خبر مختصر بود و مفید:
استاندار جدید اصفهان نخستین بازدیدش را به طرح انتقال آب از سرشاخه های کارون اختصاص داد...!
استاندار جدید اصفهان، نخستین بازدید عمرانی خود را به مدت 9 ساعت به طرح تونل سوم کوهرنگ برای انتقال آب سرشاخه های کارون به اصفهان و سد در حال احداث و تاسیسات جانبی آن اختصاص داد.
به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه ای اصفهان، مدیر عامل این شرکت در این بازدید، گزارشی از وضعیت این پروژه مهم را ارائه داد.
همچنین مشاوران و پیمانکاران پروژه نیز گزارش هایی از روند پیشرفت هر دو پروژه و اتمام عملیات حفاری ارائه دادند.
دکتر رسول زرگرپور، استاندار اصفهان، نیز با استماع گزارش های کارشناسی و مشکلات مربوط، دستورات لازم را در خصوص تسریع در پیشرفت عملیات صادر کرد.
استاندار اصفهان در ادامه با اشاره به حجم اقدامات انجام شده با وجود پیچیدگی های فنی که این پروژه داراست، آن را به عنوان یکی از بزرگ ترین وسخت ترین پروژه های آبی در سطح کشور و حتی جهان دانست و از طراحان، مشاوران، پیمانکاران و مدیریت آب منطقه ای استان تشکر کرد.
گفتنی است بازدید استاندار اصفهان بیش از 9 ساعت به طول انجامید و این اولین بازدید عمرانی وی از پروژه های در حال احداث از زمان تصدی استانداری اصفهان بود.
دکتر رسول زرگرپور در این بازدید، از تونل های دسترسی به تونل اصلی و تاسیسات پمپاژ آب با ظرفیت 120 میلیون متر مکعب در سال و تونل دسترسی به تاج سد اصلی بازدید کرد.
حفاری تونل سوم کوهرنگ به طول حدود 24 هزار متر و حجم آب انتقالی 255 میلیون متر مکعب بیش از 99.9 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و پروژه سد ذخیره ای تونل سوم کوهرنگ نیز حدود 16 درصد پیشرفت داشته است.
این سد با 130 متر ارتفاع از کف و طول تاج 250 متر، از نوع سدهای بتونی دو قوسی است که حدود 385 میلیون متر مکعب گنجایش داشته و قادر است حدود 280 میلیون متر مکعب آب را تنظیم کند.
گفتنی است دکتر رسول زرگرپور، طی سال های 1376 تا 1380 و نیز 1384 تا 1387، در سمت معاونت امور آب وزارت نیرو فعالیت می کرده است که در سی و یکم شهریورماه امسال با پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیأت دولت، به عنوان استاندار اصفهان منصوب شد. (۱)
خبری که بدون شک دل بسیاری، از جمله منتقدین حکومت را شاد کرد و سپاس فراوان هموطنان اصفهانی از رئیس جمهور برای انتخاب چنین مدیر دلسوز و شایسته‌ای به عنوان استاندار جدید بهمراه داشت. با توجه به سابقه حضور ایشان در مدیریت آب وزارت نیرو، این بازدید نمادین بیانگر عزم دولت "تدبیر و امید" برای تکمیل و بهره برداری از پروژه آبرسانی به استان اصفهان از سرچشمه‌های رود کارون است. شک ندارم در این میان هیچکدام از این جماعت شادمان و سپاسگزار از خود نپرسید: چه کسی بهای جاری شدن زاینده رود و تامین آب آشامیدنی هموطنان اصفهانی و یزدی را میپردازد؟
شاید پاسخ این پرسش برای بسیاری بی اهمیت باشد، تا جایی که نمای سی و سه ٔپل و گردش قوها برروی زاینده رود چشم گردشگران را مینوازد و خستگی را از تن شهروندان خسته از کار روزانه میزداید، آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعتی استان و رونق اقتصادی بهمراه دارد، چه فرقی می‌کند؟ هر که پرداخت دستش درد نکند، هرچه باشد ما هموطنیم و باید در روزهای تلخ و شیرین یار و یاور و پشتیبان هم باشیم، حال اگر برخی از هموطنان خوزستانی که از زیر آتش جنگ به ما پناه آورده بودند، مورد بی مهری و توهین از جانب برخی از "اصفهانی نماها" شدند، حادثه‌ای بود و گذشت، شما به دل نگیرید. مال من و شما ندارد، همه چیز متعلق به بیت المال است و هر چه تعلق خاطر حضرت باشد همان میشود.
