رفتن به محتوای اصلی

جان (6-10)
24.01.2012 - 06:00

 6

تو حیات و زیبایی میبخشی، نیروی زندگی میدهی !

 کیستی و چیستی تو؟ 

براستی تو کیستی که در من ، در گذشته ام،افسانه ها و شهر و خانه ام ، و درگوشه گوشهء قلبم چنین امید انگیز و زیبا و جدایی ناپذیر جا گرفتی ای؟ در هر گامی که برمیدارم، و درهر  در  چیزیکه مینگرم «سایه- روشن» تو، مرا به خیال و اندیشه و پرسش وامیدارد .

از آغاز آشناییمان تنها یک «سایه -روشن» گمشده  درمه غلیظ زمان به خاطرم مانده است. سایه ایکه هرگز مرا رها نمیکند.

 آنروز که خسته از سر کار ، کاریکه  فقط قاتل زندگی من و توست، به خانه برگشتم،  به عکس، نه به.سایه ات سلام کردم جوابم ندادی ، سرپا بودی رفتی روی صندلی نشستی .حالت را پرسیدم گفتی:

- خسته و بیزارم .

 - از چی؟

 - از زندگی.

- زیبا نیست؟

- میتوانست باشد، ولی نیست.

-یعنی چه؟

چایی آوردی. گفتی:

- در این جدال  از«نیاز» مبرم خبری نیست و کمتر کسی «سرپای خودش» است . عموماً خیالاتی اند و چشم دوخته به این و آن . اندیشه فراموش شده ، و آنچه  که آگاهانه و ناآگانه آواز میدهند عمدتاً نیاز بیگانه است که هیچ ارتباطی با من و تو ندارد. همه جا تار تنیده اند که صدای دیگری درنیاید. از چیرگی کینه و نفرت خسته و بیزارم ، خبری  از مهربانیها نیست. گویی همه چیز را به زهرآغشته اند. من دارم به قلب خودم نیزشک میکنم. نمیدانم این تارها به کدام گوری وصل است  که مثل زنجیر بر پاهایم سنگینی میکند. گویی میخواهند زنجیر عوض کنند...

جوابی نداشتم. چه میتوانستم بگویم؟ هیچوقت ترا چنین ندیده بودم .

برخاستم گیسوان بلندت را جلو آینه شانه زدم. وقتی آنها را میبافتی  مثل همیشه ، خودت بودی. زیبا و یگانه . من هم همین را دوست داشتم . میخواستم تو همواره خودت باشی .

 از پنجره به  بیرون نگاه کردی. اولین دانه های درشت برف زمستان که به دنبال قطع  باران شدید وممتدی که از شب گذشته همچنان  میبارید، روی زمین و شاخه های درختان نشسته بود.  بلند شدی  بدون هیچ حرفی  به حیاط رفتی. برف روی  شاخه ها به آرامی آب میشد. داشتم نگاهت میکردم که یکهو  تو نیز همراه برفها ، مثل دخترک برفی جلو آفتاب،  آب شدی! فریاد زدم :

« نرو! بمان! پیشم بمان! همچنان زیبا بمان»

نه ، گاهی چنان دوری که حتی فریادم نیز بگوشت نمیرسد، گاهاً من در خلاء ترا فریاد میزنم . همواره بیخبر میایی و بیخبر نیز میروی، چه میخواستی. گفتم زیبایی هر فصلی که تو  دوست داری میگیرم  دیگر رفتنت برای چه بود؟

Bahar gəlsin

Bulud olum      

Yağış olum    

Çiçəklənim         

Yaz gəlsin

Ağaclarda buta olum

Yaşıl olum

Istədiyin meyvə

Bəlkə alma

Bəlkə üzüm

...Sevməsən alçaq könül iydə olum 

 

Payız gəlsin

 

Xəzəl olum

Mor

Sarı

Qırmızı

İstədiyin rəngə dönüm

Qış gəlsin

Qar adamı

qar olum

Donum donum

Heç əriməyən buz olum

Sən nə dəsən o olum

Sənə bahar

Sənə yaz

Sənə payız

Sənə qış

Sənə çiçək

Yeşil

Yapraq

yağış

Sənə tam 4 mövsüm olum

                                   ?Gələrsənmi mənölüm 

 

