یک روزنامهنگار حوزه محیطزیست در ایران به بی‌بی‌سی فارسی می‌گوید نهادهای امنیتی و دولت همچنان فعالیت محیط‌زیستی را «پوششی برای اقدامات امنیتی» می‌دانند و بازداشت فعالان محیطزیست بسیار بیشتر از مواردی است که رسانه‌ای می‌شود. بی‌بی‌سی دریافته در روزی که نشست خبری سرمایه‌گذار پتروشیمی میانکاله برگزار شد، علاوه بر حر منصوری، سه فعال محیط‌زیستی دیگر برای مدت کوتاهی بازداشت شدند.
در روزهایی که هفت فعال محیط‌زیستیِ زندانی در پرونده موسوم به موسسه حیات وحش «میراث پارسیان» بیش از دو هزار روز از دوران حبس خود را پشت سر گذاشتند، دیگر فعالان محیط زیست در سراسر ایران همچنان تحت فشارهای امنیتی، سرکوب و بازداشت قرار دارند.
حر منصوری عبدالملکی، سعید دادگر، محسن دادگر، یاسر صابری، سهیل اولادزاد، رضا پاداش، مرتضی اسدی و کامیار فکور تنها اسامی تعدادی از فعالان و روزنامه‌نگاران حوزه محیط زیست هستند که در هفته‌ها و ماه‌های گذشته از پایتخت تا اقصی نقاط ایران، از جمله در کردستان، بازداشت و زندانی شدند.
یک روزنامهنگار حوزه محیطزیست در ایران که نخواست نامش فاش شود، با اشاره به موج تازه بازداشت فعالان محیط‌زیستی، به بی‌بی‌سی فارسی می‌گوید موارد احضار و بازجویی از فعالان و حامیان محیطزیست در ایران بسیار بیشتر از مواردی است که رسانه‌ای می‌شود و اکثر این موارد به دلایل مختلفی از جمله تهدیدهای امنیتی علنی یا رسانه‌ای نخواهند شد.
او می‌گوید: «خیلی وقت‌ها آنها را بی‌سروصدا احضار می‌کنند یا برای بازجویی می‌برند. کافی‌ست کوچک‌ترین فعالیتی داشته باشید.»
این روزنامهنگار می‌گوید دولت و نهادهای امنیتی فعالان حوزه محیطزیست را همچون پوششی برای اقدام‌های امنیتی می‌بینند: «بارها گفته‌اند محیطزیست پوششی برای کارهای امنیتی توسط دشمن است، به همین دلیل بالذات روزنامهنگار و فعال محیطزیست را پوششی می‌بینند برای کارهای امنیتی.»
هنوز دقیقا روشن نیست که وضعیت پروژه پتروشیمی میانکاله چه خواهد شد
این روزنامهنگار همچنین معتقد است در «بزنگاه‌هایی که برخی مسائل در حوزه محیطزیست پیش می‌آید و فعالان محیطزیست جدی‌تر روی آنها کار می‌کنند، حملات بلافاصله شروع می‌شود.»
اعظم بهرامی، کارشناس محیط زیست نیز معتقد است موج تازه‌ای از بازداشت و سرکوب فعالان محیطزیست آغاز شده است و به بی‌بی‌سی فارسی می‌گوید در ماه‌های گذشته افرادی که بازداشت شدند اغلب احکام تعلیقی داشتند یا تهدید به تشکیل پرونده جدید شده‌اند.
خانم بهرامی فشار بر فعالان محیط زیست در سراسر ایران را فراگیر می‌داند: «بسیاری از موضوعات مرتبط با محیطزیست پرونده قضایی دارند، مانند پتروشیمی‌های میانکاله یا خوزستان، به همین دلیل وقتی فعالان محیط‌زیستی بخواهند روی آنها کار کنند ابتدا به موارد غیرقانونی این پروژه‌ها اشاره می‌کنند، از این جهت قبل از هر چیز با فشارهای امنیتی سعی می‌کنند آنها را ساکت کنند.»