هزینه این آبی که مینوشید را تشنگی شهروندان خوزستانی بیمار از آلودگی آب و ناتوان از خرید آب آشامیدنی سالم میپردازد. هزینه باغها و مزارع سرسبزتان را کشاورزانی میپردازند که با کم شدن و آلودگی کارون و بدل شدن کشتزارهایشان به شوره زار، در پی سرنوشتی نامعلوم راهی "ناکجا آباد" حاشیه شهرهای بزرگ شدند.
تاوان خروش زاینده رود را نیز خاموشی و مرگ "کارون بزرگ"، پر آب‌ترین و بزرگترین رود ایران و خاستگاه کهن‌ترین تمدن‌های جهان میپردازد.
نشر این خبر بلافاصله واکنشهای منفی بسیاری را از سوی هموطنان خوزستانی داشت که در برخی موارد بسیار تند و گزنده بود. از جمله ظریفی با کپی برداری از نسخه منازعه "اعراب و اسرائیل" بر سر منابع آب که همیشه(و اغلب با درگیری نظامی) با حمایت دولت جهانی بسود اسرائیل غاصب خاتمه یافته، هموطنان اصفهانی را با اسرائیلی‌ها مقایسه کرده که به حمایت و بودجه دولتی که اتفاقا سهم عمده آن نیز از همین جا کسب و برای از ما بهتران صرف میشود و سرمایه گذاری‌های سرسام آور کمر همت به نابودی بزرگترین منبع آبی کشور بسته اند و اسم آنرا هم گذاشته اند "مدیریت".
کارون بخشی از هویت و شناسنامه خوزستان است و خشکیدن و مرگ آن بمنزله مرگ شاهرگ حیاتی استان است، مطمئن باشید دلاوران آن سرزمین مانند نیاکان خود از این کوچه تنگ و تاریک تاریخ نیز با پیروزی عبور خواهند کرد و برای دست اندرکاران این "روند" غیر انسانی غیر از ننگ و روسیاهی برجای نخواهد ماند. (۲)
در جایی که از صرف مبالغ نجومی مشغول ساخت و تکمیل کانال سوم انحرافی و سد برای ذخیره آب کارون ابایی ندارند، از هزینه کردن درصدی از درامد استان برای بهینه سازی زیرساختهای آب استان که براحتی و با ساخت یک سد تنظیمی در انتها و مصب کارون به خلیج فارس بمنظور کنترل "دبی" آب و جلوگیری از بازگشت آب شور دریا به رودخانه، حفر کانالهایی برای جداسازی و بازپرداخت فاضلاب در محدوده شهرها و پروژه‌های صنعتی و لایروبی اساسی کارون قابل تحقیق است دریغ میکنند.