    صدا. کلیک کنید  بهار بشود

 بهار بیاید

 ابر و

                باران بشوم

                         گل و

                               شکوفه بدهم

*

تابستان بیاید

بر درختها

          شاخه بشوم

سبز

 

میوه  بشوم

میوه ایکه تو دوست داری

شاید سیب 

          شاید هم انگور

اگر دوست نداری

                سنجد ساده ای

*

پاییز بیاید

برگ ریزی بشوم

به رنگ

       زرد

           بنفش

                سرخ   

هر رنگی

که تو

دوست داری

*

زمستان بیاید

آدمک برفی بشوم

             یخ بزنم

                  یخ بزنم

                          یخی ذوب نشدنی

                                     بشوم

 

*

برای تو

     بهار

        تابستان  

            پاییز

                زمستان

هر چه آرزو میکنی

          

 

شکوفه

برگ سبز

باران

به تمامی

     چهار فصل    

               بشوم.

جان من

       میایی؟

 

7

روزنامه ها گزارش  نشستی را با عکس و تفصیل درج کرده بودند.

 آنها با لباسهای سیاه و قهویه ای، خاکستری  و آبی، در سالنی مستطیل شکل با معماری دوره سلاجقه، که با چهار ردیف  لامپهای داخل سقفی بزرگ و کوچک روشن شده بود، دور تا دور، پشت میزهای مجهز به میکروفون ، که رویشان لیوان و کاغذ و قلم و دفتر و دستک  ولو بود، نشسته بودند. سخنگو اعلام کرده بود :

-«... شنبه بعداز ظهر عده ای در برابر اداره جمع شده و ضمن محاصره آنجا کوشیدند به داخل وارد شوند. نیروهای ما  جلوشان را گرفته و تعدادی از آنان را دستگیر کردند.از هرسو  زیر سنگ باران بودیم. به سویشان شلیک کردیم که مجروحان زیادی به جای گذاشتند . در  یکی از خیابانها سنگربندی کرده مانع عبور موتور سواران بودند. از داخل کوچه ها و پشت بامها در معرض سنگ باران بودیم.  دود گاز اشک آور با فریاد " جان ! جان! " آنها در هم پیچیده بود. در شهر حالت حکومت نظامی برقرار است و نیرو های مسلح  قدم به قدم  مستقر شده اند. از مرکز نیز نیرو به ما ملحق شده است. این آدمک ها باید آدم بشوند. بین خودمان نیز برخیها نمیخواهند قاطعانه بر خورد شود. دو دلی را کنار بگذارید. این فرد در این شهر لعنتی ، شهر آبهای شور و زهرآلود، که مدتهاست به دنبالش هستیم، ما را به زانو در آورده  ، اسم نحسش را "جان" صدا میکنند.چیزی از او در دست نداریم ، مگر یک تصویر خیالی . او همه جا هست  و هیچ جا نیست. در لبخند ها و بوسه های دختران و پسران، در ترانه ها و آواز خنیاگران، و در میان همه آنان که "نه"  جواب میدهند لانه کرده است . این شبح و سایه باید از همه کس و همه چیز جراحی بشود. از هر جا که کلمه " جان" به گوش میرسد. سگها را به همراه خود ببرید، چه آنها  که تازه وارد کرده ایم و چه آنها که خودمان تربیت نموده ایم، همه را با خود ببرید. باید همه جا و همه کس را بو بکشند...»

فردای آنروز، روز ها و هفته ها، سالها و سالها، همه را بوکشیدند  و تا توانستند... 

نه، نه دشمنانت ترا میشناسند و نه دوستانت."جان"ِ شهر غریب ، تو کیستی و چیستی که در سیاهترین  شبها با روشنی و حرکات چهره ، ترا آواز میدهم؟

حسرت سرریز میشود                                                                                                

در قلبم

بدون سیگار!

شراب!

 

ویران میشوم

درچشمانِ

        شب مست

بی روشنایی.

 

شب...

پنجره ...

 

زیباترین رنگ

                   سپید

 

این شهر نامش

           اورمو

قطعاً

سحر رشک خواهم برد

به لبخندهای آدمک برفی!

قطعاً

آرزومند نگاههای شیفتگانم خواهم بود

 

در خیابانهای ژنده و

بوسه ممنوع اش

سراینده

خواهم گشت

و گم خواهم کرد

                 لبهایم را

 

لبهایم

آ...خ لبهایم

در حسرت بردن نام

                      شیفتگی

لبهایم

در حسرت بوسهء زبانم

 

لبهایم رابیابید

شاید

 در فریاد های بیخبرانه ء کودکان

به هنگام بازی ِ

                 گلوله برفی

 شاید                         

ترک ترک

خونین

در مرگ

 

و شاید هم

در شتابزدگی فریادهاست!

شاید...

صدا کلیک کنید

                          
Nisgil daşır ürəyimdə...
Sigarasız!
        şarabsız!
Dağılıram kefli gecənin gözlərində
                                                        İşıqsız!
Gecə...
           pəncərə...
 
Ən gözəl boya ağ
bu şəhərin adı Urmu
kəsin səhər qısqanacayam
qar adamlarının gülüşlərini!
 
Kəsin
imrənəcəyəm sevgililərinin baxışların!
Öpüş yasaq xiyavanların mitilliyində
şair şair gəzib
itirəcəyəm dodaqlarımı
dodaqlarim
aaax dodaqlarım
sevginin adını çəkməyə həsrət
dodaqlarım
dilimlə opüşməyə muhtaç!
Tapın dodaqlarımı
qar topu oynayan uşaqların
xəbərsiz havarlarındadırlar bəlkə də
çatlayıb
          qanayıb
          ölməkdə
Bağırmağa tələsməkdədirlər bəlkə də!...

 

 

8

بین من و تو دیواری  هست  . به عظمت  یک خلاء . نمیدانم چه چیزی آنرا ایجاد کرده است. عجیبت تر اینکه تو هیچ تلاشی برای شکستن آن نمیکنی ، و شاید هم این کوشش را بیهوده مییابی.  مرا آزار میدهد  اما انگار تو  از وجود آن لذت میبری. از من نخواه که همیشه پشت این دیوار بنشینم و سکوت پیشه کنم ، نمیتوانم ، کاریست که از دستم بر نمیاید.  یاد سخنانت سوای اندک خوشحالی با درد جانگاهی درونم را میکاود. شفتگان، این  درناهایت کوچیدند. بلبلانت در خاک شدند؛ گلهایت پژمرد ، و باغهایت  بی سرو سامان ماند.

آب گوارای کاریز وسط باغهای انگور از زیز انبوه برگهای زرد و خشک پاییزی به آرامی روان است. میخواهم زنده بمانم تا چهره خندانت را ببینم. ترا به بردگی بردند و در سر هر بازازی فروختند؟  مرا ببین که در پی تو آب شده  به رودها پیوستم. نخی شده در هر چرخی پیچیدم...

آخ اورمو!...

ساعت به دوی صبح

                   ده دقیقه ی یخ مانده

سردم است

        بیخوابم

امروز دامنت را در نوردیدم

پاهایم خسته و

 قلبم در رنج است

 

آخ اورمو!...

بر بستر آرزوهای جوانیم

شعور در شعرم

تاول زده است

نگاه کن!

درک

چون خون میدود

 

آخ اورمو!...

لبخندت خشک شده !

قلمم جان گرفته است...

میدانی؟

مردمک من

از درد  تو میمیرم...

 

گامهای غریبه؟!

سایه های سیاه ؟!

 لباس و

       قیافه های بیگانه؟!

اورمو!

چیست این گفتار ها؟!

آرزوهای ناپاک!؟

 

بهرحال

مردمک من

نامت امانتی ست پیشم 

به پایان این سرما

                 شب

یک بامداد بیدار مانده است.

 

صدا کلیک کنید 

...!Aaax Urmu 

  Saat gecənin 2sinə   

                                                                                                                                                                                                   ...10soyuq dəqiqə qalır                 

                           

Üşüyürəm

yuxum qaçıbdır                        

gəzmişəm ətəyində bu gün

ayaqlarım yorğun

ürəyim ağrıyır

 

 

...!Aaax Urmu 

şeirimdə şuur qabar çalır

gənc arzularımda

 !Bax

Qan kimi bir inam qaçır

 

...!Aaax Urmu 

Quruyubdur artıq gülüşüm

bilirsənmi damarlanıbdır qələmim

...dərdindən ölürəm mən bəbəyim

 

!?Özgə özgə addımlar

!?Qara qara kölgələr

 !?Yad yabancı giysilər

!?Nədir Urmu bu dillər

!?Çirkin çirkin diləklər

 

Nə isə göz bəbəyim

adın məndə əmanət

Bu soyuğun

 gecənin bitməsinə

...bircə oyaq səhər qalır

نمیدانم بیدارم و یا در رؤیا به سر میبرم ...

گلنار گفت:

-«جان» در دست آنهاست. 

هروقت به این خبر میاندیشم پشتم میلرزد.

بعد از لحظاتی مکث  ادامه داد:

-ولی او را نمیشناسند، و این نقطه قوت ماست. از طرف دیگر هیئت نمایندگان زحمتکشان شهر، تشکلهای فرهنگیان و  هنر مندان و دانش آموزان  و زنان و دانشجویان، جوانان و مغازه داران ، ایجاد شده است. راژان با روستاییان کار میکند.  «تهمین» تدریس زنان دخانیات را به عهده دارد، لپن و اولدوز درکانون فرهنگیان هستند .  کار زنان با من است، و  اصلان و پولاد به کار زحمکشان میرسند.  دوستان دیگر درتشکلهای مختلف حضور دارند. وضعیت مناسبی داریم. اما مسئله اینست که  این سیستم بو کشی حالا به هر علتی در هم بشکند وظیفه ما چه  میتواند باشد؟

پولاد گفت:

- ما به دنبال حقوق خود و به اجرا در آوردن یکا یک آنها هستیم. با شکست «بو کشی» و یا بدون شکست آن. در جهت کسب آنها تلاش میکنیم. نه به خارج باید چشم دوخت و نه به این بو کشان بدون قدرت که لباس آزادی پوشیده و به ظاهر از جان نیز حمایت میکنند، اینها چشم و امیدشان به اینجا و آنجاست.  پیر و پاتالهایی هستند که با تربیت و فرهنگ و اخلاق و اندیشه ی بوکشی توی این کارخانه لجن سازی تولید شده اند. حالا خواسته های ما را هم وسیله ی به قدرت رسیدن خود و همپالگیهایشان قرار داده اند. اهداف آنها مثل امیدمندان به نیروی خارجی تصاحب قدرت و ثروت و ایجاد نظمی برای حفظ آن است.  نظم متمرکز موجود در هر شرایطی که باشیم باید بشکند. و سیستم بوکشی نه تنها در رأس بلکه در همه عرصه ها از خانواده و کود کستان گرفته تا فرهنگ و حقوق و کشورداری ضرورت دارد که اساسی تغییر یابد. در جواب سئوال گلنار میخواهم این را بگویم که وظیفه ما اعمال قدرت این تشکلها برای تأمین خواسته هاست. ولی از سوی دیگر من وضع خودمان را مناسب تشخیص نمیدهم. بر عکس خیلی هم نگران آن هستم. دو مسئله آزارم میدهد: قضیه « زیتون» و راژان . و همینطور بهرام. از راژن میخواهم که موضوع را توضیح بدهد.

راژان:

- راستش اینست که قدرت توضیح این مسئله را ندارم. اما مختصر بگویم : زیتون خواهر من است، شوهرش برای تامین معاش که چهار بچه داشتند به کار قاچاق روی آورده بود.  در همین رابطه نیز کشته شد.  بچه  ها در کمتر از دو سال پست سر هم یک به یک مردند. خواهرم با مرد دیگری ازدواج کرد و به سومای-برادوست رفت. من تا بخود بجنبم همه این اتفاقات افتاد و اصلاً نفهمیدم این بچه ها چرا مردند . گویا مریض شدند و..