این کارشناس محیط زیست اشاره می‌کند اغلب نهادهایی که تخلف‌های محیط‌زیستی انجام می‌دهند یا وابسته به حکومت هستند، یا نهادهای نظامی و دینی، به همین جهت پیگیری‌های فعالان محیطزیست سریعا شکل امنیتی به خود می‌گیرد. این کنشگر محیطزیست با اشاره به آتش‌سوزی‌های رشته کوه‌های کوسالان در کردستان که به‌دلیل مانورهای نظامی سپاه پاسداران اتفاق افتاد، می‌گوید: «نتیجتا کسانی که اعتراض می‌کردند یا حضور میدانی پیدا کردند، سریع بازداشت شدند یا برای آنها پرونده‌سازی شد.»
حر منصوری، پروژه دیده‌بان میانکاله: بازداشت و انکار
روز سه‌شنبه ۱۳ تیر، سرمایه‌گذار پتروشیمی امیرآباد در نزدیکی تالاب میانکاله، در مرتع حسین‌آباد بهشهر نشست خبری برگزار کرد. حر منصوری، عکاس و از فعالان محیطزیست که در پروژه دیده‌بان میانکاله از زیست بوم این منطقه حفاظت می‌کند و از مخالفان راه‌اندازی پروژه پتروشیمی امیرآباد است، قبل از ورود به نشست خبری بازداشت شد.
پتروشیمی میانکاله از جمله پروژه‌های بسیار خبرساز در شمال ایران است که به گفته برخی فعالان محیط زیست، پیگیری آن، آسیب‌هایی جدی برای منطقه در پی خواهد داشت. تابستان سال گذشته اعلام شده بود که «شورای عالی محیط زیست» که یک نهاد دولتی است، با این پروژه مخالفت کرده است.
در هفته‌های اخیر، خبرهای ضد و نقیضی درباره این پروژه منتشر شد و حتی برخی رسانه‌ها گزارش دادند که ساخت و ساز این پروژه، «غیرقانونی» است و مجوزی برای آن صادر نشده است.
در حالی که خبر بازداشت حر منصوری به صورت گسترده منتشر شده بود و فاطمه منصوری، دختر این فعال محیط زیست نیز همان روز در گفت‌وگو با روزنامه شرق خبر بازداشت پدرش را تایید کرد، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) بازداشت او را «تکذیب» و آن را « بمباران خبری و نشر اطلاعات ناقص رسانه‌های معاند» خواند.
در ادامه تکذیب‌ها در رابطه با بازداشت حر منصوری، عطاالله کاویان، مدیرکل محیط زیست مازندران، در واکنش به گزارش‌ها درباره بازداشت این فعال محیط زیست، پس از نشست خبری سرمایه‌گذار پتروشیمی میانکاله، گفت: «اطلاع رسمی از بازداشت این فرد نداریم و اطلاعات ما در حد اخبار انتشار یافته در فضای مجازی است.»
همزمان با بازداشت حر منصوری، حساب کاربری او در اینستاگرام به نام «دیده‌بان میانکاله» مسدود شد و همچنان از دسترس خارج است.
حر منصوری نهایتا یک روز بعد، چهارشنبه ۱۴ تیر با تعیین وثیقه ۲۵۰ میلیون تومانی آزاد شد.
صفحه اینستاگرام حر منصوری که از دسترس خارج شده است
یک منبع آگاه و از فعالان محیطزیست که نخواست نامش فاش شود، به بی‌بی‌سی فارسی گفت علاوه بر حر منصوری، سه فعال محیط زیستی دیگر نیز همان روز برای مدت کوتاهی بازداشت شدند: «هر کدام را سوار یک ماشین جدا کردند و به داخل بهشهر بردند، موبایل و کارت ملی را از آنها گرفتند و رهایشان کردند.»
بنا به اطلاعاتی که به دست بی‌بی‌سی فارسی رسیده، این سه فعال محیط زیست دیگر سهیل اولادزاد، رضا پاداش و مرتضی اسدی بودند.
رضا پاداش از فعالان محیط‌زیستی اهل گرگان و سهیل اولادزاد از فعالان محیط زیست مازندران است.
سهیل اولادزاد، یک روز بعد از اینکه کارت‌شناسایی و تلفن همراه خود را پس گرفت، در اینستاگرام روایت بازداشت حر منصوری و دیگر فعالان محیط‌زیستی در روز نشست خبری سرمایه‌گذار پتروشیمی امیرآباد میانکاله را این‌گونه روایت کرد:
«دیروز رفتم محوطه اطراف میانکاله، جایی که می‌گن می‌خوان پتروشیمی بسازن. راه ندادن، بعد با حر منصوری که صحبت کردم و دوستان دیگه قرار شد ما رو راه بدن حرف‌هامون رو بزنیم، من برگشتم به‌طرف پروژه و زمانی که رسیدم گفتن نه، شما مجوز ورود ندارین ... بعد داشتیم صحبت می‌کردیم کنار ماشین‌هامون، دیگه هم تلاشی برای ورود به محوطه نکردیم، چون دعوت نبودیم دیگه. یهو دیدیم شروع کردن عکس گرفتن از ما. بعد یک نفر از داخل پتروشیمی اومد بین ما سه نفر ایستاد که نمی‌شناختیم. بعد یهو چندتا ماشین از داخل با پلاک شخصی اومدن و گفتن پلیس هستیم و ما رو بردن.»
منبع تصویر،SOCIAL MEDIA
سهیل اولادزاد در ادامه نوشته افرادی که خود را پلیس معرفی کردند به آنها گفتند «هیچ‌‌وقت حق ندارند دیگر به آنجا بروند» و سپس تلفن همراه و کارت‌های شناسایی آنها را ضبط کردند. تا ساعت ۶ عصر این فعالان محیط‌زیستی را در بهشهر نگه داشتند و سپس به آنها گفتند فردا برای تحویل تلفن‌های همراه و کارت شناسایی به اداره اطلاعات نیروی انتظامی مراجعه کنند.
شرکت فولاد البرز ایرانیان، سرمایه‌گذار پتروشیمی امیرآباد در نزدیکی تالاب میانکاله است. حر منصوری، از منتقدان جدی ساخت این پتروشیمی در روز نشست خبری سرمایه‌گذار پتروشیمی، او و سه فعال محیط‌زیستی دیگر در حالی بازداشت شدند که سال گذشته، پس از انتشار اسامی ابر بدهکاران بانک توسعه صادرات و بنا به اطلاع قوه قضائیه، مشخص شد که سرمایه‌گذار پتروشیمی میانکاله جزو «ابر بدهکاران بانکی» است.
حر منصوری از زمانی که پروژه ساخت پتروشیمی امیرآباد در دست اقدام قرار گرفته، ایرادات قانونی، فنی و محیط زیستی آن را بیان و این پرسش را مطرح کرده: «چرا باید پتروشیمی میانکاله بدون اخذ مجوز قانونی در مرتع ملی اجرا شود؟»
بازداشت فعالان محیطزیست در کامیاران
کوه‌های اطراف کامیاران پیش از این نیز بارها دچار آتش‌سوزی شده است
براساس آنچه منابع محلی گزارش داده‌اند، جنگل‌های مراتع کوسالان در استان کردستان در آخرین روزهای خردادماه دچار آتش‌سوزی شد و خسارت‌های فراوانی به محیطزیست این منطقه وارد کرد.
روز سه‌شنبه ۳۰ خرداد سه فعال محیط‌زیستی اهل کامیاران به نام‌های بە نام های سعید و محسن دادگر ( ۲۵ و ۲۸ سالە) و یاسر صابری (۲۵ سالە) که برای مهار آتش‌سوزی در مراتع جنگلیِ رشته کوه‌های کوسالان رفته بودند، در راە بازگشت خودروی آنها توسط نیروهای سپاه پاسداران متوقف و بازداشت شدند.
یک فعال محیطزیست و نزدیک به سه فرد بازداشت شده به بی‌بی‌سی فارسی گفت این فعالان محیط‌زیستی بعد از بازداشت به قرارگاه شهرامفر سپاه پاسداران در سنندج منتقل شدند و تاکنون هیچ اطلاع از وضعیت آنها در دست نیست.
به گفته این فعال محیط‌زیستی خانواده فعالان بازداشت شده بارها به نهادهای امنیتی شهر سنندج مراجعه کرده، اما هیچ پاسخی به آنها داده نمی‌شود و از حق تماس و ملاقات محروم هستند.
اخیرا در کوسالان، «سپاه بیت‌المقدس کردستان» یک مانور نظامی برگزار کرد و بعد از آن این منطقه با آتش‌سوزی گسترده‌ای روبه‌رو شد
تاکنون علت بازداشت این سه فعال محیط‌زیستی و اتهامات احتمالی مطرح شده علیه آنها مشخص نیست.
خبرگزاری کُردپا پیش‌تر در گزارشی نوشته بود که نیروهای سپاه پاسدران به آنها گفته بودند «رفت و آمد به منطقه کوسالان ممنوع» است.
سعید و محسن دادگر و یاسر صابری از نوجوانی به فعالیت‌های محیط‌زیستی و فرهنگی مشغول شدند و در انجمن‌های محیط‌زیستی فعالیت می‌کردند.
به گفته منبع آگاهی که با بی‌بی‌سی گفت‌وگو کرده، این سه فعال محیط‌زیستی اهل کامیاران در فعالیت‌هایی چون درخت‌کاری، خاموش کردن آتش، پاک‌سازی طبیعت و آموزش شهروندان در حوزه محیطزیست و فعالیت‌های مدنی نقش فعالی داشتند.
اعظم بهرامی در رابطه به فشارهای گوناگون به فعالان محیط‌زیستی به بی‌بی‌سی فارسی می‌گوید در برخی مناطق مانند استان‌هایی که اتنیک‌های مختلف زندگی می‌کنند؛ شکل و نوع این فشارهای امنیتی شدیدتر است و حتی با وجود تخلف‌های غیرقانونی در حوزه محیطزیست، فعالان این حوزه را با اتهامات امنیتی سرکوب می‌کنند.
کامیار فکور، روزنامهنگار محیط زیست
کامیار فکور یک خبرنگار محیط زیست است که همزمان برای حمایت از حقوق کارگران نیز به فعالیت مدنی دست می‌زند
کامیار فکور، روزنامهنگار محیطزیست شاغل در روزنامه «صمت» بود که آخرین بار در تاریخ هشتم اردیبهشت ماه سال جاری به همراه سروناز احمدی همسرش و تعدادی دیگر از فعالان مدنی در منزل محمد حبیبی بازداشت شد.
آقای فکور و سروناز احمدی که پس از بازداشت به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شده بودند، همزمان احکام زندان آنها به اجرا گذاشته شد و از آن زمان در زندان به سر می‌برند.
اواخر اسفند ماه ۱۴۰۱، شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر استان تهران کامیار فکور به هشت ماه و سروناز احمدی به سه سال و نیم زندان محکوم شدند.
این زوج ۱۵ آبان ۱۴۰۱ در جریان اعتراضات سراسری و در حالی که تنها نزدیک به سه هفته از ازدواج‌شان گذشته بود مقابل درب منزل خود بازداشت شدند.
سروناز احمدی بعد از ۳۲ روز، در تاریخ ۱۶ آذر با وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی موقتا آزاد شد و کامیار فکور نیز ۱۹ بهمن‌ماه آزاد شد، اما بخش‌نامه «عفو» شامل حال آنها نشد.
کامیار فکور نه تنها طی یک بازدید از خانواده محمد حبیبی بازداشت و حکم زندان او به اجرا درآمد، بلکه او پیش‌تر به دلیل فعالیت‌هایش در زمینه حمایت از کارگران و محیطزیست بازداشت و به حبس محکوم شده بود.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید