جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، با امضای یک فرمان اجرایی راه را برای وضع تحریم‌ها علیه کشورهایی چون چین، ونزوئلا، روسیه و ایران، دولت‌ها و کشورهایی که به طور غیرقانونی و خودسرانه شهروندان آمریکایی را بازداشت می‌کنند، باز کرد.

جو بایدن روز سه‌شنبه ۲۸ تیر در پیامی خطاب به کنگره گفت: «گروگان‌گیری و بازداشت غیرقانونی اتباع آمریکا، اعمالی شنیع هستند که حاکمیت قانون را تضعیف می‌کنند.»

همزمان کاخ سفید اعلام کرد این فرمان ابزارهای موجود برای بازدارندگی و اخلال در گروگان‌گیری و بازداشت‌های غیرقانونی را بسط می‌دهد.

خبرگزاری فرانسه گزارش داد که امضای این فرمان اجرایی پس از پوشش گسترده رسانه‌های آمریکا درباره بازداشت بریتنی گرینر، ستاره بسکتبال آمریکا که اکنون در روسیه زندانی است، صورت گرفته است.

همسر این آمریکایی زندانی، بایدن را متهم کرده است که برای آزادی این شهروند آمریکا، به اندازه کافی تلاش نکرده است.

امضای این فرمان اجرایی اما در حالی است که رسانه‌های ایالات متحده، اعتراض مشابه خانواده‌های ایرانی-آمریکایی زندانی در ایران را نیز پوشش داده بودند.

سیامک نمازی، زندانی دوتابعیتی ایرانی‌-آمریکایی در اوین، هشتم تیر ماه در یادداشتی که در روزنامه نیویورک تایمز منتشر شد، از رئیس‌جمهوری آمریکا خواست به کابوس حبس او، باقر نمازی، پدرش که او هم در ایران است و در دوران حبس چند عمل جراحی را پشت سر گذاشته و دیگر زندانیان دوتابعیتی در شرایط مشابه او، پایان دهد.

دو ماه پیش هم وال‌استریت‌ژورنال از یک نامه خانواده‌های سیامک و باقر نمازی، عماد شرقی و مراد طاهباز، چهار شهروند ایرانی-آمریکایی زندانی در ایران، به بایدن خبر داد که در آن از رئیس‌جمهوری آمریکا خواسته شده با توجه به کاهش احتمال توافق هسته‌ای با تهران، برای آزادی این زندانیان تلاش کند.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، روز سه‌شنبه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «زمانی که آمریکایی‌ها در خارج از کشور بازداشت می‌شوند ما باید هر کاری که می‌توانیم برای آزادی آن‌ها انجام دهیم.»

فرمان اجرایی که از سوی بایدن امضا شد، به سازمان‌های دولتی اجازه می‌دهد تا تحریم‌های مالی یا ممنوعیت سفر را برای مقام‌های خارجی یا عوامل غیردولتی که در این بازداشت‌های خودسرانه نقش دارند، اعمال کنند.

یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، روز سه‌شنبه به خبرنگاران گفت: «استفاده از تحریم‌ها همیشه باعث آزاد شدن کسی نمی‌شود، بنابراین ما در استفاده از این ابزار، عاقلانه و استراتژیک عمل خواهیم کرد».

او گفت: «اما این خانواده‌های بازداشت‌شدگان هستند که وضعیت عزیزانشان را بهتر می‌دانند و ما قصد داریم از آن‌ها بشنویم. ایده‌های خوب آن‌ها را بشنویم و به توصیه‌های آن‌ها گوش دهیم.»

از سوی دیگر قرار است وزارت امور خارجه آمریکا در توصیه‌های مسافرتی خود برای آمریکایی‌ها، به طور جزیی توضیح دهد که در کدام کشورها خطر بالای بازداشت غیرقانونی و خودسرانه آنان وجود دارد.

یک مقام دیگر آمریکایی اعلام کرد: «اولین گروه کشورهایی که علامت "دی" را برای خطر بازداشت آمریکایی‌ها در آن کشورها خواهند داشت، چین، ایران، میانمار، کره شمالی، روسیه و ونزوئلا خواهند بود.»

با وجود افزایش تنش‌ها بر سر تهاجم روسیه به اوکراین، دولت بایدن در ماه آوریل با روسیه توافق کرد تا ترور رید، تفنگدار سابق نیروی دریایی ایالات متحده را که به اتهام حمله به پلیس در حال مستی در روسیه زندانی شده بود، با یک خلبان روس که به جرم قاچاق مواد مخدر در آمریکا محکوم شده بود، مبادله کند.

همچنین دست‌کم ۱۱ آمریکایی اکنون در ونزوئلا به طور غیرقانونی زندانی هستند؛ اگرچه دو آمریکایی زندانی در این کشور در ماه مارس پس از یک تماس کم‌سابقه میان مقام‌های آمریکایی و نیکلاس مادورو، آزاد شدند.

در مورد آمریکایی‌هایی زندانی در ایران نیز رابرت مالی، نماینده وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران، تأکید کرده است که واشینگتن نمی‌تواند بدون آزادی آمریکایی‌های زندانی در ایران، توافق هسته‌ای با تهران را احیا کند.

پیش از این و همزمان با برگزاری مذاکرات وین برای احیای برجام، کارزار اعتصاب غذا در مقابل هتل برگزاری مذاکرات هسته‌ای در وین از ۲۹ دی ماه و پس از آن آغاز شد که بری روزن،‌ گروگان سابق سفارت آمریکا در ایران، در مقابل محل مذاکرات هسته‌ای و در حمایت از زندانیان خارجی و دوتابعیتی در ایران اعتصاب غذا کرد که چند زندانی سابق و فعال سیاسی هم به او اضافه شدند.

پس از پنج روز، روزن با انتشار یک پیام ویدئویی در صفحه توئیتر خود گفت که به اصرار خانواده‌اش و به درخواست رابرت مالی، به اعتصاب غذای خود مقابل محل مذاکرات هسته‌ای در وین پایان می‌دهد.