رفتن به محتوای اصلی

پژوهشی در بارهً مفاهیم جمعیت ساساسی ،و جامعه مدنی _3
13.09.2008 - 19:36

-به قلم دکتر رافانل کانه ، پژوهشگر فوق دکترا در علوم سیاسی .

ترجمه و تفسیر : از کاظم رنجبر . بخش سوم .:

***********************

 بمانند هر واحد سیاسی ، ملت با حاکمیتی که در داخل کشور، بر حکومت دارد، از این طریق ، دارای هویت می شود .این حاکمیت ، در راستای انسجام وحدت ملٌی بکار گرفته می شود،و در یک نظم جهانی ،که اساس آن بر موجدیت ملت ها و روابط بین المللی ، پایه گذاری شده است، ملت موجودیت ،و هویت خود را با عنوان یک عینیت تاریخی ، مشخص و نمایان می کند. امٌا وجه مشخص ملت ، در آن است که توده مردم را، در یک هویت جامعه مدنی ، شکل و انسجام می دهد،و در چنین شرایط است ،که وجود مشروع و عمل کرد ملت ، در هویت جامعه مدنی ، شکل وانسجام پیدا میکند ،و وجود مشروع و عمل کرد ملت ، در داخل و خارج ،توسط دولتی که از آن ملت نمایندگی می کند، معرفی می شود .

ب-طیف عمل سیاسی دسته جمعی ، از منظر رابطه دولت و ملت .

گذر از مفهوم جمعیت سیاسی ، به مفهوم جامعه شهر وندان ، به عمل سیاسی دسته جمعی ، یک مفهوم تازه می دهد ،که در حقیقت ،نمادی از یک رابطه ناگسستنی ، بین دولت و ملت است. این رابطه (منظور رابطه ملت و دولت )، به مفهوم رابطه شهروند ، با دولت برخاسته از اراده شهروندان، نباید در هیچ شرایطی ، از هم گسسته شود.این پیوند ناگسستنی بین ملت و دولت است ،که به عمل سیاسی و دسته جمعی ،معنی و مفهوم میدهد .

از ابتداء به این موضوع باید دقیق بشویم ،که در مفهوم مدرن این دوگانگی (یعنی سیاست ،و فرهنگ ، زبانهای اقوام مختلف ،متشکل از یک ملت ،سرنوشت مشترک اقوام در طول تاریخ ) چه بسا ، باعث گمراهی جمعیت سیاسی بشوند.لذا ، تنها در سنجش طیف و جهت عمل دسته جمعی سیاسی ،که در واقع ، مظهر هویت ملٌی است ، می توان مانع گمراهی و اشتباه شد. به عبارت دیگر ، طیف عمل دسته جمعی سیاسی ، مظهر هویت ملٌی است ،و این طیف عمل دسته جمعی سیاسی ، نمادی است برای جلوگیری از دوگانگی سیاست و فرهنگ ، در رابطه با ملت است.

عمل دسته جمعی سیاسی یک ملت ، زمانی از اتحاد بر خوردار است ،که هدف سیاسی ، با برنامه سیاسی ،مطابقت داشته باشد .به هنوان مثال در تاریخ معاصر جامعه ایران، شکست نهضت ملی شدن نفت ، یا شکست و انحراف سیاسی انقلاب تودهً مردم ایران ،در سال 1357، در استقرار یک نظام دموکراتیک و ملی در ایران،نمونه ایست ، از این دو گانگی سیاست و فرهنگ ،در یطن جامعه ایرانی است ،که طیف حرکت عمل دسته جمعی ، از وحدت سیاسی ، با وحدت فرهنگی ،(فرهنگ با محتوی اندیشه ها و ارزش های دموکراسی ) بر خوردار نبود .حتی در بطن اندیشه ها وذهن مبارزان سیاسی و قشر دانشگاهی و تحصیل کرده ما ایرانیان ،در انقلاب 1357، یک آخوند ، با باور های قرون وسطائی خوابیده بود ،که این ارزشهاو و باور ها ، در شخصیت آیت الله خمینی متجلی می شد.و این آیت الله خمینی بود ، که این آخوند درون ذهنی قشر روشنفکر ایرانی را بیدارو به خیابان ها کشید . بی جهت نبود ،که هزاران نفر قشر تحصیل کرده دانشگاهی ، حتی مارکسیست ها، در صفوف طویل ، با شرکت در رفراندم 12 فروردین 1358 ، علنأ به صغیر و محجور بودن ،و محتاج به قیم و ولی امر داشتن خود ،به پای صندوق های رفراندم رفتند . در اینجا ، بخاطر گرامی داشت خاطره ، زنده یاد ، دکتر مصطفی رحیمی ،که قبل از رفرندام 1358، علنأ در یک مقاله چند صفحه ای با این عنوان نوشت :چرا به رفراندم(نه یک کلمه کم ،نه یک کلمه بیشتر جمهوری اسلامی رأی نمیدهم . و این جسارت و شهامت این روشنفکر متعهد ، و صاحب دانش، نه تنها اور را از سایر «روشنفکران ملی ، مذهبی !!!» مشخص کرد ، دولت برخاسته از اسلام ناب محمدی آیت الله خمینی نیز مشکلات دیگری را بر این انسان فرهیخته ، بوجود آورد .

اگر به احاد ملت به عنوان رعیت ، یا امت ، جدا از انسان سیاسی (به مفهوم ارسطو .انسان موجودی است سیاسی ..)، جد ا از برنامه سیاسی ،و و شرکت فعال این انسان سیاسی در این برنامه ها ، خط و روش حکومت باشد ، وحاکمان هدف شان فقط حفظ وحدت ظاهری سیاسی باشد ، در نهایت درست برعکس ، جامعه به تفرقه و تجزیه منتهی می شود .برای اینکه عمل دسته جمعی سیاسی، فاقد برنامه سیاسی می باشد،که در واقع مفهوم وحدت ملی، فقط شعار پوچ و بی محتوی است . شعار های «حزب فقط حزب الله ، رهبر فقط روح الله» ،اوج این فقدان برنامه سیاسی ،نظام ولایت مطلقه فقیه است ،که حتی امروز ،آحمدی نژاد ،که تقریبأ سه سال پیش به ریاست جمهوری رسیده است ،«...تسریع ظهور امام مهدی امام دوازدهم شیعیان را از الگو های سیاسی دولت خود قرار داده است .وی در سخنرانی مشهد ، قسم خورد ،که دست امام مهدی را در همه امور می بیند،و گفت هدف او نیز فراهم کردن زمینه برای ظهور امام دوازدهم شیعیان است .(مًا خد :سایت فارسی بی –بی –سی .چهارشنبه 14 ماه مه 2008 برابر با 25 اردیبهشت 1387)

تاکید صرف ، بر روی احاد توده ملت ، به عنوان عنصر سیاسی ، جدا از پروژه های سیاسی،که بالقوه مردم برنامه های سیاسی را در ابعاد ملت ، ذاتأ با خود حمل می کنند ، در نهایت ، به این نتیجه می رسد ،که طیف حرکت های سیاسی-ملی ، تنها برای حفظ ظاهری هویت جماعت سیاسی است .

چه ملت های فاقد دولت ، (بمانند ملتها ئی که در درون امپراطوری بزرگ ، چون در اتحاد جماهیر شوروی سابق ، اقوام مختلف ، بدون دولت واقعی در درون این امپراطوری زندگی می کردند) و یا دولتها ی چند ملیتی ، اگر در حرکت سیاسی دسته جمعی خود ، فقط در راستای به ظاهر حفظ وحدت ملی ، در تقابل با خطر تجزیه احتمالی ، گرایش داده شوند ، چنین سیاست های اجباری و وحدت ظاهری ، خود نشانگر جامعه بسته هستند ،که بین دو قطب همگونی ومتجانس (Homogénéité ) ،و ناهمگونی و متغایر (Hétérogénéité ) در گیر است .

به کنار گذاشتن واقعیت های گوناگونی قومی – فرهنگی ، در نهایت به بیگانگی دولت ،از ملت منتهی می شود و آن رابطه ارگانیک بین دولت و ملت از بین می رود. در چنین حالت ، دولت تبدیل به یک ماشین بوروکراتیک و دستگاه اختناق اقلیت های قومی ، دینی ، فرهنگی و جنسیتی تبدیل می شود .وقتی که مسئله ملی ، برمبنای درک واقعیت های عینی جمامعه ، متشکل از انسان ، یعنی موجود سیاسی ، مورد بحث و تفحص قرار نگیرند،و این واقعیت ها ، فقط در چهار چوب تفسیر های طیف گوناگون سیاسی محدود بشوند،و فقط از جمعیت سیاسی ، جنبه نمادین ظاهری آن مورد توجه قرار بگیرند، مسلمأ ، در اینجا هدف های دور مدت سیاسی ، از جنبه های انسانی ، فرهنگی، ، اقتصادی ، باسیاست حاکم در سطح ملی ، همخوانی نخواهند داشت. لذا ضروری است ،که طیف بحث و برنامه سیاسی را از گرایش طرفداران مکتب- Essentialiste-*،که هدف شان جدا کردن احاد جامعه از برنامه سیاسی دولت است ، دور نگاه داشت .

درک از مفهوم هویت ملی ، در یک بینش ضروری از ارتباط ارگانیک یعنی ارتباط لازم و حیاتی، بین افراد جامعه ،و پروژه سیاسی ، به این درک وشعور اساسی منتهی می شود ،که دولت ، بمانند یک وسیله ، جهت توسعه و پیشرفت همه جانبه جامعه ، نشان می دهد ،که دولت فقط وجود هستی و نمادین جمعیت سیاسی نیست ، بلکه نماد جامعه مدنی است،که به عنوان تنظیم کننده برنامه های اجرائی را، در جامعه ، بر عهده دارد، واز این طریق ، بر هستی خود، مشروعیت میدهد. به همین جهت نیز ، چنین نقش و برداشت از دولت و قدرت حمکومتی، در جامعه مدنی ، عنوان «ملی کردن قدرت دولتی » نام دارد.در عین حال ، لازم به یاد آوری است ،که دولت ناشی و مایه گرفته از ملت ، یا دولت قائم به ذات هستی ملت ، وقتی مشروعیت دارد،که در خدمت ملت باشد.(نه در خدمت ولی فقیه ،ونه پدر تاجدار )

از آن لحظه ایکه عمل حرکت اجتماعی ، در بطن حرکت سیاسی مشخص قرار می گیرد ، حرکت داری دو قطب اساسی می گردد،که در نهایت ، عامل تنظیم کننده و شکل دهند ه سیاست دولت می شود . واین چنین در یک جامعه ایکه ارزشهای مسولیت فردی و اراده و خواسته فرد ، مد نظر باشد ، در چنین جامعه ، دخالت دولت ، محدود می شود . در چنین جامعه ، فرد با داشتن مقام شهروندی ، هم دارای آزادی های فردی و و هم مسئولیت اجنماعی است .نقش دولت ، حفظ و حراست جان و اموال شهروندان در پناه قانون است .همبستگی ملی ، دور حفظ امنیت شهروندان ،و پیشبینی و پیشگیری ، از حوادث و پیش آمد های غیر مترقبه ، پایه گذاری می شود .بعلاوه ، در چنین جامعه ، تامین همیاری متقابل ، تقسیم مسئو لیت ، دخالت دولت نیز به چنین زمینه ها سوق داده می شود . دولت در چنین جامعه ، سعی بر آن خواهد داشت ،که امنیت جانی ، مالی ، آزادی های فردی و اجتماعی شهروندان را تامین و تضمین بکند . وهمبستگی ملی ، بیش از پیش ، در جهت عدالت اجتماعی و رفع نابراری عمل می کند .

منطق دخالت دولت در جامعه مدنی .

ادامه دارد.

به قلم د کتر رفائل کانه (Raphaël Canet)

ترجمه و تفسیر : از کاظم رنجبر دکتر درجامعه شناسی سیاسی .

اقتباس بطور کامل و یا به اختصار ، با ذکر نام نویسنده و مترج ،و سایت مربوطه آزاد است

 به قلم دکتر رفائل کانه (Raphaël Canet)

 

*Essentialiste- یا طرفداران مکتب جوهریت ، کسانی هستند، که جوهر را بر وجود Existence- تقدم می دانند . این اختلاف نظر ، تا امروز ادامه دارد و هرگز پایانی نخواهد داشت . در فلسفه اسلامی هم ، ملا صدارا ، با مفهوم فلسفی متافیزیک خود ،حرکت جوهری ، از برتر بودن جوهر بر وجود دفاع می کند .

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

ایران گلوبال

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.