راژان نتوانست به سخنش ادامه بدهد. پولاد با عصبانیت گفت:

گره مسئله دقیقاً همینجاست. چرا ندانستی، چرا کمک نکردی، چرا موضوع را با ما درمیان نگذاشتی؟ چرا چشمت را بستی و گذاشتی زیتون این بچه ها را بکشد و از دستشان رها شود؟ چرا با بی توجهی در این جنایت شرکت کردی؟ چرا سعی نکردی او خواندن و نوشتن یاد بگیرد؟ چرا نخواستی چیزی از دنیا و زندگی  و حداقلی از آدمیت سرش بشود که جلو این خصلت بیرحمی غیر قابل تصور گرفته بشود؟ 

به خواهرت که دسترسی ندارم اما به تو هرچه بگویم کم گفته ام . پیشنهادم اینست که برو و هرگز هم تو جمع ما پیدات نشود. من تحمل قاتل چهارتا بچه را ندارم. نمیخواهم رویت را ببینم. شما ها چطور توانستید این گلها را پرپر کنید چطور توانستید ابن بلبلان را بکشید؟ ...

9

گلنار سخن او را قطع کرد  و گفت:
-جانم،  واقعیت اینست که ما آنجا نبودیم  ببینیم این بچه ها چگونه در مدت کوتاهی مرده اند. اجازه بدهید همینجوری به کسی اتهام نزده و حکم صادر نکنیم.اگر رژان  مایل باشد میتواند توضیح بدهد که چرا  از مسایل زندگی خواهرش اینقدر بی اطلاع بوده است؟
رژان: 
-قبول میکنم که در این مورد کوتاهی کرده ام . من درگیر مسایل زندگی خانواده  و کار  خودم بودم. ابداً فکر نمیکردم که همچو مسأله ای پیش بیاید. از طرف دیگر میدانید که  در آن مدت من در کرمانشاه بودم و  خواهرم در یکی از روستاهای ارومیه ساکن بود. وقتی خبر گرفتم که دیگر دیر شده بود. تنها چیزیکه زیتون به من گفت این بود :« راحتم بگذارید میخواهم زندگی کنم » . من دیگر  مسئله را  
پی گیری نکردم. 
 حضورم در جمع بر پایه دوستیهای قدیمی و برای خلاصی ریشه ای از اینگونه دردهاست که از درون ما را میخورد. وگرنه کسی من را مجبور به اینکار نکرده است.حالا اگر دوست دارید همه چیز را قطع کنید باشد حرفی ندارم . فقط سئوالی دارم، بین من کرد با دوستان  آذربایجانی و فارسی زبان  چه چیزی هست که ما را دور هم جمع کرده است؟مگر این دوستی دیرینه و دردهای مشترک نیست؟ 
پولاد:
 -فکر میکنم ما باید در مورد کوششهای خود  یک تصمیم اساسی بگیریم یعنی اینکه راژان به جمع دوستان کرد، آرش به   فارسی زبان  و من و گلنار و دیگران به دوستان ترکی زبان خود به پیوندیم . چون مسایل ما نه تنها مشترک نیست بلکه خیلی هم متفاوت و حتی متضاد است.
«دورا» که تاکنون ساکت بود گفت:
-پس من ...
همه سرشان را پایین گرفتند. او پرسید:
-میتوانم بپرسم وقتی من حرف میزنم چرا همه سرشان را پایین میگیرند؟
گلنار گفت:
- وقتی حرف میزنی چشمانت مثل همیشه  برق میزنند . مانند ستاره میدرخشند.  توان نگاه کردن  را از آدم سلب میکنی.
قله بلند!
نمونه زیبایی
این 
   چشمان منست.
 
دست آرایشگران را پس زده! 
شوخی نمی پذیرد.
 
 به چشم ازندازش 
          نزدیک نشوید.              
هی...!
وقتی برای رزم
به بزرگی سبلان 
          نیرو ندارید                
برای درنوردیدن قله ها
                  نکوشید.                      

Şuxluq götürməz

Bu mənim gözlərimdir

Muşşatələr əlini gerə çevirmiş

Gözəllik örnəyi

Uca bir zirvə

Görkəminə toxunmayın

...Eeey 

Savalan boyu savaşmaya

Gücünüz yox ikən

Zirvələri görməyə çalışmayın

 

 

دورا لبخندی زد و گفت: 
-مهم نیست راحت باشید. داشتم میگفتم پس من  چکار کنم که از مادر ارمنی و پدر ترک زبان به دنیا آمده ام. پیشنهاد پولاد به معنی اینست که ما هرچه زحمت کشیده ایم همه را متلاشی کنیم. 
از نظر من پیوند ما علاوه بر دوستیهای قدیمی تلاش برای کسب حق و حقوق همه اقشار جامعه و مردمان گوناگون است. 
مهم نیست که آدم در چه جمعی قرار گرفته  باشد بلکه مهم اینست که هدف جمع کسب حقوق همگان است یا نه. از سوی دیگر  مردمان مختلف نیاز به همبستگی دارند یا نه؟ فکر میکنم بدون همبستگی کسب این حقوق غیر ممکن است. هیچ مردمی به تنهایی قدرت خلاصی خود را ندارد.از اینرو  ما از چند سو با مردمان مختلف و اقشار  جامعه جوش خورده ایم. جان هم بار ها در نوشته های خود روی این موضوع تأکید کرده است« کسب حقوق همگان یا هیچ. مسئله اینست. آزادی و سعادت من جدا از رهایی و سعادت دیگری نیست. ما ضمن محترم شمردن صف و خواسته های مستقل هر مردمی برای همبستگی بین آنها در جهت پیروزی مشترک تلاش میکنیم. انتخاب راه زندگی حق خدشه ناپذیر هر مردمی ست.» اینها نه تنها نظر جان ، بلکه اندیشه ی من نیز هست.
پولاد:
-شما ها روی روابط عاطفی زیاد تأکید دارید و لی برای من فقط همگامی مهم است.
گلنار:
-پولاد طبق معمول خوب تحلیل میکند ولی در آخر،  راه حل  نا درست نشان مید هد. نمیدانم علتش چیست .دوستیهای ما نمونه و چکیده ای از روابط میلیونی و دهها میلیونی مردمان گوناگون این سرزمین است. زندگی را تنها منافع مادی تعیین نمیکند بلکه پیوند های روحی و فرهنگی و خانوادگی  نیز به همان اندازه برای بشر در احقاق حقوق خود مهم و تعیین کننده است...
 
آنا» ،خواهر گلنار، از پنجره ی اطاق ساختمان کوچکی، واقع در ، ورودی باغ انگور، به سوی آلاچیقی که وسط باغ قرار داشت  داد زد :
-گلنار!  نهار حاصیر دی گلین. (گلنار نهار آماده است بیایید.)
گلنار:
- گلدیک آنا گلدیک( آمدیم آنا آمدیم)
 
*
 نه ، بین خواب و بیداری نیستم...
وقتی درکنارت صورتکها میشکند و قئ ات میگیرد دست خودت نیست، سایه ها ترا میبرند.هیچ شده که بی اختیار به دنبال شبحی راه بیفتی و به آن برسی؟ تنها میتوانی در میان سایه ها وجودت را لمس کنی شاید که دگر بار از نو زاده شوی. در میان سایه هایی که کمترین شباهتی به ملموسات معمولی  ندارند.
هر چند که اغلب مه و دود به نظرمیرسند ولی  سرگردان نیستند و بدون اینکه احساس کنی با کوچکترین حرکات و رفتارشان ترا شکل میدهند. 
خواستم سایه ی گل نه، بوته باشی ، که عمر گل کوتاه است . آن بوته ایکه همیشه از سایه تو آب میخورد. با لبخندت غنچه میزند، و با آه تو زرد و پژمرده میشود.
گفتم تنها نیستی  در این سر دنیا چنار هایی هست که ازتو آب میخورند.  
پرنده خسته کوچولو 
بنشین!
 برفراز این سخره ی
                      ایستاده 
                          بر دریا 
میان  امواج ویرانگر و
                    توفانزا.
 
بیاسای!
 
 بگذار
با اشکهایم
زخمهایت را 
ببندم.
 
فردا که  آفتاب مید مد
میتوانی
   در امتداد آزادی
             پرواز کنی.
 
این هم 
    اشکم 
هدیه پرواز تو.
Balaca
     yorqun
           quş
otur!
Bu qayənın başında
                             ki
dəryada durub.
 
 Fırtanalı
      dağıdan
      dalğaların
ortasında!         
 
 
Dincəl!
Qoy göz yaşlarımla
bağlıyım
       yaraların.
 
Sabah ki 
         günəş çıxacaq
 azadlıq
        boyu
uça bilərsən.
 
 
Buda 
         gözyaşım!
Uçuşun
hədiyyəsi.

10

آنا دخترک ده ساله، سفره را جمع میکرد دورا گفت:

-دختر! چرا لای انگشتانت سیاه شده؟

آنا:

-pəncərədən quş geçdi پرنده از جلوی پنجره گذشت. 

- دورا:

-یعنی چه؟

آنا:

- باید بریم سر کلاس

- بریم

-خوب ، می بینید؟

-بله ؟

آنا:

- همه تو کلاسیم . معلم  وارد شد.

-مشقها روی میز!

دو بچه ته کلاس به آرامی با هم حرف میزنند: 

?Əvvəl-

Əyər-

?Dovvum-

Döyər-

?Sevvum -

Söyər-

?Çarom-

Çalar-

?Pəncum-

.Pəncumu bilmirəm-

 

-کلاس اولی؟

-میترسد و کنار میکشد

-کلاس دومی؟

-کتک کاری میکند!

-کلاس سومی؟

-فحش میدهد!

-کلاس چهارمی؟

-میزند!

-کلاس پنجمی؟

-کلاس پنجمی را نمیدانم !

-بچه دیگری گفت: 

- من میدانم! کلاس چهارمی میزند!

زد، رو کمرم. جیغم در آمد! 

معلم گفت:

:Bir ayrı uşaq dedi

.Mən bilirəm,çarom çalar-

:Çaldi mənim belimdən.Çığırdım. Moəllem dedi

?Sevvum söyər, çarom çalar, pəncumu mən bilirəm,gəlin bura, ana dilinə danışersız-

-کلاس سومی فحش میدهد! کلاس چهارمی میزند! کلاس پنجمی را من میدانم. بیایید اینجا! مداد لای انگشتها! جریمه تو قلک! باز باید تو آسمان پرنده نشون بدین! به زبان مادری حرف میزنید؟»

 در حال گریه  گفتم:

- آقا تو کلاس پرنده پیدا نمیشه!...

... Ağa! Kelasda quş olmaz

انگشتهام سیاه شد. درد کرد. کلاس فریاد زد:

!Ağa! Pəncərədən quş geçdi! Ağa! Pəncərədən quş geçdi 

-آقا!پرنده از جلوی پنجره گذشت! آقا!پرنده از جلوی پنجره گذشت! 

دورا، پرنده از جلوی پنجره گذشت، اما ، کار ما خیلی زار بود...

دورا رو به گلنار گفت :

-چرا ساکتی ، چرا حرف نمیزنی ؟

گلنار :

-ایکاش هرروز ده بار شسته میشدم... خیلی خسته ام . دیگر به آخر رسیده ام. ایکاش در آن دور دورها جای ساکتی بود. بی ارتباط با دنیا. یکسال آنجا میماندم، وهرروز ده بار شسته میشدم. بعد میتوانستم حضور پیدا کنم... 

Mən çox yorgunam. Çox bitgin. Kaşki uzaqlarda bir yer olaydi,heç kimsə olmuyaydi, Çox sakin bir yer, dunyayla elaqesiz. Orda bir il qalsam,ve her gün on dəfə  yuyulsam huzura qovuşa bilərəm

 *

تو پرنده زخمی، برق چشمان «دورا»، تو زبانهای بریده ، شعر و سرود گلنار، تو «جان» ، دنیای سایه ها، چگونه میتوانم ترا معنی کنم؟... 

وقتی با لبان خشک و ترک ترک، رودهای به بند کشیده شده را فریاد میزنی، من در میان امواج خاموش، «سایه روشن» های ربوده شده را جستجو میکنم که ابعاد گذشته و آینده را درنوردیده و برای شکافتن شب، جاودانه در حال، جاری اند.

 

 

Eşitdim

            Maraqlanmışsan bəlli

Yox    

Dəyişən birşey yox

            Getdiyindən bəri ...

 

Gözlərimdə eyni baxış

Yalanlara yer verməyən

            Eyni qorxuluqlarla sarılmış ...

Hələ də

            ən sevdiyim

            yağışdır baharlarda

anımsayıram

            səninlə

            hülü ağaclarının çiçəklərinə

                                   qonaq gedəcəkdik

                                                           Urmuda!

Nəysə...

Sevirəm hələdə gecəni

Gecələrdə

            Şam yandırmağı

Yatmadan öncə

            Aya baxmağı

Göy buludlu deyilsə təbii !!

 

Eynidir ürəyim

Dəyişən birşey yox

Xəyanəttən ortasında bir ox dışında

Gələn

            Gedən

                        Yox...

Hələ də tapıram

            O odlu dumanlı

                        Başı bəlalı

                                   YURDUMA

Adını deyim

            Adına qurban

                                   AZEƏRBAYCAN’a

Hələ də ölürəm mən

                        Anama

            Anamın

                        əllərınə

                                   gözlərinə

                                               qucağına

Sevirən hələ də

                        sənə

                                   səni sevirəm deyən

                                                           dilimə

həyə[1] ...

            həyə ...

mən

            ölürəm

                        öz dilimə

özümə

            özlüyümə

 

Hən

            eyniyəm mən

                                   özüməm

buraxdığın kimi

                        heç deyişməmişəm

dəliydim

            yalnız

                        zır dəliyə dönmüşəm !


[1] . Hə demək Urmuda.

 

شنیدم 
علاقمند شده بودی
روشن
نه
 از وقتی که تو رفتی
        چیزی تغییر پیدا نکرده است...

 

گستره ی نگاه پاک
 برچشمانم
باهمه ترسها
جایی برای دروغها
               نمیدهد...                                                           

هنوز هم 
دوستداشتنی ترینم
            باران است در بهاران
میخواستیم به مهمانی شکوفه های درختان هلو برویم
                                                         در اورمو!

به خاطر میاورم!

بهر حال ...
هنوز هم 
      شب را دوست دارم  
برافروختن شمع
              در شب را               

نگاه به ماه را
         پیش از خواب  
البته اگر
          آسمان ابری نباشد!                  

دلم پاک است
چیزی تغییر پیدا نکرده
بر پیکان تیری از روی خیانت
 آمد و شدی 
          نیست...    

هنوز هم می پرستم
آن سرزمین توفانی و
           پردرد و رنجم را
فدای نامش
نامش را بگویم
              آذربایجان را

هنوز هم
میمیرم برای مادرم
برای دستان و
               چشمان و
                     آغوش مادرم

هنوز هم شیفته ام
 شیفته زبانی که به تو 
دوستت دارم
           میگوید

آری
 آری... 
 برای زبانم میمیرم
برای گوهر و
         شخصیتم         

آری
    پاکم
        خودم هستم
همچنان که رهایم کرده بودی

هیچ عوض نشده ام
دیوانه بودم
         فقط
          دیوانه تر شده ام! 

------------


جان شیفه - قسمت اول تا پنجم
 

http://iranglobal.info/v2/node/415

جان شیفه - قسمت ششم

http://iranglobal.info/v2/node/760

جان شیفته قسمت هفتم

http://iranglobal.info/v2/node/1126

جان شیفته (8

http://iranglobal.info/v2/node/1531

جان شیفته (9

جان شیفته (10)

ادامه دارد

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

آ. ائلیار
ویژه ایران گلوبال

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!