"طرح توسعه نیشکر و صنایع جانبی" در زمان سردار سازندگی و با کپی برداری از کوبا و با هدف تبدیل ایران به یکی از قطب‌های جهانی صادرات شکربا دو هدف کاملا متفاوت کلید خورد. اما ضمن اینکه ایران هنوز یکی از بزرگترین واردکنندگان شکر در خاور میانه است، این پروژه ضمن نابود کردن کشاورزی استان و تغییر اکوسیستم منطقه، تنها در یک‌سال مالی و بدلیل شوری آب حاصل از پسابهای خود مبلغ ۱۱۰ تا ۱۲۰ میلیارد تومان زیان دیده است. اما هدف دوم و ظاهراً مهمتر این پروژه که تغییر "نسبی" بافت دموگرافیک و تضعیف و نابودی بخش کشاورزی خصوصی و تاراندن مالکین زمین‌ها "به زور یا اختیار"بود کاملا موفق عمل کرد و نتایج درخشان آن را بصورت خشم و نفرت فزاینده اجتماعی و پیامدهای ناشی از آن بخوبی میبینیم. (۳)
گزارش موسسه اقیانوس آرام حاکی از آن است که احتمال بروز مناقشات "درون کشوری" میان گروههای مختلف قومی، مناطق مختلف و تضاد منافع اقتصادی گروههای مختلف بر سر منابع آب بسیار بیش از درگیریهای بین المللی بر سر همان منابع است. داده‌های تاریخی نشان میدهد که منازعات درون مرزی بخش قابل ملاحظه و رو‌به رشدی از "منازعات آب" را به خود اختصاص میدهد و شوربختانه معاهدات دو یا چندجانبه بین المللی نمیتواند در حل این مناقشات کارگشا باشد. (۴)
جنگ لفظی بسیار تند و زننده فرمانداران ایالتهای آلاباما، فلوریدا و جورجیا بر سر منابع مشترک آب و خشک شدن تدریجی منابع آبی شهر ۴.۵ میلیون نفری شهر آتلانتا که دست کمی از یک درگیری نظامی نداشت این نتیجه گیری را در پی داشت که علیرغم اینکه امروزه دسترسی به آب به عنوان یک عنصر حیاتی برای انوأع مصارف بصورت یک حق طبیعی انسانی بدل شده است، بدلیل عدم توازن طبیعی در تقسیم آب در سراسر جهان و پیچیدگی و هزینه فرآوری آنرا در بسیاری از مناطق جهان بصورت کالای لوکس درآورده است.
خاورمیانه بطور مثال با جمعیتی معادل پنج درصد جمعیت جهان تنها از یک درصد منابع آبی جهان برخوردار است و بهمین دلیل آب در شرایط کنونی یکی از عناصر استراتژیک و به گفته بسیاری از کارشناسان در کنار منابع انرژی دومین عامل بروز درگیریهای بسیار خواهد شد و این واقعیت، مسوولیت حکومتها را برای تامین این عنصر حیاتی برای شهروندان دوچندان می‌کند.
عربستان سعودی از نظر منابع "تجدید پذیر" آب به عنوان یکی از فقیرترین کشورهای جهان به حساب میاید، کشوری خشک و بیابانی بدون حتی یک رودخانه یا دریاچه طبیعی که برای تامین آب نیازمند زیرساختهای گسترده، بسیار گران و پرهزینه "پالایشگاه‌های آب" است و نام این کشور را در صدر کشورهای شیرین کننده آب دریا قرار میدهد که بیش از ۶۰ درصد از ۷ بیلیون متر مکعب مصرفی خود را از طریق شیرین کردن آب دریا تهیه می‌کند. هزینه شیرین کردن هر متر مکعب آب برای دولت معادل ۲.۳ دلار هزینه دارد و دولت در قبال آن از شهروندان فقط ۳ سنت در ازای مصرف هر متر مکعب دریافت می‌کند.
روندی که با توجه به نرخ رشد جمعیت و افزایش روند مصرف و هرز رفتن بیش از ۸۴% آب تولیدی توسط بخش کشاورزی که در راستای خودکفایی در تولید گندم(در روندی بسیار پرهزینه و غیر اقتصادی که از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۶ نرخ مصرف آب در بخش کشاورزی ۸ برابر کرد و مهمترین عامل از بین رفتن منابع تجدیدپذیر آب گردید) به هدر میرود، کارشناسان پیش بینی کرده اند که در صورت عدم اتخاذ تدابیر فوری و ریشه‌ای و عدم سرمایه گذاری منظم و پیوسته، این کشور در دهه آینده با بحران شدید، جدی و اجتناب ناپذیر آب مواجه خواهد بود. در همین راستا دولت تصمیم گرفته که از سال ۲۰۱۶ سوبسید آب کشاورزی را قطع کند و به سرمایه گذاران دربخش کشاورزی پیشنهاد کرده است که سرمایه و کار خود را به کشورهای دیگری که شرایط تهیه و دسترسی به آب آسانتر است منتقل کنند. (۵)
حالا یکبار دیگر خبر را بخوانید، اما لطفا این‌بار برروی اعداد و ارقام کمی بیشتر تامل کنید. طبق همین آمار ۳۷۵ میلیون متر مکعب آب(با ارزشی بیش از ۸۰۰ میلیون دلار) از سرچشمه کارون بسمت استان اصفهان "منحرف" میشود و در آن کفه ترازو بیش از این خرابی، ویرانی، بیکاری و مهمتر از آن خشم و نفرت می‌آفریند، البته به این رقم باید ارزش آب صادراتی ایران از همین منبع به کشور دوست و برادر کویت را هم افزود تا به رقم واقعی تری رسید.
*******
روی سخنم باشماست که بر کرسی نمایندگی از جانب مردم خوزستان در مجلس دستمال کشان نشسته اید و در برابر تاراج سرمایه تاریخی خوزستان و مرگ خاموش کارون و رنج و درد مردم به تماشا نشسته اید. شما که در طول این سالها مستقیم یا غیر مستقیم در وارد آوردن این آسیبها سهیم بودی یا با سکوت بر آن چشم پوشیدی،آری شما. به فردایی بیاندیشید که وجدان بیدار همین مردم خاموش، شما را نه به عنوان ماموری معذور، که به عنوان مسئولی بی کفایت به پرشش خواهند گرفت.
روی سخنم با ایران دوستانی است که دل در مهر وطن دارند و شعار عدالت خواهی و برابری طلبیشان گوش فلک را کر کرده و به هر ندای "غیر خودی" دهها برچسب میزند، شما که برای نم کشیدن تخت جمشید و مقبره کورش و آثار باستانی یقه میدرانید و شعارتان "همه جای ایران سرای من است" میباشد، شما که از ترک برداشتن سی و سه ٔپل تنتان(بدرستی) میلرزد از خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه وجدانتان به درد میاید، آری، با خود شما هستم. خوزستان پاره تن ایران، قلب اقتصاد ایران و کارون هم بخشی از هویت ایرانی است، چرا در برابر این مرگ خاموش و بی عدالتی آشکارو غارت بی محابا مهر سکوت برلب زده اید؟
روی سخنم با دون کیشوت‌های سیاسی است که پرچمدار مبارزات "خلقی - هویتی" در فضای مجازی هستند، همانهایی که نوشته‌هایشان یادآور "لیست سیاه" نازیها و کیفرخواست دادگاههای تفتیش عقاید است و یا صفحه آگهی مجالس طرحیم روزنامه ها. مگر مرگ خاموش و بیماریهای بیشمار و روزافزون کلیوی و پوستی بر اثر استفاده از آب آلوده و آلودگی‌های زیست محیطی، جنایت علیه بشریت نیست؟ چرا در اینباره افشاگری نمی‌کنید؟ شاید هم این یک قلم ضمن شرح وظایف شما نیست و به زحمتش نمی‌‌ارزد.
روی سخنم با شما مومنین است که بموجب کتاب آسمانی( و جعلنا من الما کلّ شیٔ حی) آب را منبع حیات میدانید، منبع حیات هموطنانتان را دارند قطع میکنند. آری شما که هر سال برای تشنگان صحرای کربلا اشک می‌ریزی و هرروز شمر را برای بستن آب بر سپاه حسین نفرین میکنی، آری شما. شما که روزی پنج باربه درگاه خدایت به سجده میفتی، هم دینت، هم مذهبت، هموطنت در رنج است، تشنه است، آب را برویش بسته اند. شاید شما هم مانند بقیه منتظرید دستی از غیب یا غیر بیاید و همه چیز را سرو سامان بخشد.
و در پایان روی سخنم با برادران و خواهرانم در خوزستان عزیز است، شما که این خاموشی آرام را به چشم می‌بینید و میدانید که این آغاز یک پایان است. با این خاموشی چراغ زندگی و سرچشمه حیات و آبادنی خاموش و خوزستان به کویری سوت و کور بدل خواهد شد. شما نوادگان پیشگامان تاریخ بشریت هستید و افتخار این را دارید که در زادگاه کهن ترین تمدن‌های تاریخ بدنیا آمده اید و همین مسئله بار مسوولیت شما را نسبت به دیگران بسیار سنگین تر می‌کند.
در میان جوانان دیروز روایتی رایج بود که پاسخ دلتنگی ما پس از دوری و جدایی چند روزه از خوزستان و اهواز بود: "خاک خوزستان چسب دارد و هر کس از آب کارون بخورد، در کنار آن ماندگار خواهد شد". نظر آنها که نفت را به عنوان عنصر اصلی این چسب نامرئی میشناسند شاید تا حد زیادی برای آنها که بیرون گود نشسته اند و تنوع جمعیتی خوزستان را که سمبل ایرانی کوچک است را ناشی از رونق اقتصاد نفتی میداند صائب باشد، اما بگمان من آب کارون است که بهمراه خاک معطر و عزیزش ملات اصلی این چسب را میسازد. کارونی که الهام بخش شاعران و ترانه سرایان بسیاری بود و سالها سهم عمده‌ای در بخش اقتصاد، کشاورزی و صنعت به استان و کشور بدوش گرفت و اینک ناتوان و بیمار و بی یاور و پرستار چشم براه آخرین قطره هاست.
تا چندی پیش گمان می‌کردم تأثیر کم شدن آب کارون که تناسب عجیبی با رشد بی مهری و بی تفاوتی بیشتر مردم نسبت به یکدیگر داشت، فقط در محدوده مسیر رود کارون باقی خواهد ماند. اما اینک اطمینان کامل دارم که خشک کردن کارون که برکت سفره مردم خوزستان و بخشی از هویت آنان است، شاید در کوتاه مدت گندمزارهایتان را سرسبز، سفره‌هایتان را رنگین‌تر و جیب‌هایتان را سنگین تر کند، اما مطمئن باشید که در نهایت برایتان بجز پشیمانی و نفرین بدنبال نخواهد داشت. (۶)
شما بهتر از من میدانید که دستی از غیب نخواهد آمد و آن غیر هم اگر بیاید در نهایت شما را شکر گذار امروزتان خواهد کرد، همانطور که امروز آرزومند دیروز هستید. ایمان دارم که فریاد اعتراض هماهنگ خود را به گوشهای سنگین مسئولینی که خود را به خواب خرگوشی زده اند بصورت مناسب و درخود خواهید رساند و آنها را وادار به شنیدن خواهید کرد و امیدوارم هنوز گوشی برای شنیدن و اراده‌ای برای پاسخ و رسیدگی در دیار مردگان باقی باشد. اگر هست توصیه برادرانه و دلسوزانه دارم که جلوی این فاجعه را بگیرند زیرا فردا دیر است و آینده آبستن رویدادهایی ناگوار و غیر قابل پیشبینی و اجتناب، این نه حرف من که شهادت تاریخ است.
پیامم به برادران و خواهرانم در خوزستان اینست که از هیچ اقدامی برای رساندن پیام خود کوتاهی نکنید زیرا به قول ظریفی: یک دست صدا دارد. شما تنها نیستید و در این کارزار انسانی، هویتی و ملی همه خوزستانی‌های غیور دور از وطن و آنان که براستی عاشق ایران و ایرانی فارغ از نژاد و قومیت و مذهب هستند، دوشادوش در کنارتان هستند و مظلومیت و حقانیت شما را فریاد خواهند زد.
پاینده ایران
آباد خوزستان
دهم اکتبر ۲۰۱۳
1- http://www.imna.ir/vdcd9n0f9yt0fs6.2a2y.html
2-http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1f/Karunrivermapfinal.jpg?uselang=fa
3-http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910322001195
4-http://worldwater.org/chronology.html
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید