخ و برگ.
آیدین- مشکل را هم از شاخ و برگ حل میکنیم و هم از ریشه. خیالت راحت باشد. چیزی فراموشمان نمی شود.
جلال خوب بکن ببینیم.
آیدین یک ماه از وقت ثبت نام گذشته . بد وقتی ست. تو با خانم مدیر مدرسه دوست هستی ، صحبت میکنی که شاگرد جدید را بپذیره. من هم مادر بچه را بر میدارم میبرم ثبت احوال که شناسنامه بگیریم. میدونی نمیشه دست روی دست گذاشت و نشست و این غنچه ها نشگفته پرپر بشوند. باید با آتش اینها سوخت و خاکستر شد. حالا تو اسمش را هر چه میخواهی بگذار. دیوانگی، عشق، بی عقلی. مهم نیست مهم این است که برای اینها کاری بکنیم. حداقل غنچه ی لبخندشان بشکفد.
میخواهی بروی ازدواج کنی و بچه بیاری و غلام بشی؟ یا میخواهی تحصیل کنی و دکترا بگیری؟ این را بدان اگر دنبال اینکار ها بروی خودم میام روی میزت "ان" میکنم. برای من مسئله مرغ اول بود یا تخم مرغ، درست نکن. هم شاخه را باید زد و هم ریشه را. یک عده آن را میزنند و یک عده هم این را.این مشکلات بیشمار با پدر و مادردار را باید از همه سو زیر ضرب قرار داد.تمام. پول تابلوهایت را لازم دارم. هرچه فروختی کنار میگذاری. منهم هرچه کتاب درآوردم پولش را میگذاریم رویش.
جلال باشه . پس من میرم صحبت میکنم.
آیدین صحبت میکنم نه، باید راضی اش کنی.
جلال نگران نباش. حالا کی با این بچه آشنا شدی؟
آیدین بیا داستانش را برات تعریف کنم...
(در حال صحبت هر دو از اتاق بیرون میروند.)
ادامه دارد
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
توجه داشته باشید کامنتهایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید